Is het een echte casanova of een echte Casanova?

Hieronder staan enkele honderden voorbeelden van persoonsnamen en samenstellingen met (of afleidingen van) namen die een algemeen woord zijn geworden. Meestal gaat het om namen van personen die echt bestaan hebben, maar er zitten ook woorden bij die gebaseerd zijn op namen uit de literatuur, de mythologie, films, tv-programma’s, enz.

Dit soort woorden worden ‘eponiemen’ genoemd.

• abelia (‘bepaalde sierheester’)
• aboutalisme (‘het decentraliseren van bepaalde overheidstaken op sociaal gebied’)
• abraham (‘pop van brooddeeg’)
• achilleshiel (‘kwetsbare plek’)
• achillespees (‘bepaalde pees’)
• adonis (‘knappe jongen/man’)
• aeneasrat (‘buidelrat’)
• akela (‘leid(st)er van een groep welpen’)
• aldrin (‘chloor bevattend pesticide’)
• allinsonbrood (‘bepaald volkorenbrood’)
• almaviva (‘wijde, lange mantel’)
• amaryllis (‘bepaalde sierplant’)
• ampère (‘eenheid van elektrische stroomsterkte’)
• andromeda (‘lavendelheide of rotsbes’)
• ångström (‘eenheid die wordt gebruikt voor atomaire en moleculaire afstanden’)
• antonpieckarchitectuur (‘enigszins kneuterige, traditionele architectuur’)
• apgarscore (‘cijfer (van 0-10) waarin de gezondheidstoestand van pasgeborenen wordt uitgedrukt’; niet alleen vernoemd naar Virginia Apgar; de letters staan voor appearance, pulse, grimace, activity, respiration)
• arafatsjaal (‘zwart-witgeblokte sjaal/hoofddoek, kaffiya’)
• iets met argusogen bekijken (‘iets gespannen of met argwaan bekijken’)
• asclepiaswol (‘wolachtige stof’)
• atalanta (‘dagvlinder met bruinzwarte kleur’)
• auerbach (‘salto op de balk’ (turnen))
• axel (‘bepaalde sprong bij het kunstschaatsen’)
   
• babbittmetaal (‘witte tinlegering met antimonium, lood en koper’)
• babinskireflex (‘voetzoolreflex op een prikkeling met een puntig voorwerp’)
• bachtherapie (‘alternatieve geneeswijze’)
• baedeker (‘reisgids’)
• baghera (‘leid(st)er van een groep welpen, lager in rang dan een akela’)
• baileybrug (‘bepaalde hulp- of noodbrug’)
• balkenendenorm (‘salarisnorm die inhoudt dat onder andere ambtenaren, en medewerkers bij de publieke omroep niet meer mogen verdienen dan de minister-president’)
• bambi-ogen (‘grote, onschuldige ogen’)
• bambiseks (‘knuffelseks, vanilleseks’)
• bannisteriet (‘donkergekleurd, glanzend mineraal’)
• baryshnikovtechniek (‘werptechniek bij het kogelstoten’)
• bauméschaal (‘schaal waarin de concentratie van oplossingen wordt uitgedrukt; soortelijke massa van vloeistoffen’)
• beaufort (‘eenheid van windsterkte’); wel: de schaal van Beaufort
• beatlehaar (‘lang(er) haar bij mannen’)
• beatrixkapsel (‘strak in model blijvend dameskapsel’)
• beaufortschaal (‘schaal van 1 tot 12 waarop de windkracht wordt uitgezet’)
• bechamelsaus (‘een met roux bereide melksaus’)
• beckmannomlegging (‘omlegging van een organische verbinding naar een zuuramide’)
• becquerel (‘eenheid van (kern)activiteit’)
• benjamin (‘de jongste in een gezin’)
• berlitzmethode (‘methode om vreemde talen te leren’)
• bernoulli-effect (‘natuurkundig verschijnsel’)
• bessemerproces (‘methode van staalbereiding’)
• bintje (‘soort aardappel’)
• bismarckharing (‘in wijn ingelegde haring’)
• bobby (‘Engelse politieagent’)
• bokito (‘zwaarbehaarde man’, ‘relschopper’, ‘aso’)
• bokitoproof (‘bestand tegen uitbarstingen van grof geweld’)
• boldoot (‘eau de cologne’)
• bolivar (‘munteenheid van Venezuela’)
• booleaans (‘volgens een soort van algebra die uitgaat van eenvoudige kenmerken (en, of, goed, fout)’)
• bosbelasting (‘AOW-heffing’)
• bose-einsteincondensaat (‘aggregatietoestand die ontstaat door afkoeling tot een temperatuur waarbij atoomkernen versmelten’)
• boycot (‘uitsluiting van het maatschappelijk of handelsverkeer’)
• brailleschrift (‘reliëfschrift voor blinden dat uit combinaties van punten bestaat’)
• brigittenorde (‘kloosterorde voor vrouwelijke religieuzen’)
• brownbeweging (‘onophoudelijke, willekeurige beweging van kleine, meestal vaste deeltjes in een vloeistof’)
• browning (‘automatisch pistool met magazijn in de kolf’)
• brugadasyndroom (‘erfelijke hartritmestoornis’)
• brunelrail (‘brugrail’)
• buddyhollybril (‘bril met een zwart montuur’)
• büchnertrechter (‘porseleinen filtreertrechter met geperforeerde plaat’)
• buckystralen (‘zeer zachte röntgenstralen’)
• buddleja (‘vlinderstruik’)
• buffonskruid (‘een soort van vogel- of muurkruid’)
• burowwater (‘oplossing van aluin en loodacetaat’)
• bunsenbrander (‘gasbrander waarbij het gas met lucht vermengd wordt alvorens te ontvlammen’)
• bushdoctrine (‘doctrine dat landen die terroristen steunen of gedogen beschouwd worden als vijand van Amerika’)
   
• caesarsalade (‘salade met onder meer Parmezaanse kaas, spekjes en ansjovis’)
• calypso (‘uit het Caraïbische gebied afkomstig lied; dans of dansmuziek’)
• cardigan (‘gebreid damesjasje in herensnit’)
• carnalliet (‘mineraal’)
• carpaccio (‘flinterdun gesneden plakjes vlees, vis, harde groenten of paddestoelen’)
• carringtondoctrine (‘doctrine dat een politicus altijd behoort af te treden als er over zijn of haar functioneren twijfel bestaat’)
• casanova (‘vrouwenverleider’)
• cassandravoorspelling (‘sombere voorspelling waaraan niemand gelooft’)
• castroïsme (‘Cubaanse variant van het communisme’)
• catweazle (‘wereldvreemde excentriekeling die niet in zijn tijd lijkt te passen’)
• cesartherapie (‘bewegingstherapie’)
• chanelpakje (‘driedelig damespakje’)
• chaplinsnor (‘smalle snor’)
• chaptaliseren ((m.b.t. wijn) ‘het alcoholgehalte verhogen door het druivensap te ontzuren en te verzoeten’)
• chassepotgeweer (‘achterlader’)
• chateaubriand (‘biefstuk van de ossehaas’)
• chippendale (‘achttiende-eeuwse meubelstijl’; ‘gespierde man’)
• christoffelmetaal (‘verzilverd nieuwzilver’)
• cicero (‘drukletter van twaalf punten’)
• cockaynesyndroom (‘erfelijke ziekte waarbij jonge kinderen snel verouderen terwijl het lichaam of delen daarvan zich niet goed ontwikkelen’)
• colbert (‘jas zonder panden’)
• columbo-effect (‘verschijnsel dat iemand zich dommer voordoet dan hij in werkelijkheid is, zodat zijn tegenstander zijn alertheid verliest en hem onderschat’)
• comaneci (‘element in een oefening op de brug met ongelijke leggers’)
• comstockery (‘het als verwerpelijk afdoen van iedere vorm van censuur, met name die op de literatuur’)
• coopertest (‘test die de lichamelijke conditie meet’)
• copernicanisme (‘door Copernicus gefundeerd heliocentrisch wereldbeeld’)
• corioliskracht (‘kracht die inwerkt op massa’s die zich bewegen op een draaiend lichaam’)
• croesus (‘zeer rijk man’)
• cotardsyndroom (‘psychische aandoening waarbij iemand zich verbeeldt niet te bestaan of al dood te zijn’)
• coulomb (‘elektrische eenheid: hoeveelheid lading die verplaatst wordt gedurende 1 seconde bij een stroomsterkte van 1 ampère’)
• cowpertoren (‘windverhitter’)
• curie (‘eenheid waarin de sterkte van radioactiviteit wordt uitgedrukt’)
• cushingsyndroom (‘bepaalde stofwisselingsziekte’)
• cyrillisch schrift (‘schrift dat gebruikt wordt in het Russisch, Bulgaars, Servisch en een aantal andere Slavische talen’)
   
• dagobertducktaks (‘speciale belasting die ertoe leidt dat heel rijke mensen meer belasting betalen’)
• dagobertstoel (‘zeker model van stoel in middeleeuwse stijl met gebogen zitting’)
• daguerreotype (‘lichtbeeld een soort plaat, voorloper van de foto’)
• dalisnor (‘dunne snor, met opgekrulde punten’)
• dalton (‘eenheid om moleculegewichten uit te drukken’)
• daltonisme (‘kleurenblindheid’)
• daltononderwijs (‘individuele onderwijsmethode waarin de leerstof is verdeeld in zelfstandig te voltooien periodieke taken’)
• daniellelement (‘galvanisch element met koper- en zinkelektroden’)
• darcy (‘eenheid van permeabiliteit voor het transport van vocht in poreus materiaal’)
• darwinisme (‘evolutieleer die het ontstaan van de soorten tracht te verklaren door natuurlijke selectie’)
• darwintulp (‘tulpsoort, meestal lichtpaars’)
• david-en-goliatverhaal (‘verhaal waarin de zwakke wint van de sterkere/machtigere’)
• davistoestel (‘toestel waarmee men uit een gezonken duikboot kan ontsnappen’)
• davylamp (‘veiligheidslamp voor mijnwerkers’)
• debuscoop (‘soort van caleidoscoop met twee hoekspiegels’)
• degaussen (‘demagnetiseren van schepen om ze ongevoelig te maken voor magnetische mijnen’)
• deltchev (‘element in een oefening op het rek’ (turnen))
• derny (‘lichte motor, bij het stayeren gebruikt voor het gangmaken’)
• derrick (‘boortoren’)
• dewarvat (‘vacuümvat voor het langdurig op temperatuur bewaren van vloeistoffen’)
• deweysysteem (‘decimale classificatie in de bibliografie’)
• diamidov (‘element uit een oefening op de brug met gelijke leggers’)
• didotpunt (‘zekere typografische maat, een twaalfde van een cicero’)
• dieselmotor (‘bepaalde verbrandingsmotor’)
• diofantisch (‘(van vergelijkingen) op gehele getallen berustend’)
• dionysisch (‘uitbundig’)
• djangogitaar (‘luid en helder klinkende akoestische gitaar, vooral gebruikt in jazzmuziek’)
• dobson (‘maateenheid voor meting van het ozongehalte in de atmosfeer’)
• dolby (‘ruisonderdrukkingssysteem’)
• donaldduckstem (‘hoge stem, heliumstem, kwaakstem’)
• donatisme (‘stroming in de vroege christelijke kerk van Noord-Afrika’)
• don juan (‘vrouwenversierder’); officiële spelling: donjuan
• donovanosis (‘seksueel overdraagbare aandoening’)
• don quichot (‘iemand die idealen najaagt die hersenschimmen zijn’); officiële spelling: donquichot
• dopplereffect (‘het verschijnsel dat geluid hoger of lager van toon lijkt te worden als de geluidsbron voorbijkomt en/of zich verwijdert’)
• dorknoper (‘saaie, strenge, naar de letter van de wet handelende (belasting)ambtenaar’)
• dotteren (‘een katheter met een ballonnetje in een vernauwde of afgesloten slagader brengen’)
• downsyndroom (‘aangeboren afwijking die onder meer gepaard gaat met een verstandelijke beperking’)
• draculagebit (‘(nep)gebit met grote hoektanden’)
• drionpil (‘(niet-bestaande) pil waarmee men zelfmoord kan plegen’)
• droste-effect (‘recursieve, zich herhalende afbeelding, zoals op oud Droste-blik’)
• dugazon (‘aanduiding voor een type karakter en stem in Franse operettes’)
• dunning-krugereffect (‘verschijnsel dat mensen hun prestaties en/of competenties hoger inschatten dan die daadwerkelijk zijn’)
   
• eau de labbaraque (‘bleek- en vlekkenwater, gemaakt door ontleding van chloorkalk met soda’)
• earl grey, earlgreythee (‘thee met bergamotaroma’)
• eddyisme (‘gebedsgenezing volgens de christian science’)
• edisonaccu (‘nikkel-ijzeraccu’)
• edisonfonograaf (‘toestel voor het opnemen en weergeven van geluid met behulp van wasrollen; voorloper van de grammofoon’)
• elliottgolf (‘periode van sterke koersschommelingen, voorafgaande aan een omvangrijke koersval’)
• elvisbakkebaard (‘brede bakkebaard op de wangen tot onder de oren’)
• elviskuif (‘vetkuif’)
• endo (‘element van een oefening op de rekstok’ (turnen))
• erlenmeyer (‘kegelvormige (glazen) kolf met vlakke bodem voor laboratoriumgebruik’)
• escherpatroon (‘geometrisch patroon van herhaalde, in elkaar grijpende figuren’)
• ewingsarcoom (‘agressieve vorm van botkanker’)
   
• farad (‘eenheid van elektrische capaciteit’)
• fehlingsreagens (‘reagens om reducerende suikers en aldehyden aan te tonen’)
• fermi (‘lengte van 10^-15’)
• fermi-diracstatistiek (‘model dat aantal fermionen voorspelt’)
• fermion (‘bepaald elementair deeltje’)
• fibonaccireeks (‘getallenreeks waarin elke term de som is van de twee voorafgaande getallen’)
• fidelisme (zie castroïsme)
• figaro (‘barbier, kapper’; ‘slimme dienaar of tussenpersoon’; ‘damesbloesje zonder mouwen’)
• fischer-tropschsynthese (‘industriële bereiding van vloeibare en gasvormige koolwaterstoffen’)
• fletcheren (‘voedsel langdurig kauwen’)
• flik (‘klein rond chocolaatje met een platte en een bolle zijde’)
• flobert (‘soort van licht geweer’)
• florencenightingalesyndroom (‘behoefte om iedereen te helpen’)
• fordisme (‘bepaald productiesysteem voor fabrieksarbeid’)
• fortuynisme (‘tegen de gevestigde politieke orde gerichte, tevens voor een streng immigratiebeleid pleitende politiek’)
• fosburyflop (‘techniek bij het hoogspringen waarbij men ruggelings over de lat gaat’)
• frangipane (‘mengsel van gemalen amandelen, meel en eierdooiers, als deeg of vulsel van gebakjes’)
• frankenstein (‘gedrocht’)
• frankipaal (‘in de grond gegoten betonpaal van bepaald fabricaat voor funderingen’)
• fresia (‘bepaald siergewas’)
• fresnellens (‘trappenlens’)
• freud (‘psychoanalyticus en/of psychiater, vaak schertsend gebruikt’)
• freudiaans (‘onwillekeurig opborrelend uit het onderbewustzijn’)
• fuchsia (‘bepaald siergewas’)
• fullereen (‘bepaalde koolstofverbinding’)
   
• gadoliniet (‘een zwart mineraal’)
• galliseren (‘water en zetmeelsuiker toevoegen aan’)
• galluppoll (‘methode voor het peilen van de publieke opinie’)
• garamond (‘lettersoort van negen punten’)
• gargantuesk (‘overdadig (in spijs en drank)’)
• garibaldihoed (‘stijve herenhoed met ronde bol, meestal zwart’)
• gatsometer (‘toestel om de snelheid van auto’s te meten’)
• gauss (‘vroeger gebruikte eenheid voor de sterkte van een magneetveld’)
• geigerteller (‘meetinstrument voor het aantonen en bepalen van de sterkte van radioactieve stralen’)
• geisslerse buis (‘gesloten glazen buis, gevuld met een verdund gas’)
• gerberligger (‘ligger met om het andere veld een of twee scharnierpunten’)
• giacomettifiguur (‘zeer langgerekte, magere figuur’)
• gibus (‘cilinderhoed die samengeklapt en onder de arm gedragen kan worden’)
• gienger (‘vluchtelement in een oefening op het rek of op de brug met ongelijke leggers’)
• gieser wildeman (‘bepaalde stoofpeer’)
• gilbert (‘eenheid van magnetomotorische kracht’)
• giorgistelsel (‘eenhedenstelsel van Giorgi’)
• glauberzout (‘gekristalliseerd natriumsulfaat’)
• gobelin (‘met de hand geweven wandtapijt met ingeweven kleurrijke voorstellingen’)
• goliat, goliath (‘reusachtig mens, ongelikte beer’)
• goliatkever, goliathkever (‘zeer grote Afrikaanse kever’)
• goliatkikker, goliathkikker (‘reuzenkikker’)
• gomarist (‘contraremonstrant’)
• gongorisme (‘bepaalde literaire stijl’)
• gorgiaanse figuren (‘retorische figuren’)
• gorisme (‘strijd tegen de klimaatverandering’)
• goulardwater (‘verkoelend en opdrogend geneesmiddel’)
• grahambrood (‘zonder gisting bereid brood van grofgemalen graan’)
• grawitztumor (‘kanker van de niercel’)
• gray (‘eenheid van geabsorbeerde stralingsenergie’)
• gregoriaanse kalender (‘kalender volgens de tijdrekening die in 1582 werd ingevoerd’)
• gregoriaanse kerkmuziek (‘verzamelnaam voor eenstemmige kerkgezangen’)
• guillotine (‘onthoofdingstoestel’)
• gullitpruik (‘pruik van dreadlocks’)
• guppy (‘visje’)
   
• hammondorgel (‘op een orgel lijkend muziekinstrument’)
• hanafisme ((in de soennitische islam) ‘een vrij liberale wetschool’)
• hanbalisme ((in de soennitische islam) ‘een conservatieve wetschool, die de Koran boven de soenna stelt’)
• hansom (‘bepaald licht rijtuig’)
• harrypotterbril (‘ronde bril’)
• harrypotterkapsel (‘slordig kapsel’)
• harpagon (‘vrek’)
• hawkingstraling (‘door een zwart gat uitgezonden zwarte straling’)
• heckrund (‘bepaald groot rund’)
• heimlichgreep (‘greep om te voorkomen dat iemand die zich verslikt stikt’)
• heintjedavidseffect (‘omstandigheid dat iemand steeds weer gaat optreden nadat hij allang afscheid heeft genomen’)
• helmholtzenergie (‘toestandsgrootheid in de thermodynamica’)
• henry (‘eenheid van zelfinductie in het praktische eenhedenstelsel’)
• hercules (‘sterke man’)
• hernhutter (‘lid van een christelijk kerkgenootschap’)
• herodespremie (‘knuppelpremie’)
• heronsfontein (‘fontein waaruit water spuit door de druk van samengeperste lucht’)
• hertz (‘eenheid van trillingsfrequentie’)
• higgsboson, higgsdeeltje (‘elementair deeltje, dat de andere deeltjes massa geeft’)
• hitlersnor (‘smalle snor’)
• hoffmanndruppels (‘opwekkend en krampstillend geneesmiddel’)
• hollerithsysteem (‘systeem van administratie waarbij gebruik wordt gemaakt van kaarten met ponsgaten’)
• holmeslicht (‘waterlicht (om drenkelingen terug te vinden)’)
• holmespet (‘meestal geruite pet met een klep vóór en een klep achter’)
• hooligan (‘(voetbal)vandaal, herrieschopper’)
• houdini-act (‘bevrijding uit een schijnbaar hopeloze situatie’)
   
• icarusblauwtje (vlinder, genoemd naar de mythologische figuur Icarus)
• iezegrim (‘iemand met een grimmig gelaat’, ‘brompot’)
• immelmann (‘bepaalde figuur bij het kunstvliegen’)
   
• jackrussellterriër (‘van oorsprong Britse kleine jachthond met gladde tot borstelharige vacht’)
• jacquardmachine (‘toestel aan een weefgetouw voor het weven van patronen’)
• jacuzzi (‘bubbelbad’)
• jaeger (‘bepaald wollen weefsel voor onderkleding’)
• jakobakruikje (‘kannetje of kruikje van (gewoonlijk) onverglaasd steenwerk’)
• jamesdeaneffect (‘verschijnsel dat iemand die of iets wat heel aantrekkelijk is en voortijdig aan zijn eind komt, gemakkelijk een mythe kan worden’)
• janboel (‘rotzooi’)
• janhagel (‘koekje’)
• janklaassen (‘rare snuiter’)
• janplezier (‘tentkar’)
• jansenisme (‘bepaalde stroming binnen de rooms-katholieke kerk’)
• jansteenkan (‘tinnen wijnkan met lange, laag aangezette tuit’)
• jeroenboschachtig (‘doen denkend aan oude voorstellingen van de hel, zoals verbeeld op de schilderijen van Jeroen Bosch’)
• jerommeke (‘gespierde man’)
• jip-en-janneketaal (‘eenvoudige, begrijpelijke taal’)
• jonas (‘pechvogel’)
• jordanon (‘benaming voor een kleine of elementaire soort (ondersoort)’)
• joule (‘eenheid van energie’)
• julia (‘vrouw of meisje op wie iemand hevig verliefd is’)
• juliaanse kalender (‘tijdrekening die in 1582 werd vervangen door de gregoriaanse tijdrekening’)
• julianalinde (‘herinneringsboom, geplant bij de geboorte van Juliana (1909-2004)’)
• jumelkatoen (‘Egyptische katoen’)
   
• kafkaësk, kafkaiaans (‘op raadselachtige wijze beangstigend, bedreigend (vooral door een overgeperfectioneerde samenleving die zich aan de controle van het individu onttrekt)’)
• kalasjnikov (‘pistoolmitrailleur van Russische makelij’)
• karnaughdiagarm (‘diagram waarmee je logische functies vereenvoudigd kunt weergeven’)
• kasparhausersyndroom (‘syndroom waarbij kinderen die als gevolg van emotionele verwaarlozing op jonge leeftijd niet hebben leren praten, dit op latere leeftijd ook niet meer zullen leren’)
• katrienerad (‘huidziekte in de vorm van een steeds groter wordend wiel’)
• kelly (‘meeneemstang in een roterende boorinstallatie’)
• kelvin (‘eenheid van thermodynamische temperatuur’)
• kelvingolf (‘grote golfbeweging in de oceaan en in de atmosfeer rond de evenaar’)
• kelvinschaal (‘temperatuurschaal waarbij 0 graden het absolute nulpunt is: –273,15 °C’)
• kenau (‘bazige vrouw’)
• khorkina (‘element van een oefening op de balk’, ‘element van een oefening op het paard’, ‘element van een oefening op de brug met ongelijke leggers’ (turnen))
• kiekje (‘amateurfoto, gelegenheidsfoto’)
• kipptoestel (‘in het laboratorium gebruikt toestel waarin men naar believen zuren op vaste stoffen kan laten inwerken om gassen te bereiden’)
• kneippkuur (‘geneeswijze (koudwaterkuur) die gebaseerd is op de prikkelende werking van koud water’)
• knickerbocker (‘wijde kniebroek, waarvan de pijpen onder de knie zijn samengebonden’)
• knipperdolletje (‘bepaald soort rond koekje of beschuitje’)
• kocher (‘schaarvormig tangetje met in elkaar grijpende tandjes, bestemd om bloedende vaatjes af te klemmen’)
• korsakovsyndroom (‘hersenbeschadiging ten gevolge van slechte voeding waardoor het geheugen wordt aangetast, onder andere voorkomend bij alcoholisten’)
• kovács (‘vluchtelement op het rek’ (turnen))
• krugerrand (‘gouden munt die sinds 1967 op last van de Zuid-Afrikaanse overheid wordt geslagen, o.a. dienend als beleggingsmunt’)
• kyaniseren (‘methode om hout voor bederf te bewaren’)
   
• labadisme (‘piëtistische beweging in de 17e en 18e eeuw’)
• ladyamherstfazant (‘van oorsprong Zuidoost-Aziatische kraagfazant, Chrysolophus amherstiae’)
• lambert (‘eenheid van lichtsterkte’)
• leonardo-onderwijs (‘onderwijs voor hoogbegaafde kinderen’)
• liebigkoeler (‘rechte glazen buis, als koeler gebruikt in laboratoria’)
• loetafoon (‘zeker oud type filmprojector’)
• lorentzkracht (‘de kracht die een bewegende elektrische lading ondervindt in een magnetisch veld’)
• lubberiaans (‘vaag, omslachtig’)
• lücke (‘bepaalde draai als element van een turnoefening’)
• lucullusmaal (‘heerlijk, overdadig maal’)
• lutz (‘bepaalde sprong in het kunstrijden’)
• lynchen (‘zonder berechting vermoorden (in volkswoede)’)
   
• macadamianoot (‘grote noot’, eigenlijk de vrucht van de macadamiaboom’)
• maggi (‘smaakversterker, o.a. in soep en sauzen’)
• magyar (‘element van een oefening op het voltigepaard’)
• mannesmannbuis (‘naadloos gewalste buis’)
• mcdonaldisering (‘het tot eenheidsworst worden van verschillende culturen, bijvoorbeeld de eetcultuur’)
• mensendieckgymnastiek (‘gymnastiek waarbij praktische bewegingen als oefeningsvorm worden aangenomen’)
• michelinmannetje (‘klein, dik mannetje’)
• moermantherapie (‘niet-reguliere kankertherapie, onder meer bestaande uit een dieet van vezelrijk, plantaardig voedsel’)
• mohsschaal (‘schaal voor de hardheid van materialen’)
• molotovcocktail (‘met benzine gevulde fles met een lont erin, die als bom geworpen wordt’)
• monalisaglimlach (‘mysterieuze, enigszins treurige glimlach’)
• mondriaankleur (‘primaire kleur’)
• monroeleer (‘leer dat Amerika geen vreemde inmenging in de binnenlandse staatkunde accepteert’)
• montessorionderwijs (‘onderwijsmethode gebaseerd op het stimuleren van de interesse van het kind met speciaal daartoe ontwikkelde materialen’)
• montycoat (‘overjas met capuchon met tressluiting’)
• mornaysaus (‘bechamelsaus met ei en kaas’)
• mozarteffect (‘gunstig effect op cognitieve vermogens door het luisteren naar klassieke muziek’)
• muchina (‘element van een turnoefening op de brug of vloer’)
• münchhausensyndroom (‘psychische aandoening waarbij iemand zich inbeeldt een ziekte te hebben en daarbij alle artsen om te tuin weet te leiden’)
• münchhausen-by-proxysyndroom (‘psychische aandoening waarbij iemand (symptomen van) een ziekte verzint/simuleert of veroorzaakt bij een kind dat onder zijn/haar hoede staat, om zo ook zelf aandacht te krijgen van zorgverleners’)
• mussolinisyndroom (‘verschijnsel dat een land een omvangrijk leger heeft dat in de oorlogspraktijk echter nauwelijks slagkracht heeft, omdat de soldaten niet of in geringe mate bereid zijn om voor hun land te vechten en te sterven’)
• mytylschool (‘school voor kinderen met een fysiek gebrek’)
   
• nansenpaspoort (‘paspoort voor personen zonder nationaliteit’)
• napoleoncomplex (‘minderwaardigheidscomplex dat leidt tot de ambitie grote daden te verrichten’)
• newton (‘eenheid van kracht’)
• nipkowschijf (‘zeker onderdeel van televisieapparatuur’)
• norwalkvirus (‘bepaald norovirus dat maag-darmcatarre kan veroorzaken’)
• nostradamus (‘onheilsprofeet (in het algemeen)’)
   
• o’brientechniek (‘techniek bij het kogelstoten’)
• oedipuscomplex (‘complex van onbewuste wensen, bijvoorbeeld dat jongens verliefd zijn op hun moeder en hun vader haten’)
• ohm (‘SI-eenheid van elektrische weerstand’)
• opzoomeren (‘initiatief van bewoners om hun straat netjes te maken/houden’)
• ot-en-sienkleding (‘ouderwetse kinderkleding’)
   
• panenka (‘strafschop door het midden’)
• pantagruelesk (‘overdadig (in spijs en drank)’)
• pascal (‘eenheid van druk’)
• pavlovreactie (‘onwillekeurige reactie op een prikkel’)
• petersprojectie (‘landkaart die ontstaat door de projectie van een bol op een plat vlak en daardoor de traditionele vertekening mist’)
• petrischaal (‘platronde ondiepe schaal met overvallend deksel van kleurloos glas voor het kweken van micro-organismen’)
• picassovis (‘bepaalde kleurige vis’)
• piggelmeesyndroom (‘altijd ontevreden zijn’)
• pimpotentie (‘vermogen van een politicus het volk aan te spreken en zo grote populariteit te verwerven’)
• pinocchioneus (‘lange neus, m.n. op voorstellingen van publieke personen, ter aanduiding dat zij ergens over liegen of gelogen hebben’)
• pitotbuis (‘instrument ter bepaling van de stuwdruk in stromende gassen en vloeistoffen’)
• plimsollmerk (‘merk op scheepsrompen dat aangeeft hoe diep het schip hoogstens mag liggen als het geladen is’)
• pompadoer (‘bepaalde bedrukte stof’)
• ponzifraude (‘op een piramidespel lijkende beleggingsvorm waarbij een extreem hoog rendement wordt voorgespiegeld, terwijl in feite de opbrengsten aan vroege investeerders uitgekeerd worden uit de inleg van late investeerders’)
• przewalskipaard (‘bepaald wild paard’)
• pullman (‘bepaald spoorrijtuig’)
• pyrrusoverwinning (‘schijnsucces’)
   
• queteletindex (‘gewicht in kilogrammen gedeeld door het kwadraat van de lichaamslengte in meters’)
   
• raglan (‘overjas/japon van bepaalde snit’)
• raiffeisenbank (‘boerenleenbank’)
• rammelslag (‘kletskous’)
• reine-claude (‘bepaalde pruim’)
• rembrandtesk (‘met lichteffecten zoals op sommige schilderijen van Rembrandt’)
• reynoldsgetal (‘grootheid uit de stromingsleer’)
• rigaudon (‘bepaalde dans’)
• rijnsburger (‘aardappelsoort/bloemkoolsoort’)
• rittberger (‘bepaalde sprong bij kunstschaatsen’)
• robinhoodprincipe (‘bepaald financieringsprincipe’)
• robinhoodbelasting (‘belasting voor mensen met een hoog inkomen om mensen met lagere inkomens te kunnen helpen’)
• robinhoodheffing (‘belasting voor mensen met een hoog inkomen om mensen met lagere inkomens te kunnen helpen’)
• robinhoodtaks (‘belasting voor mensen met een hoog inkomen om mensen met lagere inkomens te kunnen helpen’)
• romeo (‘lid van een aanhoudingseenheid bij de politie’, ook: ‘man of jongen op wie iemand hevig verliefd is’)
• röntgenstraling (‘kortgolvige elektromagnetische straling’)
• rorschachtest (‘vlekkentest’)
• rossbygolf (‘grote golfbeweging in de oceaan en in de atmosfeer ten noorden en ten zuiden van de evenaar’)
• ruisdaellucht (typisch Hollandse lucht, met grote wolkenpartijen)
• rupsje-nooitgenoeg / rupsje-nooit-genoeg (‘iemand die nooit tevreden is en altijd maar meer wil’)
• rybalko (‘reuzendraai aan het rek’ (turnen))
   
• sadisme (‘wreedheid’)
• saffisme (‘lesbische liefde’)
• salkvaccin (‘vaccin tegen polio’)
• sandinisme (‘links-revolutionaire beweging in Nicaragua’)
• sandwich (‘belegde boterham’)
• sanseveria (‘bepaalde lelieachtige plantensoort’)
• sara (‘pop van brooddeeg’)
• schaapmannetje (‘borreltje’)
• schierkeren (‘element in een oefening aan de brug met ongelijke leggers’)
• schillerhemd (‘hemd met liggende, van voren open kraag’)
• schuschunova (‘element van een oefening op vloer, balk of brug’ (turnen))
• schwannoom (‘tumor die uitgaat van de zenuwschede, het buisvormige omhulsel van een neuriet’)
• segerring (‘ring die wordt aangebracht tegen axiale verschuivingen’)
• sequoia (‘reuzenpijnboom’)
• shakespearesonnet (‘sonnet bestaande uit drie kwatrijnen en twee slotregels met gepaard rijm’)
• siemens (‘eenheid van geleidingsvermogen voor elektriciteit’)
• silvesteravond (‘oudejaarsavond’)
• simsonsverzuchting (‘zucht om de oude kracht nog eenmaal terug te mogen hebben’)
• sisyfusarbeid (‘zware arbeid die niet tot een resultaat leidt’)
• sjafisme (‘(in de soennitische islam) een vrij traditionele wetschool’)
• sonjabakkeren (‘een bepaald dieet volgen’)
• sousafoon (‘bepaald blaasinstrument’)
• soxhletapparaat (‘toestel om te extraheren’)
• spencer (‘trui zonder mouwen’)
• spiderman (‘behendige klimmer’)
• spockoren (‘oren die aan de bovenzijde puntig zijn’)
• stalinisme (‘de door Stalin aangehangen variant van het marxistisch communisme’)
• stendhalsyndroom (‘verschijnsel dat een toerist ziek wordt vanwege de indruk die de schoonheid van de Italiaanse kunst op hem maakt’)
• stirlingmotor (‘heteluchtmotor’)
• stroganoffsaus (‘saus gemaakt van ui en paprika, tomaten, knoflook, room en wodka’)
• swiebertje (‘zwerver’)
   
• tantaluskwelling (‘kwelling waarbij iets aangenaams net niet bereikbaar is’)
• taylorstelsel (‘bepaald productiesysteem’)
• teddybeer (‘knuffelbeer’)
• tesla (‘eenheid van magnetische inductie’)
• tiffany (‘decoratieve stijl in de glassierkunst’)
• tilbury (‘bepaald licht rijtuig’)
• tobintaks (‘belasting op financiële transacties’)
• tokkie (‘asociale persoon’)
• tokkiebuurt (‘asociale buurt’)
• tokkiehypotheek (‘hypotheek die verstrekt is aan een particulier met een slechte kredietwaardigheid, waarop de bank daarom moet afschrijven’)
• toynbeewerk (‘ontwikkelingswerk onder de arbeidende klassen’)
• trotskisme (‘richting binnen het communisme die zich verzet tegen het stalinisme’)
• trumandoctrine (‘doctrine dat Amerika militaire steun verleent aan landen waar rebellie is ontstaan’)
• tsukahara (‘bepaalde sprongtechniek op het paard’ (turnen))
• tupperware (‘bepaalde plastic doosjes’)
• turingmachine (‘bepaalde rekenmachine’)
   
• uriasbrief (‘ongeluksbrief’)
• uzi (‘pistoolmitrailleur’)
   
• vanderwaalskracht (‘kracht tussen moleculen’)
• vangelder (‘element van een turnoefening aan de ringen’)
• vanroon (‘element van een turnoefening op de vloer’)
• venndiagram (‘wiskundige figuur’)
• venturimeter (‘toestel voor het meten van de hoeveelheid gas of vloeistof die door een buis stroomt’)
• venuspriesteres (‘prostituee’)
• venustempel (‘bordeel’)
• verdonkhuwelijk (‘spoedhuwelijk waarbij een Nederlandse allochtoon met een bruid of bruidegom uit het land van herkomst trouwt zolang dat nog niet onmogelijk is gemaakt door maatregelen van Verdonk’)
• verwildersen (‘het eens zijn met de opvattingen van Geert Wilders’)
• vogelaarwijk (‘probleemwijk’)
• vromaneffect (‘de omstandigheid dat plasma proteïne kan vervangen’ en ‘het resultaat van de verstrengeling van literaire en natuurwetenschappelijke begaafdheid’)
   
• wagnertuba (‘blaasinstrument omstreeks 1870 gebouwd naar aanwijzingen van R. Wagner om het timbreverschil tussen hoorns en trombones te overbruggen’)
• weber (‘praktische eenheid van inductieflux’)
• wecken (‘levensmiddelen steriliseren en verduurzamen door ze te koken en vervolgens van de lucht af te sluiten in daartoe ingerichte flessen’)
• wertheriaans (‘overdreven sentimenteel’)
• wilhelmina-vooruit (‘vrouw met grote boezem’)
• winchester (‘bepaald type geweer’)
• wistaria (‘blauweregen’)
• wolkersvrouw (‘vrije, zelfbewuste vrouw, die zich in haar gedrag en meningen niet laat hinderen door schaamtegevoelens en maatschappelijke beperkingen’)
• wolmaniseren (‘hout prepareren tegen schimmels en insecten’)
• wolmanzout (‘een arseen, chroom en koper bevattend zoutmengsel voor het impregneren van hout’)
• woodsmetaal (‘legering van bismut, tin, lood en cadmium, met zeer laag smeltpunt’)
• woulfefles (‘fles met twee of meer halzen, bij scheikundige bewerkingen gebruikt’)
• wulfeniet (‘bepaald mineraal’)
• wurlitzerorgel (‘zeker bioscooporgel van Duitse makelij’)
• wybertje (‘dropje’)
   
• xantippe (‘feeks’)
   
• yamashita (‘paardsprong’ (turnen))
• yagiantenne (‘televisieantenne met passieve stralers en/of reflectors’)
• yaleslot (‘veiligheidsslot’)
• yurchenko (‘paardsprong’ (turnen))
   
• zamboni (‘dweilmachine voor het ijs’)
• zanderinstituut (‘instituut voor fysiotherapie volgens de methode van Zander’)
• zeppelin (‘luchtschip’)