Is het Chinees of chinees? En Chinezen of chinezen?

Afleidingen van de aardrijkskundige naam

Aardrijkskundige namen én afleidingen daarvan krijgen in principe een hoofdletter. Juist is dus:

• Het Chinees is een moeilijke taal.
• Wij komen vaak in een Chinees restaurant.
• Papiergeld is een Chinese uitvinding.
• Zij was de eerste Chinese in de ruimte.
• Haar naaste collega’s zijn Chinezen.

(Zie voor meer uitleg de pagina over Franse kaas.)

Het werkwoord chinezen

Van China is ook het werkwoord chinezen afgeleid, vooral bekend in de betekenis ‘bij een Chinees restaurant eten’. De ‘hoofdletterregel’ legt het hier af tegen een andere algemene regel, namelijk dat werkwoorden altijd een kleine letter krijgen (zie ook de pagina’s over sonjabakkeren en wiiën). Dat ziet er beter uit en het is vooral makkelijker voor het maken van voltooid deelwoorden als gesonjabakkerd en gechineesd.

Een paar voorbeelden:

• Zondag gaan we chinezen in Lelystad.
• De buurman chineest elke zaterdag thuis met witte plastic bakken voor de tv.
• Op onze bruiloft hebben zeventig mensen heerlijk gechineesd.

Eten bij de Chinees/chinees

En dan is er nog de kwestie eten bij de chinees/Chinees. Er is veel voor de kleine letter te zeggen. Het gaat hier namelijk om een soort restaurant, waarvan noch het eten, noch het personeel echt ‘Chinees’ hoeven te zijn. Je kunt ook eten bij de griek, de italiaan, de koreaan, de indiër, de japanner, de thai en de eritreeër. De aardrijkskundige naam speelt dus geen echte rol meer.

Het is ook mogelijk tóch nog steeds een band met de aardrijkskundige naam te zien en daarom te kiezen voor een hoofdletter. Het eten is in elk geval geïnspiréérd op Chinees, Grieks, Italiaans, Koreaans, Indisch, Japans, Thais en Eritrees eten en wellicht staan er ook Chinese (enz.) mensen in de keuken. Daar komt bij dat eten bij de chinees / griek / italiaan weliswaar erg ingeburgerd is, maar eten bij de koreaan / indiër, enz. veel minder. Een extra reden om zeker in die laatste gevallen toch voor een hoofdletter te kiezen.