Wat is juist: ‘Barcelona is een Mekka voor Gaudí-liefhebbers’ of ‘Barcelona is een mekka voor Gaudí-liefhebbers’?

Mekka met hoofdletter is een plaatsnaam: de geboorteplaats van de profeet Mohammed en een bedevaartplaats voor moslims. Maar in een mekka voor ... betekent het ‘een paradijs voor ...’, ‘een ideale plaats voor ...’ Zo’n mekka kan zich overal bevinden. Zo is Barcelona een mekka voor Gaudí-liefhebbers, Benidorm een mekka voor zonaanbidders en Duitsland een mekka voor cultuurliefhebbers. De gedachte aan de plaatsnaam Mekka is op de achtergrond geraakt, en daarom is ook de hoofdletter verdwenen. Als wél naar de plaats Mekka wordt verwezen, is de hoofdletter juist: de jaarlijkse bedevaart naar Mekka.

Andere plaatsnamen die een algemeen, ‘gewoon’ woord zijn geworden, zijn bijvoorbeeld rotterdammertje en camembert. Zie ook het tabblad ‘Voorbeelden’.

Het principe dat een hoofdletter verdwijnt als een woord niet meer als eigennaam wordt gebruikt, komt niet alleen voor bij aardrijkskundige namen, maar ook bij persoonsnamen (een casanova) en bij merknamen. Zo was aspirine eigenlijk een Duitse merknaam, Aspirin. Ook in maggi in de betekenis ‘vloeibare smaakversterker voor in soepen en sauzen’ is de hoofdletter van de merknaam Maggi verdwenen. De merknaam Maggi gaat trouwens weer terug op de naam van de uitvinder-fabrikant, de Zwitser Julius Maggi (1846-1912).