Is het ‘Uw klachten zijn werk gerelateerd’ of ‘Uw klachten zijn werkgerelateerd’?

Werkgerelateerd is één woord, net als veel andere samenstellingen met -gerelateerd, zoals stressgerelateerd, weergerelateerd, loongerelateerd en drugsgerelateerd.

Enkele voorbeeldzinnen:

• Vanavond heb ik een werkgerelateerd etentje.
• Sommige huidaandoeningen zijn stressgerelateerd.
• Weergerelateerde rampen veroorzaken de meeste slachtoffers.

Samenvatting

Werkgerelateerd is te beschouwen als een ‘samenvatting’ van de woordgroep aan werk gerelateerd of gerelateerd aan werk. Als het voorzetsel aan wegvalt, wordt het verband tussen het voltooid deelwoord (gerelateerd) en het zelfstandig naamwoord dat ervoor staat (werk) uitgedrukt door die twee woorden aan elkaar te schrijven. Zo laat je zien dat deze woorden hecht met elkaar verbonden zijn.

Meer voorbeelden

Zulke combinaties komen vaak voor, bijvoorbeeld:

• BIG-geregistreerd (‘geregistreerd in het BIG-register’)
• computergestuurd (‘door/met de computer gestuurd’)
• datagerelateerd (‘gerelateerd aan data’)
• datagestuurd (‘gestuurd door / op basis van data’)
• doelgericht (‘gericht op het doel’)
• energiegerelateerd (‘gerelateerd aan energie’)
• FSC-gecertificeerd (‘gecertificeerd volgens het FSC-keurmerk’)
• gasgestookt (‘met gas gestookt’)
• handgemaakt (‘met de hand gemaakt’)
• handgeplukt (‘met de hand geplukt’)
• handgeschreven (‘met de hand geschreven’)
• hbo-opgeleid (‘op hbo-niveau opgeleid’)
• huisgebakken (‘in/aan huis gebakken’)
• ijsgekoeld (‘door/met ijs gekoeld’)
• internetgebaseerd (‘op internet gebaseerd’)
• ISO-gecertificeerd (‘gecertificeerd op grond van ISO-normen’)
• kennisgebaseerd (‘op kennis gebaseerd’)
• kindgericht (‘op het kind (of: op kinderen) gericht’)
• klantgericht (‘op de klant (of: op klanten) gericht’)
• kolengestookt (‘met kolen gestookt’)
• luchtgekoeld (‘door/met lucht gekoeld’)
• marktgeoriënteerd (‘georiënteerd op de markt’)
• ovengebakken (‘in de oven gebakken’)
• partijgebonden (‘aan een/de partij gebonden’)
• pc-gebaseerd (‘gebaseerd op een pc’)
• persoonsgebonden (‘aan de persoon gebonden’)
• praktijkgericht (‘gericht op de praktijk’)
• servicegeoriënteerd (‘op service georiënteerd’)
• studentgericht (‘op de student (of: op studenten) gericht’)
• vraaggestuurd (‘door de vraag (of: door vragen) gestuurd’)
• watergebaseerd (‘op water gebaseerd’)
• watergekoeld (‘door/met water gekoeld’)
• zongebruind (‘door de zon gebruind’)
• zongedroogd (‘door/in de zon gedroogd’)
• zonovergoten (‘door de zon overgoten’)

Overigens is het in al deze gevallen toegestaan de samenstelling te verduidelijken met een streepje, bijvoorbeeld: energie-gerelateerd en service-georiënteerd. Vooral bij ongebruikelijke of lastig leesbare combinaties kan dat duidelijker zijn. Als het eerste deel een afkorting is (die als losse letters wordt uigesproken of in hoofdletters geschreven), is zo’n streepje zelfs verplicht.

Op het tabblad ‘Voorbeelden’ vind je nog veel meer voorbeelden. 

Engelse combinaties

Er komen ook weleens combinaties met Engelse voltooide deelwoorden voor, zoals based en driven. Voor die combinaties geldt hetzelfde: in principe aan elkaar, maar een streepje mag voor de leesbaarheid:

• datadriven, data-driven (‘gestuurd door of afhankelijk van data’)
• evidencebased, evidence-based (‘gebaseerd op wetenschappelijke feiten’)
• orderdriven, order-driven (‘gestuurd door opdrachten of bestellingen’)
• webbased, web-based (‘gebaseerd op het (internet)web’)