Wat is juist: ‘De wijzigingen gelden niet dan nadat wij ze hebben goedgekeurd’ of ‘(...) niet nadat wij ze hebben goedgekeurd’?

De zin met niet nadat lijkt te betekenen: ‘de wijzigingen gelden niet meer als wij ze hebben goedgekeurd’. Dat is inhoudelijk onlogisch: het is zo ongeveer het tegenovergestelde van de zin met niet dan nadat en het is dan op z’n minst onzeker wat de schrijver wil uitdrukken.

Niet nadat en niet dan nadat als synoniemen?

Het lijkt dus eenvoudig: niet nadat en niet dan nadat hebben verschillende betekenissen, en deze uitdrukkingen moeten niet verward worden. Het opmerkelijke is dat in de dagelijkse praktijk niet nadat vaak als synoniem van niet dan nadat wordt gebruikt. Bijvoorbeeld:

• In maart sloten ze de winkel definitief, maar niet dan nadat ze een opheffingsuitverkoop hadden gehouden.
• In maart sloten ze de winkel definitief, maar niet nadat ze een opheffingsuitverkoop hadden gehouden.
• Morgen neemt Astrid afscheid, maar niet dan nadat ze uitgebreid in het zonnetje is gezet.
• Morgen neemt Astrid afscheid, maar niet nadat ze uitgebreid in het zonnetje is gezet.

De tweede en vierde zin gelden traditioneel als ‘fout’, maar toch begrijpen de meeste mensen ze precies zoals ze bedoeld zijn: ‘maar eerst hielden ze een opheffingsuitverkoop’ en ‘maar eerst wordt ze in het zonnetje gezet’. De logica wint het van de formulering en er ontstaat geen verwarring in dit soort informelere zinnen. Sommige woordenboeken geven dan ook aan dat niet nadat ook wel als synoniem van niet dan nadat wordt gebruikt.

Toch maken veel taalgebruikers bezwaar tegen zinnen als met niet nadat; de varianten met niet dan nadat krijgen vooralsnog de voorkeur.

Wie niet dan nadat voor de dagelijkse praktijk te stijf vindt, kan het best voor een andere formulering kiezen. Bijvoorbeeld:

• In maart sloten ze de winkel definitief, maar eerst hielden ze een opheffingsuitverkoop.
• Morgen neemt Astrid afscheid, maar pas nadat we haar uitgebreid in het zonnetje hebben gezet.
• Morgen neemt Astrid afscheid, maar niet voordat we haar uitgebreid in het zonnetje hebben gezet.