Wat is juist: ‘Ik kan er geen peil op trekken’ of ‘Ik kan er geen pijl op trekken’?

In deze uitdrukking gaat het om peil in de betekenis ‘maat of richtsnoer bij het bepalen van iets’. Het gaat niet om de pijl van een pijl-en-boog. De betekenis is: ‘ik kan er niet van op aan, ik weet niet waar ik aan toe ben’.

De uitdrukking ergens geen peil op kunnen trekken is eigenlijk zeemanstaal. Het peil is het vaste punt aan de kust waarop zeelieden zich richtten als ze wilden bepalen waar het schip zich op zee bevond. Als dit punt ontbrak, was er geen peil te trekken en wisten ze dus niet welke koers ze moesten varen. F.A. Stoett vermeldt in zijn standaardwerk Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden dat geen peil kunnen trekken op iemand al in de achttiende eeuw voorkwam.

Bekijk ook andere ij/ei-twijfelgevallen.