Wat betekent ‘ergens geen peil op kunnen trekken’ en waar komt de uitdrukking vandaan?

‘Ik kan er geen peil op trekken’ betekent ‘ik kan er niet van op aan, ik weet niet waar ik aan toe ben’. Bij deze zegswijze is er geen sprake van een pijl, zoals in een pijl-en-boog, maar van een peil: een ‘maat of richtsnoer bij het bepalen van iets’.

De uitdrukking ergens geen peil op kunnen trekken is eigenlijk zeemanstaal. Het peil is het vaste punt aan de kust waarop zeelieden zich richtten als ze wilden bepalen waar het schip zich op zee bevond. Als dit punt ontbrak, was er geen peil te trekken en wisten ze dus niet welke koers ze moesten varen. F.A. Stoett vermeldt in zijn standaardwerk Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden dat geen peil kunnen trekken op iemand al in de achttiende eeuw voorkwam.

Bij het Taalloket op deze site is meer te vinden over de spelling van woorden met ij of ei.