Hoe vervoeg je het werkwoord daten: is het zij date of zij datet? En wat is goed: ze hebben gedate, gedatet of gedated?

Het werkwoord daten betekent ‘uitgaan met iemand’, ‘verkering hebben’ en ook ‘via internet afspreken met iemand die je leuk vindt’. Je gebruikt het in zinnen als ‘We zijn nu al twee maanden serieus aan het daten’ en ‘Ik ben even klaar met online daten.’

Zij datet - datete - heeft gedatet

De stam van daten spreek je uit als ‘deet’ en schrijf je als date, met een slot-e. Die e hoort erbij, omdat je dat in bijvoorbeeld ‘Ik dat met een oud-collega’ verkeerd zou uitspreken. Deze ‘extra’ uitspraak-e komt in alle vervoegingen van daten terug.

Daten vervoeg je verder eigenlijk net als andere Nederlandse werkwoorden: achter de stam date komt in de tegenwoordige tijd een -t, in de verleden tijd -te en bij het voltooid deelwoord de slot-t die ook in de verleden tijd zit:

• ik date (spreek uit: ‘deet’)
• jij/iemand datet (stam + t) (spreek uit: ‘deet’)
• ik/jij/iemand datete (stam + te) (spreek uit: ‘deette’)
• zij hebben gedatet (ge + stam + t) (spreek uit: ‘gedeet’)

Dat je in het Engels de verleden tijd dated met een d schrijft, heeft geen invloed op de Nederlandse vervoeging.

Waarom niet zij date - heeft gedate?

Op zichzelf zouden zij date en zij heeft gedate ook tot een juiste uitspraak (‘deet’) leiden. Maar bij werkwoorden gelden officiële regels die voorschrijven dat je altijd het vaste werkwoordsysteem toepast, zelfs als dat – zoals bij Engelse leenwerkwoorden – leidt tot een lelijk woord om te lezen. Voorbeelden van vergelijkbare vervoegingen:

• Zij skatet de route meestal in twee uur en wij hebben de route in een halve dag geskatet. (skatet spreek je uit als ‘skeet’ en geskatet spreek je uit als ‘geskeet’)
• Ik heb de oude versie van het artikel gedeletet, dus pas op dat je de nieuwe versie niet deletet. (gedeletet spreek je uit als ‘gedieliet’ en deletet spreek je uit als ‘dieliet’)

Al dat gedate!

De vorm gedate (zonder t) komt wel voor, maar dan als zelfstandig naamwoord: ‘Al dat gedate is vooral vermoeiend’ en ‘Dankzij mijn gedate heb ik al veel leuke mensen ontmoet.’ Dit zelfstandig naamwoord bestaat uit ge- en de stam van het werkwoord daten. Vergelijkbaar zijn ‘Al dat gedoe begint me te irriteren’ en ‘Dankzij mijn gewandel voel ik me veel fitter!’