Wat is het voltooid deelwoord van updaten: geüpdate of geüpdatet?

Het werkwoord updaten betekent ‘actueel maken’ en ‘op de hoogte brengen, bijpraten’. Je gebruikt het in zinnen als ‘We gaan onze website updaten’ en ‘Ik was niet bij de vergadering, dus ik hoop dat jij me kunt updaten.’ 

Updatet - updatete - geüpdatet

De stam van updaten is update, met een slot-e. Die e hoort erbij, omdat je updat verkeerd zou uitspreken. Deze ‘extra’ uitspraak-e komt in alle vervoegingen van updaten terug.

Updaten vervoeg je verder eigenlijk net als andere Nederlandse werkwoorden: achter de stam update komt in de tegenwoordige tijd een -t, in de verleden tijd -te en bij het voltooid deelwoord de slot-t die ook in de verleden tijd zit:

• ik update (spreek uit: ‘updeet’)
• jij/iemand updatet (stam + t) (spreek uit: ‘updeet’)
• ik/jij/iemand updatete (stam + te) (spreek uit: ‘updeette’)
• zij hebben geüpdatet (ge + stam + t) (spreek uit: ‘ge-updeet’) (een trema op de u is nodig om de klinkerbotsing van de e en de u te voorkomen, net als in bijvoorbeeld geüniformeerd)

Dat je in het Engels de verleden tijd updated met een d schrijft, heeft geen invloed op de Nederlandse vervoeging.

Op zichzelf zouden jij update en jij hebt geüpdate ook tot een juiste uitspraak leiden. Maar bij werkwoorden geldt de regel stam + t en stam + te áltijd, ook bij Engelse leenwoorden. Voorbeelden van vergelijkbare voltooide deelwoorden:

• We hebben de route in een halve dag geskatet. (spreek uit: ‘geskeet’, stam: skate, verleden tijd: skatete)
• Ik heb de oude versie van het artikel gedeletet. (spreek uit: ‘gedieliet’, stam: delete, verleden tijd: deletete)
• Ze hebben haar handtekening gefaket. (spreek uit: ‘gefeekt’, stam: fake, verleden tijd: fakete)

Al dat geüpdate!

De vorm geüpdate (zonder t) is wel mogelijk, maar dan als zelfstandig naamwoord: ‘Al dat geüpdate naar wéér een nieuwe versie ...’ Dit zelfstandig naamwoord bestaat uit ge- en de stam van het werkwoord. Vergelijkbaar zijn ‘Al dat gemoderniseer was niet aan haar besteed’ en ‘Al dat geïnstalleer duurt úren.’

De geüpdatete website

In de geüpdatete website komt er een e achter het voltooid deelwoord, net als in de gewerkte uren en de gemiste lessen. De laatste lettergreep in geüpdatete is voor de uitspraak overbodig en zelfs wat verwarrend: sommige mensen verslikken zich juist in de uitspraak. Dan zeggen ze ‘guh-up-dee-tuh-tuh’, terwijl de juiste uitspraak ‘guh-up-dee-tuh’ is. Ook hier pas je een vast systeem toe: als je een voltooid deelwoord (zoals gewerkt, gemist en geüpdatet) als een bijvoeglijk naamwoord gebruikt en er is een buigings-e nodig, dan komt die e achter dat voltooid deelwoord.

Een update uitgevoerd

Veel mensen vinden updatet, updatete en zeker geüpdatet lelijke of onduidelijke woorden. Je kunt ook kiezen voor een alternatieve formulering: voert een update uit, maakte een update, heeft een update uitgevoerd of eventueel verbetert, werkt(e) bij, heeft/is vernieuwd, in een nieuw jasje gestoken, enz.