Wat is goed: havoleerling of havo-leerling?

Havo is een afkorting die staat voor ‘hoger algemeen voortgezet onderwijs’. Je spreekt deze afkorting uit als ‘gewoon’ woord, en dus niet letter voor letter. Daarom moet je havo ook behandelen als een gewoon woord. Dat betekent dat je samenstellingen zoals havoleerling en avondhavo aan elkaar schrijft, net als bijvoorbeeld basisschoolleerling en avondschool.

Je mag altijd een streepje voor de duidelijkheid invoegen in samenstellingen. In de officiële regels staat dat op verschillende plaatsen vermeld. Daarom zijn havo-leerling en avond-havo ook goed.

Havoleerling, mavoleerling, meaoleerling

Wat voor havoleerling geldt, geldt bijvoorbeeld ook voor samenstellingen met mavo, pabo, meao en heao. Voorbeelden:

• havoleerling, havoklas, havoreünie
• mavoleerling, mavodiploma, mavoschool
• paboleerling, pabostudent, pabotoets
• heaoleerling, heaostudent, heaostage
• meaoleerling, meaostudent, meaodocent

In al deze samenstellingen mag je een streepje invoegen om de leesbaarheid te vergroten. Havo-leerling, mavo-diploma, heao-student enz. zijn ook juist. Je móét een streepje gebruiken als het tweede deel van het woord met een klinker begint en er daardoor klinkerbotsing ontstaat. Dat is het geval bij bijvoorbeeld mavo-examen, havo-instroom, pabo-onderwijs, heao-opleiding.

Vmbo-leerling, mbo-leerling, vwo-leerling

In samenstellingen met afkortingen als vmbo, mbo en vwo is een streepje verplicht. Deze afkortingen spreek je letter voor letter uit, als ‘echte’ afkortingen dus. Daarom zijn juist: vmbo-klas, vwo-leerling, mbo-student. Deze samenstellingen zijn vergelijkbaar met cd-speler, pdf-document en tv-programma. Voorbeelden:

• vmbo-diploma, vmbo-leerling, vmbo-niveau
• vwo-diploma, vwo-leerling, vwo-school
• mbo-leerling, mbo-niveau, mbo-stage
• hbo-leerling, hbo-docent, hbo-studie

Havoër

Omdat havo als een gewoon woord wordt beschouwd, moet volgens de officiële spelling in de afleiding havoër het achtervoegsel -er gewoon aan havo worden vastgeplakt. Er is wel een trema nodig om klinkerbotsing te voorkomen. Vergelijkbaar zijn kanoër en waterpoloër. In de praktijk zie je echter vaak havo’er en havo-er. Wat ons betreft is havo’er goed te verdedigen, omdat je ook mbo’er en vwo’er met een apostrof schrijft. Veel taalgebruikers zien mede daardoor tóch ook in havo een afkorting. We vermelden havo’er (en bijvoorbeeld meao’er en pabo’er) dan ook als veelvoorkomend én goed te verdedigen spelling in onze spellinglijst. Officieel zijn alleen havoër, meaoër, paboër enz. juist. 

Havo-er (met streepje) is echt een foutje. Het streepje mag je namelijk alleen gebruiken in samenstellingen als havo-leerling en havo-examen.