Wat is juist: ‘De auteurs werd erop gewezen dat er een fout in de tekst stond’ of ‘De auteurs werden erop gewezen dat er een fout in de tekst stond’?

In ‘Ze wezen de auteurs op een fout in de tekst’ kun je de auteurs als lijdend voorwerp beschouwen, maar ook als meewerkend voorwerp. Dat betekent dat ‘Ze wezen hen op een fout in de tekst’ (hen is lijdend voowerp) en ‘Ze wezen hun op een fout in de tekst’ (hun is meewerkend voorwerp) allebei goed zijn.

Ook als je er een passieve zin van maakt, een zin met worden erin, zijn er twee mogelijkheden. In ‘De auteurs werd erop gewezen dat er een fout in de tekst stond’ is de auteurs het meewerkend voorwerp. In ‘De auteurs werden erop gewezen dat er een fout in de tekst stond’ is de auteurs het onderwerp.

‘Ten behoeve van’ de auteurs werd erop gewezen

Het enkelvoud (‘De auteurs werd erop gewezen ...’) werd lange tijd als juist gezien. Er zijn nog steeds taaladviesboeken die dit enkelvoud aanraden. Erop wijzen dat is in deze opvatting vergelijkbaar met vertellen dat. ‘(Aan) de auteurs werd verteld dat ...’ zit grammaticaal gezien dan hetzelfde in elkaar als ‘(Ten behoeve van) de auteurs werd erop gewezen dat ...’

In grammaticatermen: de auteurs is hier het meewerkend voorwerp. Eveneens juist zijn - als je deze ontleding aanhoudt:

• Mij werd erop gewezen dat ik aan de beurt was
• Hem werd erop gewezen dat hij zeker nog kans maakte.
• Hun werd erop gewezen dat er een fout in de tekst stond.

De auteurs werden erover ingelicht

Al decennialang wordt iemand erop wijzen dat meestal net zo gebruikt als ‘iemand erover inlichten dat’. In ‘De auteurs werden erop gewezen dat ...’ is de auteurs het onderwerp, net als in ‘De auteurs werden erover ingelicht dat ...’ Als je uitgaat van deze ontleding, zijn ook juist:

• Ik werd erop gewezen dat ik aan de beurt was
• Hij werd erop gewezen dat hij zeker nog kans maakte.
• Zij werden erop gewezen dat er een fout in het artikel stond.

De Algemene Nederlandse Spraakkunst geeft aan dat de constructie ‘De auteurs werden erop gewezen ...’ in de praktijk het meest voorkomt. ‘De auteurs werd erop gewezen ...’ is volgens de ANS “formeel”. Van Dale gaf in zijn veertiende druk (2005) voor het eerst aan dat erop wijzen ook voorkomt zonder meewerkend voorwerp.

De Taalprof (een taalkundige die op zijn weblog over grammaticale kwesties schrijft), heeft in 2006 een analyse geschreven van de zin ‘De kinderen kan/kunnen op de regels worden gewezen.’ Ook voor deze zin geldt dat het meervoud (‘De kinderen kunnen op de regels worden gewezen’) het gebruikelijkst is.