Welke van de volgende zinnen is het best?
- ‘Als u aan de voorwaarden voldoet en u een rekening opent, dan ontvangt u een cadeautje.’
- ‘Als u aan de voorwaarden voldoet en u opent een rekening, dan ontvangt u een cadeautje.’
Deze zinnen zijn allebei juist en betekenen hetzelfde.
In beide zinnen staat de hoofdzin achteraan: ‘dan ontvangt u een cadeautje’. Daarvoor staan telkens twee bijzinnen met een voorwaarde (oftewel: twee nevengeschikte voorwaardelijke bijzinnen), namelijk:
- ‘als u aan de voorwaarden voldoet’ en ‘(als) u een rekening opent’
- ‘als u aan de voorwaarden voldoet’ en ‘u opent een rekening’
In de eerste bijzin staat de persoonsvorm, voldoet, achter in de zin. Dat is meestal het geval in bijzinnen. In de tweede bijzin mág de persoonsvorm (de pv) ook naar voren worden gehaald, zoals in zin 2 is gebeurd: ‘u opent een rekening’. In dat geval spreekt de Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS) van een bijzin met “voor-pv als tweede zinsdeel”. Deze constructie is bijzonder, maar grammaticaal juist. De ANS geeft de volgende voorbeeldzinnen: ‘Als je hiermee klaar bent en je hebt nog wat tijd over, zou je dit dan voor me willen inpakken?’ en ‘Als je in de buurt bent en je hebt niets anders te doen, kom dan eens langs.’
Als het woord als voor de tweede bijzin herhaald wordt, is de voor-pv niet mogelijk: ‘Als je hiermee klaar bent en als je hebt nog wat tijd over ...’ is grammaticaal onjuist.
