Wat is juist: ‘Wordt lid van Onze Taal’ of ‘Word lid van Onze Taal’?
‘Word lid van Onze Taal’ is juist.
In ‘Word lid van Onze Taal’ is word een gebiedende wijs en die is gelijk aan de ik-vorm van het werkwoord. Er komt dus geen t achter word.
Aan de gebiedende wijs voeg je in hedendaags, zakelijk-neutraal taalgebruik nooit een t toe, ook niet als je er meer personen mee aanspreekt. Alleen vroeger werd dat gedaan. (Zie het tabblad ‘Achtergrond’.)
Het is dus ‘Word lid!’, net zoals het is: ‘Blijf lid!’, ‘Neem afstand!’,‘Houd afstand!’, ‘Help de tijger!’, ‘Red de tijger!’, ‘Kijk maar eens!’, ‘Raad maar eens!’, enz.
Blijf lid! dus ook Word lid!
Bij werkwoorden waarvan de stam op een d eindigt, twijfelen sommige taalgebruikers. ‘Word lid!’ ziet er voor hen toch een beetje kaal uit. Daarom kiezen ze voor de veiligheid voor ‘Wordt lid!’ Het is echter niet te verdedigen om de meervouds-t niet toe te voegen in ‘Blijf lid!’ en wél in ‘Word lid!’ Vervoegingsregels gelden voor alle werkwoorden, of hun stam nu op een d eindigt of niet.
De regel dat de gebiedende wijs in het hedendaagse dagelijkse taalgebruik gelijk is aan de ik-vorm van het werkwoord, geldt al vele tientallen jaren. De enige uitzondering is wees, de gebiedende wijs van zijn: ‘Wees nieuwsgierig.’
Oudere, vaste uitdrukkingen
De oude meervoudsvorm op -t komt alleen nog voor in enkele vaste uitdrukkingen en in plechtig taalgebruik:
- Komt allen tezamen.
- Gaat heen en vermenigvuldigt u.
- Beidt uw tijd.
- Bezint eer ge begint.
- Looft de Heer.
- Neemt en eet, dit is Mijn Lichaam.
- Proletariërs aller landen, verenigt u.
- Helpt elkaar, koopt Hollandsche waar.
De t wordt ook weleens voor de grap gebruikt, bijvoorbeeld: ‘Kinders, luistert, ik heb een idee.’
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Vroeger wél ‘Wordt lid’
Aan de gebiedende wijs voeg je in hedendaags, zakelijk-neutraal taalgebruik nooit een t toe, ook niet als je er meer personen mee aanspreekt. Vroeger werd dat wel gedaan. In de officiële spelling van 1804 werd ‘Wordt lid, menschen!’ en ‘Maakt voort, heeren!’ zelfs nog voorgeschreven. Deze meervoudsvormen zijn inmiddels echt verouderd. Al lange tijd schrijft of zegt niemand zinnen als ‘Maakt iemand lid, mensen!’ en ‘Neemt even afstand van de situatie, mensen!’
In het boek Eenige belangrijke verschijnselen uit het leven der Nederlandsche taal; een leerboek ten dienste van candidaten voor de hoofd-acte uit 1924 stond al: “De imperatief [= gebiedende wijs] heeft één vorm: de praesensstam [= stam] van het werkwoord. Het gaat niet aan voor te schrijven, dat de imperatief meerv. moet de bestaan uit stam + t. Noch in de omgangstaal, noch in de geschreven taal wordt een dergelijke vorm meer gebruikt.”
Oefenen?
Doe de gebiedendewijstest (tien vragen) om te oefenen.
Online training
Vind je dit lastig? Dan is onze online training werkwoordspelling iets voor jou. In de training krijg je niet alleen meer uitleg over de gebiedende wijs, maar over állerlei soorten werkwoorden. Met behulp van filmpjes, stroomschema’s en oefeningen schrijf je alle werkwoorden binnen de kortste keren foutloos!
