Wat is het verschil tussen sterke, zwakke en onregelmatige werkwoorden?

Zwakke (of regelmatige) werkwoorden krijgen in de verleden tijd -te of -de achter de stam en het voltooid deelwoord eindigt op -t of -d: stoppen - stopte - gestopt; steunen - steunde - gesteund. Sterke werkwoorden krijgen in de verleden tijd een andere klinker en het voltooid deelwoord eindigt op -en, bijvoorbeeld lezen - las - gelezen.

De aanduidingen zwak, sterk en onregelmatig werkwoord hebben betrekking op de vervoeging van werkwoorden in de verleden en voltooide tijd.

Zwakke werkwoorden

Bij de zwakke werkwoorden (ook wel ‘regelmatige werkwoorden’ genoemd) wordt achter de stam van het werkwoord (het hele werkwoord zonder de uitgang -en) in de verleden tijd de uitgang -de of -te geplaatst:

werken - werkte - gewerkt
kleien - kleide - gekleid
reizen - reisde - gereisd

Welke van die uitgangen juist is, hangt af van de laatste klank van de stam. Bij de medeklinkers die voorkomen in het woord kofschiptaxietje komt in de verleden tijd -te en eindigt het voltooid deelwoord op een t. Bij werkwoorden waarvan de stam op een andere medeklinker of op een klinker eindigt, komt in de verleden tijd -de en eindigt het voltooid deelwoord op een d.

Sterke werkwoorden

Bij sterke werkwoorden verandert de klinker in de verleden tijd en eindigt het voltooid deelwoord op -en:

lezen - las - gelezen
lopen - liep - gelopen
helpen - hielp - geholpen
wijzen - wees - gewezen

Bij sommige sterke werkwoorden verandert in de verleden tijd behalve een klinker ook een medeklinker:

brengen - bracht - gebracht
eten - at - gegeten
gaan - ging - gegaan

Sterke werkwoorden worden ook wel ‘onregelmatige werkwoorden’ genoemd, al zijn er in Nederlands maar een paar écht onregelmatige werkwoorden (zie hieronder).

Sommige werkwoorden zijn ‘half onregelmatig’: ze hebben gedeeltelijk een zwakke en gedeeltelijk een sterke vervoeging:

bakken - bakte - gebakken
lachen - lachte - gelachen
vragen - vroeg - gevraagd
zeggen - zei - gezegd

Half onregelmatige werkwoorden worden meestal ook sterke of onregelmatige werkwoorden genoemd.

Onregelmatige werkwoorden

Naast de sterke en zwakke werkwoorden zijn er nog de onregelmatige werkwoorden hebben, kunnen, mogen, willen, zijn en zullen. Deze werkwoorden hebben (deels) afwijkende vormen in de tegenwoordige tijd (zoals kan, is en heeft) en ook de verleden tijd is veelal onvoorspelbaar (zoals wou, was en mocht).

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!

Lees ook
Taaladvies.net: Werkwoorden met een zwakke en een sterke vervoeging (algemeen) Algemene Nederlandse Spraakkunst: De vervoeging van het werkwoord

Toch nog een vraag?

Onze taaladviseurs staan elke werkdag voor je klaar.

Stel hier je vraag

Waarom noemen we werkwoorden zwak of sterk?

De benamingen zwak en sterk zijn aan het begin van de negentiende eeuw ontstaan. De gedachte achter die termen was dat de zwakke werkwoorden ‘hulp’ nodig hebben van een werkwoordsuitgang om de verleden tijd uit te drukken. Het komt dus niet van het werkwoord zelf, maar er is iets ‘van buiten’ nodig, namelijk de uitgang -de of -te. Sterke werkwoorden ‘kunnen het zelf’: door een klank binnen het woord te veranderen kan de verleden tijd uitgedrukt worden.

Taalkundig wordt hier tegenwoordig anders over gedacht: zowel het toevoegen van uitgangen als het veranderen van een klanken is een normaal verschijnsel in Germaanse talen, zoals het Nederlands en Duits. Het ene is niet zwakker of sterker dan het andere. Tegenwoordig wordt vaak van regelmatige en onregelmatige werkwoorden gesproken. In tegenstelling tot de regelmatige werkwoorden moeten de onregelmatige werkwoorden allemaal uit het hoofd geleerd worden. De term onregelmatig in plaats van sterk is daarom in het onderwijs goed bruikbaar.