Wat is juist: NS of de NS?

Het is allebei juist. In de praktijk is de NS het gebruikelijkst. Het bedrijf zelf laat het lidwoord meestal weg.

De afkorting NS staat voor Nederlandse Spoorwegen. Je spreekt meestal van de Nederlandse Spoorwegen en ook van de NS. Maar die organisatie kiest zelf voor het weglaten van de en noemt zichzelf NS.

Bedrijven en organisaties kunnen zelf bepalen of ze een lidwoord bij hun naam gebruiken of niet. Niemand is verplicht dit over te nemen, maar vaak wordt dat wel gedaan.

Wel/geen lidwoord bij namen

Bij namen van personen en plaatsen gebruik je meestal geen lidwoord, zoals Johan Cruijff of Antwerpen. Maar bij namen van bedrijven en organisaties werkt het soms anders. Er zijn in de praktijk een paar tendensen zichtbaar voor het gebruik van lidwoorden – sommige al heel lang, sommige pas sinds (relatief) kort.

Als een bedrijfsnaam een kernwoord bevat dat iets zegt over de organisatievorm of het soort bedrijf, komt er vaak wel een lidwoord. Een paar voorbeelden ter verduidelijking:

de Rabobank (is een bepaald soort bank)
de Taalunie (is een unie)
de Regenboog Groep (is een groep)

Het kernwoord – de bank, de unie, de groep – klinkt zo duidelijk in de naam door dat het tamelijk natuurlijk klinkt om het ook te hebben over de Rabobank, de Taalunie en de Regenboog Groep.

Er zijn ook tal van namen die niet zo’n kernwoord hebben, zoals Keolis, Vodafone en Agalev. Bij dit soort namen laat je het lidwoord juist meestal weg.

Afkortingen

Veel namen van bedrijven en organisaties zijn een afkorting, zoals KLM, NS, CBR, AFM en ANWB. Ook die hebben van oudsher vaak een lidwoord als de volledige naam zo’n zelfde soort kernwoord bevat:

de AFM (= de Autoriteit Financiële Markten: is een bepaalde autoriteit)
de SP (= de Socialistische Partij: is een bepaalde partij)
het ANV (= het Algemeen Nederlands Verbond: is een verbond)
het CBR (= het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen: is een bureau)

Verschil tussen huisstijl en praktijk

De laatste decennia is er een tendens merkbaar: steeds meer bedrijven en organisaties laten zelf het lidwoord bij hun naam weg. Ze leggen dat bijvoorbeeld zo in hun huisstijl vast.

Zo spreken (de) KLM, (de) NS en (de) Stichting Vluchteling niet meer over de KLM, de NS en de Stichting Vluchteling, maar over KLM, NS en Stichting Vluchteling – ook al kun je het kernwoord nog herkennen in de (afgekorte) naam: de maatschappij, de spoorwegen, de stichting.

In de praktijk nemen taalgebruikers die over deze organisaties spreken deze ‘huisstijl’ zonder lidwoord soms wel over en soms niet. Ook de media variëren op dit punt. Dat kan ook: er zijn geen officiële regels voor lidwoordgebruik.

Het weglaten van het lidwoord klinkt voor veel mensen net wat ambtelijker en daardoor wat minder persoonlijk of minder natuurlijk. Wie van oudsher gewend is wél een lidwoord te gebruiken bij NS of KLM, maakt dus geen fout, maar sluit aan bij iets wat in niet ál te zakelijke teksten heel gangbaar is.