Heet de planeet waarop wij leven de aarde of de Aarde (met een hoofdletter)? En wanneer komt er de voor te staan?

Dat aarde, zon en maan geen echte eigennamen zijn, blijkt ook uit het feit dat er vaak het lidwoord de voor staat: de aarde, de zon, de maan. 

In feite zijn aarde, zon en maan uitzonderingen. Andere namen van planeten, sterren en manen zijn namelijk wél echte eigennamen (met een hoofdletter): Mars, Venus, Jupiter, Sirius, Enceladus, Mimas. Er staat geen lidwoord de voor: een reis naar Mars, unieke foto’s van Jupiter. Dat is een kenmerk van eigennamen: omdat duidelijk is dat er één bepaald exemplaar (één persoon of zaak/ding) bedoeld is, staat er geen lidwoord voor.

In een opsomming van planeten wordt overigens weleens Aarde geschreven, omdat dat er dan consequenter uitziet: Mercurius, Venus, Aarde, Mars. Daar valt veel voor te zeggen (en het is ook volgens de officiële spelling toegestaan). In wetenschappelijke teksten over planeten komen Aarde, Maan en Zon ook geregeld voor met een hoofdletter.

(De) aarde?

We spreken meestal over de aarde. Alleen in vaste combinaties blijft het lidwoord weg. Voorbeelden:

• Het is voor mij hier de hemel op aarde.
• We hebben hemel en aarde bewogen om er een succes van te maken.
• Bacteriën waren het eerste leven op aarde.
• Boven aarde staan betekent ‘opgebaard zijn’.
• Waar moeten we heen als de situatie op de aarde onleefbaar is geworden? (op aarde kán ook)
• Jeff Bezos was zo’n drie minuten gewichtsloos voordat de terugkeer naar de aarde werd ingezet. (niet: naar aarde)
• Zou alleen de aarde geschikt zijn voor menselijke bewoning? (niet: alleen aarde)

Moeder Aarde

De uitdrukking Moeder Aarde krijgt twee hoofdletters, omdat de aarde dan als een persoon wordt voorgesteld. Die personificatie is ook de reden waarom Moeder Natuur twee hoofdletters krijgt, net als Vadertje Staat en Vadertje Tijd.