Hoe vervoeg je appen en whatsappen?

In appen en whatsappen zit in alle vervoegingen een dubbele p. Deze dubbele p hoort bij de stam van deze werkwoorden (de stam is dus app).

Appt, whatsappt, appte, whatsappte

De vervoeging in de tegenwoordige tijd is:

• ik app, ik whatsapp
• jij/u/hij/zij/die appt, jij/u/hij/zij/die whatsappt
• wij/jullie/zij appen, wij/jullie/zij whatsappen

In de verleden tijd komt er -te of -ten na de stam. Daardoor eindigt ook het voltooid deelwoord op een t:

• enkelvoud: appte, whatsappte
• meervoud: appten, whatsappten
• voltooid deelwoord: (ik heb) geappt, gewhatsappt

Die uitgang -te(n) in de verleden tijd komt door de slotklank van de stammen app en whatsapp: de p-klank. Omdat de p een stemloze medeklinker is, is de uitgang -te goed. Net als in meppen - mepte - gemept en stappen - stapte - gestapt krijg je bij appen - appte - geappt dus een t en geen d. Als ezelsbruggetje voor de verleden tijd kun je ’t kofschip gebruiken.

Dubbele p

Bij appen en whatsappen staat in alle vervoegde vormen een dubbele p. Dat heeft met de uitspraak en de herkomst te maken. Appen komt van het Engelse woord app (een afkorting van application), dat met dubbel p wordt geschreven.

Bovendien spreek je app in het Nederlands nog enigszins op z’n Engels uit: als ‘ep’. Als je apte - geapt zou schrijven, wek je de indruk dat de uitspraak van de a vernederlandst is. Apte - geapt zou dan rijmen op grapte - gegrapt. Maar dat lijkt – in elk geval in de standaardtaal – vooralsnog geen gangbare manier van uitspreken te zijn. Daarom behoudt de stam van het werkwoord zijn Engelse spelling, in dit geval dus met dubbel p. Een vergelijkbaar geval is passen - passte - gepasst.

In bijvoorbeeld zappen - zapte - gezapt staat in de vervoeging één p. Dat komt doordat het Engelse zap ook maar één p heeft. In dit geval moet je dus gewoon ‘weten’ dat de uitspraak ‘zeppen - zepte - gezept’ is, want de spelling geeft je geen aanknopingspunt. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor chatten - chatte - gechat: je moet ‘weten’ dat de a hier als een ‘e’ klinkt.

Betekenis en geschiedenis

Appen en whatsappen betekenen hetzelfde: een bericht sturen via WhatsApp. Aanvankelijk (rond 2010) werd dit whatsappen genoemd – met kleine letters, want in werkwoorden die zijn afgeleid van een eigennaam, vervallen de hoofdletters. 

Al snel, zo rond 2012, begon de verkorte vorm appen ingeburgerd te raken. Ook de verkorting whappen komt soms voor, al lijkt die niet zo gebruikelijk. 

WhatsApp is eigenlijk een woordgrapje: een combinatie van de informele begroeting What’s up? en het woord app(lication).