Mekka met hoofdletter is een plaatsnaam: de geboorteplaats van de profeet Mohammed en een bedevaartplaats voor moslims. Maar in een mekka voor ... betekent het ‘een paradijs voor ...’, ‘een ideale plaats voor ...’ Zo’n mekka kan zich overal bevinden. Zo is Barcelona een mekka voor Gaudí-liefhebbers, Benidorm een mekka voor zonaanbidders en Duitsland een mekka voor cultuurliefhebbers. De gedachte aan de plaatsnaam Mekka is op de achtergrond geraakt, en daarom is ook de hoofdletter verdwenen. Als wél naar de plaats Mekka wordt verwezen, is de hoofdletter juist: de jaarlijkse bedevaart naar Mekka.

Andere plaatsnamen die een algemeen, ‘gewoon’ woord zijn geworden, zijn bijvoorbeeld rotterdammertje en camembert. Meer voorbeelden staan op het tabblad voorbeelden.

Het principe dat een hoofdletter verdwijnt als een woord niet meer als eigennaam wordt gebruikt, komt niet alleen voor bij aardrijkskundige namen, maar ook bij persoonsnamen (een casanova) en bij merknamen. Zo was aspirine eigenlijk een Duitse merknaam, Aspirin. Ook in maggi in de betekenis ‘vloeibare smaakversterker voor in soepen en sauzen’ is de hoofdletter van de merknaam Maggi verdwenen. De merknaam Maggi gaat trouwens weer terug op de naam van de uitvinder-fabrikant, de Zwitser Julius Maggi (1846-1912).

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!

  • een amsterdammertje, (onder andere) een paaltje
  • een barnevelder, een kip
  • een bermuda, een korte broek, genoemd naar de Bermuda-eilanden
  • een bordeaux, een wijnsoort, genoemd naar de streek Bordeaux
  • brouilly, beaujolais uit Brouilly
  • camembert, Franse kaas, genoemd naar het dorp Camembert
  • chablis, droge witte bourgogne uit Chablis
  • champagne, mousserende wijnsoort, genoemd naar de Champagne-streek
  • de charleston, een dans, genoemd naar de Amerikaanse plaats Charleston
  • cheddar, Engelse kaas, genoemd naar het plaatsje Cheddar
  • de chihuahua, hondenras, genoemd naar de Mexicaanse staat/hoofdstad daarvan Chihuahua
  • ebola, virus, genoemd naar de Ebola, een zijrivier van de Congo
  • een edammertje, kaasje uit Edam
  • graves, bordeauxwijn uit Graves
  • een wilde havanna, een sigaar, genoemd naar Havana
  • de pekinees, hondenras, genoemd naar Peking
  • pomerol, bordeauxwijn uit Pomerol
  • pommard, rode bourgognewijn uit Pommard
  • een rotterdammertje, (onder andere) een worstje
  • saint-émilion: bordeauxwijn uit Saint-Émilion
  • zijn waterloo vinden: 'verslagen worden', verwijst naar de Slag bij Waterloo (1815), waar Napoleon verslagen werd

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!