Wat is juist: het centraal station of het centrale station?

Het centraal station is de gangbaarste aanduiding om het belangrijkste station van een plaats te benoemen.

Het centraal station en het centrale station zijn allebei goed, maar er is een klein betekenisverschil. Het centraal station is een vaste verbinding om het belangrijkste station van een plaats te benoemen. Het centrale station is meer beschrijvend: het gaat om een station dat binnen een plaats een centrale ligging heeft.

Het centrale station is geheel volgens de regels gevormd. Na het lidwoord het krijgt het bijvoeglijk naamwoord in principe namelijk een buigings-e. Dat gebeurt bijvoorbeeld ook in het oude station en het kleine station. Maar in vaste verbindingen, die vaak een eigen betekenis hebben, kan die e worden weggelaten. Het centraal station van een bepaalde plaats is niet een station dat toevallig de eigenschap ‘centraal gelegen’ bezit. Het gaat hier om een vaste verbinding die een bepaald station aanduidt, namelijk het belangrijkste station.

Vaste combinaties zonder buigings-e

Als een bijvoeglijk naamwoord en een het-woord samen een min of meer vaste benaming vormen, mag de buigings-e dus vervallen. Andere voorbeelden zijn het dagelijks bestuur, het persoonlijk voornaamwoord, het algemeen belang. Soms is het geheel zó’n vaste benaming dat het toevoegen van de buigings-e zelfs vreemd zou overkomen. Het bekendste voorbeeld daarvan is het korte geding: dat klinkt een beetje raar. Het kort geding is gebruikelijk. Als het geheel een ingeburgerde eigennaam is, zoals het Europees/Europese Parlement heeft het weglaten van de e ook de voorkeur. Klik op het tabblad ‘Voorbeelden’ hierboven voor meer van dit soort vaste combinaties zonder buigings-e.

Meervoud van de vaste combinatie

In het meervoud verschijnt de buigings-e vaak wél. Het is dus de centrale stations, de bijvoeglijke naamwoorden, de medische teams, de dagelijkse besturen. Slechts een enkele keer klinkt dat vreemd: zo kan korte gedingen een associatie oproepen met ‘kortdurende gedingen’. In dat geval is de variant zonder buigings-e ook in het meervoud gangbaar: kort gedingen.

Extra bijvoeglijk naamwoord

Het komt ook voor dat er nóg een bijvoeglijk naamwoord voor de vaste combinatie staat. Daaraan voeg je doorgaans wél een buigings-e toe. Bijvoorbeeld: het nieuwe centraal station, het gehele medisch team, het daadkrachtige dagelijks bestuur. Je ziet in deze gevallen ook vaak twee buigings-e’s verschijnen: het nieuwe centrale station, het gehele medische team, het daadkrachtige dagelijkse bestuur.

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!

Lees ook
Taaladvies.net: Verbogen/onverbogen zonder betekenisverschil Taaladvies.net: het culturele/cultureel erfgoed

Toch nog een vraag?

Onze taaladviseurs staan elke werkdag voor je klaar.
https://onzetaal.nl/taalloket/vraag-stellen

Voorbeelden van vaste combinaties

In de voorbeelden hieronder is het tamelijk tot zeer gebruikelijk de buigings-e weg te laten, maar het is niet ‘fout’ die e wél toe te voegen.

het algemeen belang
het algemeen klassement
het algemeen welzijn
het archeologisch onderzoek
het bevoegd gezag
het bijvoeglijk naamwoord
het buitengerechtelijk incasso
het burgerlijk huwelijk
het Caraïbisch gebied
het Centraal Bureau voor de Statistiek
het centraal zenuwstelsel
het christelijk geloof
het dagelijks bestuur
het dagelijks brood
het dagelijks leven
het dagelijks onderhoud
het democratisch gehalte
het democratisch proces
het doctoraal examen (N.B. doctoraalexamen is ook mogelijk; de hoofdklemtoon ligt dan op doctoraal)
het economisch beleid
het economisch klimaat
het economisch landschap
het economisch leven
het economisch verkeer
het elektrisch licht
het elektrisch net
het Europees Parlement
het financieel kader
het fotografisch geheugen
het gemeentelijk huisvestingsbureau
het geestelijk eigendom
het genetisch onderzoek
het gerechtelijk dossier
het gerechtelijk vooronderzoek
het grafisch ontwerp
het Groot Dictee der Nederlandse Taal
het hoger onderwijs
het honderdjarig jubileum
het huishoudelijk afval
het Iberisch Schiereiland
het industrieel erfgoed
het innerlijk leven
het intellectueel eigendom
het juridisch kader
het kerkelijk huwelijk
het koloniaal verleden
het koninklijk besluit
het Koninklijk Huis
het kort geding (N.B. kortgeding is ook mogelijk; de klemtoon ligt dan op kort)
het landelijk alarmnummer
het landelijk gemiddelde
het landelijk schriftelijk eindexamen
het maatschappelijk leven
het mannelijk geslacht
het medisch centrum
het medisch team
het menselijk lichaam
het middelbaar onderwijs
het mondeling examen
het nationaal hitteplan (of: Nationaal Hitteplan)
het Nationaal Monument op de Dam
het noordelijk halfrond
het officieel statuut
het olympisch vuur
het onrechtmatig handelen
het oostelijk halfrond
het openbaar kunstbezit
het openbaar onderwijs
het Openbaar Ministerie
het openbaar vervoer
het optisch midden
het politiek bestel
het rechtmatig deel
het rechtmatig handelen
het religieus erfgoed
het schriftelijk eindexamen
het sociaal beleid ('het beleid op sociaal gebied')
het sociaal minimum
het sociaal recht
het sociaal-cultureel werk
het tachtigjarig bestaan
het technisch onderhoud
het Twaalfjarig Bestand
het verpleegkundig team
het verzameld werk
het verzekerd bedrag (veel gebruikt in verzekeringscontexten)
het vijftigjarig huwelijk
het voortgezet onderwijs
het vreemd vermogen
het vrouwelijk geslacht
het westelijk halfrond
het zuidelijk halfrond