Is het het meest originele cadeau of het origineelste cadeau?
Het is allebei mogelijk.
De overtreffende trap wordt meestal gevormd door -st achter het bijvoeglijk naamwoord te zetten: aardig - aardigst, goedkoop - goedkoopst, en dus ook origineel - origineelst. Formuleringen als het meest originele cadeau komen echter ook vaak voor. Originele krijgt nu extra nadruk.
Bij de constructie met meest lijkt overigens sprake te zijn van Engelse invloed (the most original gift). Sommige taalgebruikers hebben daarom een sterke voorkeur voor het vormen van de overtreffende trap met de uitgang -st. Dat geldt zeker voor korte, veelvoorkomende vormen als mooist en leukst (en niet: meest mooi en meest leuk).
Het omschrijven van de overtreffende met meest is in de volgende gevallen voor iedereen acceptabel:
1. Als het bijvoeglijk naamwoord eindigt op -de, -isch, -sd, -sk of -st:
- meest stupide, meest timide
- meest problematisch, meest komisch
- meest verbaasd, meest bevreesd
- meest bruusk, meest pittoresk
- meest vast, meest verrast
2. Om nadruk te geven: de méést complete krant van Nederland; een uitwisselingsprogramma van de meest intelligente studenten; de meest recent verschenen titels.
3. Als een (voltooid of tegenwoordig) deelwoord bijvoeglijk gebruikt is, maar nog wel sterk een werkwoordelijke betekenis heeft:
- Dit is op het moment het meest gelezen boek (het gelezenste boek is niet mogelijk)
- Kant-en-klaarmaaltijden zijn het meest geliefd bij luie mensen (ongebruikelijker: geliefdst)
- Dit doekje is het meest absorberend (absorberendst is erg ongewoon)
Als zo’n deelwoord zijn werkwoordelijke betekenis heeft verloren, is die omschrijving niet noodzakelijk, maar meestal wel goed mogelijk:
- Ik vind spionagefilms nu eenmaal het spannendst (liever niet: meest spannend; spannend is echt een bijvoeglijk naamwoord)
- Ik vind geschiedenisprogramma’s het fascinerendst/meest fascinerend (beide mogelijk; meest fascinerend is gebruikelijker en iets nadrukkelijker)
- Ik vond het gerecht van Kim het verrassendst/meest verrassend (beide mogelijk; meest verrassend is gebruikelijker en iets nadrukkelijker)
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
