Wat is juist: fijn stof of fijnstof?

Met fijnstof / fijn stof worden stofdeeltjes met een doorsnede van minder dan 10 micrometer bedoeld. De hoeveelheid fijnstof in de lucht is een maat voor de luchtvervuiling.

Klemtoon

Fijnstof / fijn stof is een combinatie van een bijvoeglijk naamwoord en een zelfstandig naamwoord. Normaal gesproken schrijf je dat soort combinaties als twee woorden, zoals fijn en haar in fijn haar hebben. Maar als zo’n combinatie een vast begrip vormt met een eigen, specifieke betekenis, bestaat de kans dat ze als één woord (een samenstelling) ingeburgerd raakt – zeker als de klemtoon op het eerste deel ligt, wat een kenmerk is van samenstellingen.

In Nederland ligt de klemtoon gewoonlijk op fijn; daarom schrijven de meeste Nederlanders fijnstof. In België zegt bijna iedereen ‘fíjn stóf’, met op beide woorden nadruk (het meest nog op stof). Dat is het normale klemtoonpatroon voor een woordgroep van een bijvoeglijk en een zelfstandig naamwoord. Daar past de spelling fijn stof het best bij.

Het aaneengeschreven fijnstof is te vergelijken met onder meer sneltrein, koudvuur, zwartboek (in de betekenis ‘lijst van misstanden’) en bruinhemd.

Samenstellingen

In samenstellingen als fijnstoffilter, fijnstofmeter en fijnstofuitstoot staat geen spatie. Het geheel vormt nu sowieso een samenstelling, net als onder meer langeafstandsloper en slechtnieuwsgesprek.

Ultrafijn

Naast fijnstof bestaat ook ultrafijnstof: stofdeeltjes die kleiner zijn dan 0,1 micrometer. Ook hier geldt dat in Nederland ultrafijnstof het gewoonst is en in België ultrafijn stof.