‘De gordijnen waren hetzelfde/dezelfde als die van tien jaar geleden’: wat is juist?

Het aanwijzend voornaamwoord dezelfde verwijst naar het zelfstandig naamwoord gordijnen: ‘De gordijnen waren nog dezelfde (gordijnen) als die van tien jaar geleden.’

Er zijn ook zinnen waarin hetzelfde juist is, zoals: ‘De gordijnen zijn nog hetzelfde als tien jaar geleden: ze zijn helemaal niet verkleurd.’ Hier is bedoeld dat de gordijnen er nog hetzelfde uitzien als tien jaar geleden. Dan is dezelfde niet mogelijk. Hetzelfde fungeert hier als bijwoord; het is te vervangen door ‘gelijk, eender’.

Meer voorbeelden waarin hetzelfde juist is:

• Funkrock, latin rock, glamrock: het klinkt voor mij allemaal hetzelfde.
• Het hotel zag er niet bepaald hetzelfde uit als op de plaatjes in de reisgids.
• Ons e-mailadres en telefoonnummer blijven hetzelfde. 

In sommige zinnen is zowel dezelfde als hetzelfde te verdedigen:

• De gedachte achter vernieuwingen is altijd dezelfde: ‘het kan vast beter’. (er zit altijd dezelfde gedachte achter)
• De gedachte achter vernieuwingen is altijd hetzelfde: ‘het kan vast beter’. (de gedachte is altijd gelijk)
• Na een rondreis door Afrika ben je niet meer dezelfde. (ben je niet meer dezelfde persoon)
• Na een rondreis door Afrika ben je niet meer hetzelfde. (ben je anders; is je karakter veranderd)