Als je duidelijk, aansprekend en modern wilt schrijven, welke woorden moet je dan vermijden?

Als je wilt dat een tekst aansprekend, prettig leesbaar en begrijpelijk is voor een brede doelgroep, is het goed om te letten op je woordkeuze. Gebruik zoveel mogelijk woorden die in het ‘gewone’ dagelijkse taalgebruik vaak voorkomen en vermijd woorden die ouderwets, moeilijk, omslachtig, vaktalig en/of formeel zijn.

Hieronder staat een lijst met woorden die je beter kunt vermijden. Daarnaast staan alternatieven die moderner, korter en begrijpelijker zijn. In deze lijst staan verschillende soorten ‘moeilijke woorden’:

ouderwetse woorden
formele en ‘ambtelijke’ woorden
jargon en vaktaal – wél handig voor vakgenoten onder elkaar, maar moeilijk voor ‘gewone lezers’.

Let op: als je een ander woord gebruikt, betekent dat vaak ook dat je de zin anders moet formuleren. Bovendien is niet elk alternatief in deze lijst is in elke context zomaar te gebruiken. Je kunt dus niet met ‘zoek en vervang’ werken.

Ouderwets of formeel	Moderner alternatief
aandachtig	goed
aan de hand van	met, door
aangaande	over
aangezien	omdat
aanmerkelijk	groot, belangrijk, vrij sterk
aanpassingen realiseren	aanpassen, veranderen
aanstonds	dadelijk, gauw, binnenkort
aansturen	leiding geven, sturen
aan te gane (overeenkomsten)	te sluiten (overeenkomsten)
aantrekken (personeel)	mensen in dienst nemen
aanvang	begin, start
aanvang nemen, een -	beginnen, van start gaan, starten
aanvangen	beginnen, starten
aanvankelijk	eerst, eerder, in het begin
aanvliegen	benaderen, aanpakken
aanwenden	gebruiken
abusievelijk	per ongeluk, door een vergissing, door een fout
accenten verleggen	op andere dingen letten, stoppen met, nadruk leggen op iets anders
acceptatie	goedkeuring
accommodatie	gebouw, locatie
accorderen	instemmen met
achten	vinden, van mening zijn
achttal, een -	acht
activiteiten voortzetten	doorgaan met, blijven werken aan
actualiseren	aanpassen, moderniseren
acuut	direct, onmiddellijk
ad (een bedrag ad € 50,-)	van (een bedrag van € 50,-)
additioneel	toegevoegd, aanvullend, extra
adequaat	passend, juist, goed
adhesie	instemming, steun
adhesie betuigen	instemmen, steunen, laten merken dat je het ermee eens bent
ad hoc	direct, plaatselijk, tijdelijk
adstrueren	verduidelijken, toelichten, bewijzen
advies uitbrengen	adviseren, de raad geven om
afdoening	afhandeling, afsluiting
affirmatief	bevestigend
afgezien van	behalve ..., ... niet meegerekend, als je niet let op ..., zonder ... mee te tellen
afronden	afmaken, beëindigen
aftikken	controleren, beëindigen
afvloeien	verminderen
aldaar	daar, op die plaats
aldra	algauw, binnenkort, zo snel als
al dan niet	of, wel of niet
aldus	zo, op die manier
alhoewel	hoewel, maar
alleszins	in alle opzichten, zeker (wel), hoe dan ook
alloceren	toewijzen
alom	overal
alsdan	dan, in dat geval, op dat moment
alsmede	en (ook), net als
alsook	net als, en (ook), of (ook)
alstoen	destijds, in die tijd, toen
alvorens	voordat
alwaar	waar
ambivalent	dubbel, twijfel
anderszins	op een andere manier, anders
anderzijds	aan de andere kant
animo	belangstelling
annonce	aankondiging
anticiperen	verwachten, vooruitlopen op
appellant	partij die in hoger beroep gaat, iemand die laat weten het er niet mee eens te zijn
appelleren	in hoger beroep gaan, protesteren
appelleren aan	een beroep doen op, aanspreken
appreciatie	waardering
a priori	vooraf, van tevoren
autonoom	zelfstandig, onafhankelijk
beduidend	nogal, aanzienlijk
behagen	in de smaak vallen, prettig vinden
behelzen	gaan over, bevatten, inhouden
behoefte bestaat aan	... is nodig, ... is gevraagd
behoeven	moeten, hoeven, nodig hebben, nodig zijn, willen
behoren	moeten, horen
behoudens	behalve, met uitzondering van, met behoud van, onder voorbehoud van
behoudens indien	tenzij, behalve als
behoudens in het geval dat	tenzij, behalve als
behoudens voor zover	tenzij, behalve als
bekomen	krijgen
belanghebbende	betrokken persoon, betrokkene
beleidsimpuls	goed plan, extra aandacht geven aan ...
beleidsintensiveringen	meer geld (uit)geven aan
benchmarking	prestaties vergelijken
benevens	behalve, naast, en ook, net als, evenals, met daarbij
beogen	bedoelen; als doel hebben, proberen te bereiken
bepaald	een, een zeker, dit, dat
het bepaalde	wat hier staat
berichten	laten weten
berispen	op z'n kop geven, zeggen dat iemand iets verkeerd heeft aangepakt
berouw	spijt
bescheiden	papieren, documenten
beslag krijgen	gebeuren, uitvoeren
bestendigen	voortzetten, vasthouden
bestrijken	(deze stukken) gaan over, (deze periode) duurt van ... tot ...
betreffende	over
betreft	over, onderwerp
betrekking hebben op	gaan over
betuigen	verklaren, zeggen dat ...
bewerkstelligen	zorgen voor, doen
bezien	bekijken
bezigen	doen, aan iets werken, gebruiken
bezoldigd	betaald
bij brief	schriftelijk, in de/een brief, met de brief van
bij dezen	hierbij
bijdrage leveren	meewerken, betalen
bij gelegenheid	bij, voor, af en toe, soms
bijgeval	soms, toevallig, als
bijgevolg	dus, daarom, door
bij ontstentenis van	bij afwezigheid van, als x er niet is, als x niet het geval is
bij schrijven van 1 maart	door/in een brief van 1 maart
bij wijze van	als, op die manier
bilateraal	van twee kanten
binnen de gemeentelijke organisatie	bij de gemeente
binnen het raam van onze voorwaarden	binnen onze werkwijze, wij eisen
black spot	onveilige verkeersplek
blijkens	gezien, zoals blijkt uit ...
borgen	vasthouden aan, zorgen dat iets (goeds) blijft bestaan/voortgezet wordt
bovengenoemde	deze, dit
bovenstaand	deze, dit, wat hierboven staat
branding (Eng.)	reclame maken voor, als een merk / vaste (goede) eigenschap presenteren
brandstofverkooppunt	tankstation
c.q.	meestal te vervangen door 'en' of 'of'
capaciteit	vermogen
casu quo (c.q.)	meestal te vervangen door 'en' of 'of'
categorie	soort, rubriek
cie.	commissie
circa	ongeveer
citymarketing	stadspromotie
clausule	bepaling, regel, voorbehoud
clusteren	samenvoegen
cohesie	samenhang, binding
compatibel	uitwisselbaar, verenigbaar
compensatie	vergoeding, schade goedmaken
complex	moeilijk, ingewikkeld; gebouw
compliceren	ingewikkeld maken, moeilijk maken
concept	ontwerp, schets, opzet, plan
concipiëren	ontwerpen, schetsen; zwanger worden
concreet	praktisch, duidelijk
conditie	voorwaarde
configuratie	samenstelling
conflicteren	botsen, strijden
conflictsituatie	ruzie, conflict
conform	in overeenstemming met, zoals, volgens
congruent	overeenstemmend
consensus	overeenstemming
consequent	zoals je je had voorgenomen, zoals was afgesproken, onverstoorbaar en recht-door-zee
consistent	logisch, samenhangend
consolidatie	het vasthouden, het vastleggen van iets goeds, het bewaren van ...
constateren	zien, vaststellen
constellatie	samenstelling, stand van zaken
constitueren	instellen, vormen (van een commissie, werkgroep)
constructief	opbouwend, bruikbaar, nuttig
consultatief	advies vragend
consulteren	advies vragen, hulp zoeken
continueren	doorgaan, volhouden
convenant	overeenkomst, afspraak met
coördineren	onderdelen op elkaar afstemmen, de samenwerking regelen
courant	gangbaar, gebruikelijk
creëren	maken
criterium	norm, richtlijn, eis
cruciaal	noodzakelijk, belangrijk
c.q.	of als dat niet kan ...; of als die niet aanwezig is ...
cum suis (c.s.)	met anderen, met partners
cumulatief	toenemend, oplopend
curieus	vreemd, merkwaardig
daar	aangezien, omdat
daarenboven	bovendien, behalve dat, daarbij, verder
dagtekening	datum (van een brief)
dan wel	of
danig	nogal, zeer
dankzeggen	bedanken
dat wil zeggen (d.w.z.)	dus
decentraal	niet centraal, niet vanuit één kantoor/gebouw/...
de dato	van (datum)
deductief	afgeleid, afleidend, tot de conclusie komend
de facto	in feite
degeen	degene
de handen ineenslaan	samenwerken
delegeren	een ander laten doen, een taak neerleggen bij; aan een ander geven (geld, een recht)
de mening toegedaan zijn	vinden, denken
der	van de
deregulering	regels afschaffen, versimpelen
derhalve	daarom, om die reden, dan ook, dus
derogatie	vertraging, uitstel
derven	mislopen, verliezen
derving	verlies
desalniettemin	toch, maar
desbetreffend	over, de ... waarom het gaat, dit
desiderata	wensen
desideratum	wens
desgevraagd	toen we daarnaar vroegen (vaak overbodig)
desniettegenstaande	echter, maar, toch, hoewel
desondanks	toch
destijds	toen
deswege	daarom
dezer dagen	de afgelopen tijd, deze week/maand, nu, binnenkort
dezerzijds	van mijn/onze kant, ik heb, wij hebben
dicta	beslissingen
dictum	beslissing
dienaangaande	hierover, daarover, wat dat betreft
dienen te	moeten
dienovereenkomstig	(net) zo
dientengevolge	daardoor
differentiëren	onderscheiden, verschillen, verschil maken
discontinu	onderbroken, niet aan één stuk door
diskwalificatie	afkeuring
discrepantie	verschil, tegenstrijdigheid, afwijking, iets wat niet logisch is
distribueren	verspreiden, versturen, verdelen
dit schrijven	deze brief
diversiteit	verschillend, ongelijkheid, allerlei ...
doch	maar
doen toekomen	toesturen, opsturen, sturen
dogmatisch	streng, rechtlijnig
door middel van	door, met
doorgang vinden	doorgaan, plaatsvinden
doorontwikkelen	verder ontwikkelen
doorpakken	doorgaan, volhouden, niet stoppen
draagvlak	steun
dralen	treuzelen, afwachten
drietal	drie
dusdanig	zo
echter	maar, toch
edoch	maar, toch
educatief	leerzaam
een aantal	enkele, of: precies aantal noemen
een dezer dagen	binnenkort
een en ander	deze, dit alles
een klein aantal	enkele, of: precies getal noemen
eerdergenoemde	deze, dit
eerst dan	pas dan
effectueren	uitvoeren, doen
elders	ergens anders
elimineren	uitschakelen, verwijderen
elkeen	iedereen
enerzijds	aan de ene kant, als je het zo bekijkt
enige	een paar, enkele
enigszins	een beetje, wat
enkel	alleen (maar)
entameren	beginnen, in gang zetten
epistel	brief
equivalent	gelijkwaardig, gelijk
equivalent	iets wat sterk op iets lijkt en het kan vervangen; iets wat bijna hetzelfde is
ergo	dus
ertoe strekken	ertoe dienen
...ervaring	(vermijden)
escaleren	erger worden; hogerop zoeken, hogerop brengen
essentieel	onmisbaar, nodig, noodzakelijk
evaluatie	bespreking, beoordeling
evalueren	bespreken, beoordelen, achteraf bespreken om ervan te leren
evenmin	ook niet
evenwel	maar ..., toch
evenzeer	ook, net zo ...
evenzo	ook, net zo, op dezelfde manier
evident	duidelijk, meteen duidelijk
ex. (artikel)	volgens, op grond van (artikel)
exceptioneel	uitzonderlijk
excerperen	een samenvatting maken
excessief	overdreven, veel te veel/hoog
ex nunc	meteen, van nu af aan, direct
exorbitant	buitensporig
expiratie	afloop, beëindiging, einde (van een termijn)
expireren	verlopen, vervallen, aflopen, eindigen
explicatie	uitleg, verklaring
expliceren	verklaren, uitleggen, duidelijk maken
expliciet	uitdrukkelijk, nadrukkelijk
exploitatie	benutting (bv. door een bedrijf van een terrein); misbruik
exploiteren	winstgevend maken, benutten om een bedrijf te voeren; misbruik maken van
exploratie	het onderzoeken, het doorzoeken
exploreren	onderzoeken, opsporen
explosief	plotseling enorm groeiend/toenemend
exponentieel	enorm sterk, enorm krachtig
exposé	overzicht, toelichting, presentatie
extensivering	uitbreiding
extenso, in -	in zijn geheel, helemaal
extramuraal	buiten de muren van, in de wijk, bij de mensen thuis
extreem	buitengewoon, zeer ongewoon, in heel hoge mate
extremis, in -	op het allerlaatste moment
extrinsiek	niet tot de kern behorend, aan de buitenkant, uiterlijk
exuberant	overdadig, overdreven
faciliteren	ondersteunen, mogelijk maken
fasegewijs	in delen, in stappen
fiat	toestemming, goedkeuring
fiatteren	goedkeuren, bekrachtigen
financiële middelen	geld
finetunen	verbeteren
finetuning	regeling van details, precieze afstemming
flankerend	daarnaast, extra, bijbehorend
flankerend beleid	beleid dat helpt om een maatregel/wet goed te kunnen uitvoeren
fluctueren	telkens op- en neergaan, schommelen
fortiori, a -	sterker nog, met nog meer reden; al helemaal
fraai	mooi, goed
fundament	basis, grondslag
fundamenteel	de basis betreffend, diepgaand
funderen	baseren
fungeren	dienstdoen als, optreden als
gaarne	graag
garant staan voor	beloven
geaccordeerd	goedgekeurd
geagendeerd	op de agenda gezet, als agendapunt opgenomen
gecompliceerd	ingewikkeld
gecoördineerd	afgestemd, in goede samenwerking
geenszins	niet, zeker niet, helemaal niet
gefaseerd	in delen, in stappen
gegrond op	gebaseerd op
geïntegreerde aanpak	aanpak als één geheel, algemene aanpak
geïnvolveerd	betrokken
gekant zijn tegen	tegen iets zijn, bezwaren hebben tegen
gelegenheid, niet in de - zijn	niet kunnen
gelet op	met het oog op, omdat, doordat
gelieve(n)	wilt u
gelijkluidend	gelijk, hetzelfde
gelijktijdig	tegelijk
gelukken	lukken
gemeentelijke verordening	(document met) regels van de gemeente
gemeenzaam	informeel, alledaags
gemotiveerd	waarbij redenen worden/zijn gegeven, met een goede uitleg
genereren	maken, ontwikkelen, ervoor zorgen dat iets er komt
genoegzaam	voldoende, algemeen; krachtig
geraken	raken
gerealiseerd	gemaakt, gebouwd, besloten, afgesproken, enz.
gereed	klaar, af
gerevitaliseerd	opgeknapt, weer tot leven gebracht
geschieden	gebeuren (of probeer het te schrappen: niet 'de besluitvorming geschiedt' maar 'we besluiten')
geschil	ruzie, conflict
gestructureerd	systematisch opgebouwd, met een goede opbouw, in fasen verdeeld
gewag maken van	melden, bekendmaken
gezien	daarom, met het oog op
gezien het feit dat	omdat
gremium, gremia	overleg(gen), vergadering(en), groep/vergadering van beleidsmedewerkers
grootstedelijk	in/van grote steden
hangende het besluit	zolang nog niets is besloten
heden	nu, vandaag
hedenmiddag	vanmiddag, eerder/later op deze middag
hedenochtend	vanochtend, eerder/later op deze ochtend
heden ten dage	vandaag, vandaag de dag, tegenwoordig
heroriëntatie	opnieuw bekijken
heroriënteren	opnieuw de juiste richting bepalen
heroverwegen	nog een keer over iets nadenken
hetgeen	wat, dat wat
het is geboden	het moet, het is nodig
het kan niet worden tegengesproken dat	het is zo dat, het is waar dat
het ligt geenszins in de bedoeling dat ...	... hoeft niet, ik bedoel niet
het moge duidelijk zijn	het is duidelijk, u weet
het valt te proberen	we kunnen het proberen, u kunt het proberen, het is mogelijk
het ware te wensen dat	we hopen ..., het zou beter zijn als
hetwelk	dat, dat wat
hiërarchie	rangorde
hiernavolgende	volgende
hieromtrent	hierover
hieronder ressorteert	hieronder valt
hier te lande	in ons land
hiertoe	hiervoor, om dit te doen, met dit doel
hoewel	maar toch
hogergenoemde	hiervoor genoemde
hoofde, uit dien -	om die reden, daarom, wat hieruit voortvloeit
hoofdlijnen	de belangrijkste punten
hoofdzakelijk	vooral
hoogachtend	met vriendelijke groet (= minder formeel)
horizontaal werkverband	samenwerken op één niveau
houdende	met
immers	toch, ook, namelijk
impact	invloed, effect
implementatie	uitvoering, invoering, toepassing
implementeren	invoeren, uitvoeren, ervoor zorgen dat iets wordt toegepast
implicatie	gevolg
impliceren	inhouden, betekenen
in aanmerking nemen	rekening houden met
in beginsel	in de eerste plaats, eigenlijk, liever
in casu	in dit geval, in uw geval, in het geval dat
incident	gebeurtenis, vervelende gebeurtenis
in concreto	dus, in werkelijkheid, in een bepaald geval, met duidelijke voorbeelden
incongruent	verschillend, ongelijk
inconsequent	afwijkend, niet volgens afspraak
incourant	ongewoon
in de betekenis van	zo, zoals
in de buurt van	ongeveer
in de gelegenheid zijn	kunnen
in de nabije toekomst	binnenkort, snel
in de nabijheid van	vlakbij, in de buurt van
in de omstandigheid verkeren	zijn, hebben
in de trant van	zo, zoals
in dezen	hierin, wat dit betreft
in de week leggen	voorbereiden, alvast beginnen, voorstellen
in de zin van	zo, zoals
indicatie	aanwijzing
indien	als, wanneer
in dier voege	zo, op die manier
in duplo	in tweevoud
inflatie	waardevermindering van geld, prijsstijging
in gemeen overleg	samen, in overleg met
ingeval	als, wanneer
in geval van	bij, als
ingevolge	door, op grond van, naar aanleiding van, als gevolg van
in goede orde	goed
in het huidige tijdsgewricht	nu, in de tijd waarin we nu leven
in het kader van	binnen, om, op basis
in het licht van	daarom
in het merendeel van de gevallen	meestal, bijna altijd
in het navolgende	hierna, hieronder
inhoudelijk	over de inhoud, als het om de inhoud gaat (of: schrappen)
initiatief	plan, idee; eerste stap
initieel	eerst, om te beginnen, eigenlijk
initiëren	beginnen, in gang zetten
in mindere mate	minder
innovatie	vernieuwing
in overleg treden	overleggen
in overweging nemen	nadenken over
in samenwerking met	(samen) met
insisteren	aandringen op
in situ	ter plekke, meteen
institueren	inrichten
institutionaliseren	vastleggen, invoeren
integraal	volledig, helemaal
integreren	inpassen, aanpassen, bij elkaar brengen
intentie	bedoeling, we willen, we proberen
in toenemende mate	steeds vaker
in verband met	door, omdat
insisteren	aandringen op
invorderen	betaling eisen
in werking stellen	beginnen, starten
in werking treden	... geldt vanaf, beginnen
inwilligen	toestaan, toestemming geven, toestemming verlenen aan; zich schikken in of naar, toegeven
inzake	over
irreëel	onwerkelijk, niet realistisch
irrelevant	niet ter zake doend, zonder betekenis, niet van toepassing
issue	belangrijk onderwerp, het punt waar het om gaat
item	onderwerp, punt
jegens	tegenover
jongstleden (jl.)	onlangs, (weglaten, exacte datum noemen)
jumelage	vriendschapsband tussen steden/dorpen
juncto	in verband met
jurisprudentie	wat blijkt uit eerdere beslissingen van een rechtbank
justificatie	verdediging, rechtvaardiging
kandelaberen	ingrijpend snoeien
kennisnemen van	horen, lezen
kerntaak	belangrijkste taak
kick-off	aftrap, opening, feestelijke start
klankborden	overleggen, praten
kortsluiten	snel afspreken, zorgen dat iedereen weet wat er aan de hand is / wat er moet gebeuren
kortwieken	kleiner maken, beperken
kostenindicatie	berekening van de kosten
krachtens	op grond van, volgens de wet
kwalificatie	beoordeling
kwalificeren	een naam geven aan, het recht hebben iets te doen / ergens aan mee te doen
kwalijk	niet goed, slecht
kwalitatief	wat de kwaliteit/waarde betreft, (schrappen)
kwantificeren	bepalen, meten, in cijfers vaststellen of uitdrukken
kwantitatief	als het gaat om de hoeveelheid/grootte
kwantiteit	hoeveelheid, bedrag, grootte
kwartaal	een vierde deel van het jaar, periode van drie maanden
kwestie	de zaak waar het om gaat, probleem
kwestieus	twijfelachtig
laatstelijk	onlangs, op ... (+ datum)
labelen	noemen
laken	sterk afkeuren
lanceren	naar voren brengen, onder de aandacht brengen
landen	begrepen worden, geaccepteerd worden
langjarig	jarenlang
larderen met	voorzien van
Lectori Salutem (L.S.)	Geachte ..., Beste ...,
leges	geld, kosten
legio	heel veel, ontelbaar
legitiem	wettelijk, wettig, rechtmatig, terecht, goed
legitimatie	verklaring dat iets wettig/echt is, bewijs dat iemand echt degene is die hij zegt dat hij is
legitimeren	wettigen, verantwoorden, aantonen dat iets goed is, bewijzen dat iemand echt degene is die hij zegt dat hij is
leidmotief/leitmotiv	grondgedachte, basis, uitgangspunt
lering trekken uit	wijzer worden van, iets als een wijze les zien/gebruiken
liaison	verbintenis
liberalisatie/liberalisering	het meer ruimte geven, verruiming
licentie	vergunning, vergunningsbewijs
lichaam	organisatie, college, overleg
lichtvaardig	ondoordacht, zonder goed te hebben nagedacht/overlegd
lijntjes leggen	verbinden met
litigieus	twijfelachtig
locatie	plaats, gebouw
managen	besturen, doen, uitvoeren, regelen
mandaat	toestemming
manifest worden	duidelijk worden
mede	ook, onder andere
mededelen	laten weten, vertellen, schrijven
medio	halverwege de maand, half
meenemen	onthouden, erbij betrekken
menigeen	veel mensen, velen
merendeels	de meeste, de meesten, vooral
met als reden	omdat
met als resultaat dat	zodat
met behulp van	met, door
met betrekking tot	over
met de bedoeling dat	om, daarom
met het oog op	om, daarom
met het resultaat dat	zodat
met name	vooral
met redenen omkleed	met een goede uitleg, waarbij precies is/wordt verteld wat de reden is
met referte aan	verwijzend naar
met terzijde laten van	zonder
met weglating van	zonder
middelen	geld, bedrag
middels	door
Mijne heren	Geachte heer/mevrouw (aanhef); Dames en heren
mijns inziens (m.i.)	volgens mij, ik vind, ik denk
mits	als, op voorwaarde dat
mitsdien	daarom, daardoor
mitsgaders	bovendien, en (daarbij/ook), evenals, behalve, (samen) met, naast, net als, verder
moge	mag, kan
momenteel	nu
monitoren	bekijken, bestuderen, in de gaten houden
motie	politiek voorstel
motie van wantrouwen	vragen om het vertrek van
motiveren	redenen geven, uitleggen waarom
mutaties	wijzigingen
naar aanleiding van	omdat x is gebeurd, na ...
naar behoren	goed genoeg
naar (de mensen/partijen/...) toe	voor (de mensen/partijen/...)
nadere	verdere, uitgebreidere
nadien	daarna, vervolgens, later
nagenoeg	bijna
navolgende	volgende, hierna beschreven
navrant	pijnlijk
negental	negen
neveneffect	onverwacht effect, onverwacht gevolg
nevenstaande	hiernaast, hiernaast staande, onderstaande
nevenvermelde	hiernaast genoemde
nietig	ongeldig, onbelangrijk
niettegenstaande	desondanks, hoezeer (ook), hoewel, ondanks
niettemin	toch, intussen, desondanks
niet zijnde	maar geen
nimmer	nooit
nochtans	echter, toch
noodzakelijk	nodig
nopen (tot)	dwingen (tot), noodzaken (tot), noodzakelijk maken
nopens	over, onderwerp
of, en zo ja, op welke wijze	of, en zo ja, hoe; of het zo is, en áls het zo is, hoe ...
officieus	niet officieel
ofschoon	hoewel, al, toch, maar
oftewel	of
ombuigen	bezuinigen
ombuiging	bezuiniging
om deze redenen	daarom
om niet	gratis
om reden van	omdat
om te komen tot	om
omtrent	over
omvangrijk	groot
onbezoldigd	niet betaald
ondanks het feit dat	hoewel, (maar) toch
onder curatele stellen	laten controleren, iemand anders aanwijzen om beslissingen te nemen voor iemand
ondergetekende	ik, bij mij
onderhavig	deze, die, dit, dat
onder invloed van	door
onder referte aan ...	zoals in ... staat
onderscheidenlijk	duidelijk
onderuitputting	er is geld over, x maakt/maken te weinig gebruik van ...
onder verwijzing naar	over
onderwerpelijk	deze, dit
onderwijl	intussen
ongeacht	of nu wel of niet
ongenoegen	klacht, boosheid, ontevredenheid
onjuist	verkeerd, fout
onlangs	kortgeleden, op (datum)
ontberen	eraan ontbreken, niet hebben
onthouden	niet geven, niet toekennen
ontplooien	ontwikkelen, uitvoeren
ontstentenis, bij - van	bij afwezigheid van, als x er niet is, als x niet het geval is
onverlet, dat laat -	dat betekent niet, dat verandert niets aan ...
onverwijld	onmiddellijk, direct
onzerzijds	van ons, volgens ons
onzes inziens (o.i.)	volgens ons, wij vinden, wij denken
oogmerk	doel
oorzaak ligt in het feit dat	dit komt door
op basis van	daarom, zo
op deze wijze	zo
op een prettige/goede/ slechte/... wijze	prettig/goed/slecht/...
op grond van	vanwege
op grond van het voorgaande	daarom
op het gebied van	over, voor
opdat	zodat
opportuniteiten	kansen
opportuun	goed om op dit moment te doen, op het juiste moment
op het huidige moment	nu
opstarten	beginnen
opteren voor	kiezen voor, de voorkeur geven aan
optimaal	zo goed mogelijk
optimaliseren	verbeteren
op voorhand	eerst, vooraf
op welke wijze	hoe
over de gehele linie	helemaal
overeenkomstig	zo, als, op grond van, volgens
overhead	bijkomende kosten
overigens	verder, daarnaast (nog), voor de rest
panel	onderzoeksgroep
paraaf	handtekening
paraferen	handtekening zetten
participeren	meedoen, deelnemen
partieel	gedeeltelijk
peildatum	vanaf (datum), sinds (datum)
per abuis	per ongeluk
percent	procent
per omgaande	meteen, direct
persisteren	volhouden, vasthouden aan
piketpaaltjes slaan	grenzen aangeven, meteen duidelijk maken hoever men wil gaan
pilot	proefproject
pogen	proberen
portefeuille	taken, takenpakket, beleidsterrein
prealabel	voorafgaand, voordat andere punten aan de orde komen
precedent	voorbeeld, eerder besluit
precedentwerking	een mogelijk verkeerd voorbeeld gevend
preliminair	voorafgaand, inleidend
preluderen op	alvast iets zeggen over iets wat later aan de orde komt
prematuur	te vroeg, voor zijn beurt
prevaleren	voor laten gaan
preventief	om ... te voorkomen
preventieve maatregelen	dingen die gedaan worden om iets te voorkomen
primair	in de eerste plaats, belangrijkste, eerste
principe	keuze, uitgangspunt
principieel	volgens een basisidee; volgens iemands overtuiging, uit de grond van iemands hart
prioriteit	voorrang, iets wat voor moet gaan
prioriteitsstelling	volgorde van belangrijkheid
prioriteren	iets voorrang geven, je eerst op x richten
proactief	actief, problemen vóór willen zijn
procedé	werkwijze, manier van doen
procedure	werkwijze, manier om iets te aan te pakken
procedureel	wat de werkwijze betreft, volgens de afgesproken manier van werken
profileren	kenbaar maken, onderscheiden
prognose	voorspelling
prominent	belangrijk
qua	over, rond, als het gaat om
quasi	schijnbaar, net alsof
quickscan	snel onderzoek op hoofdlijnen, nattevingerwerk
quod non	maar dat is niet zo, dat is niet waar
quotum	aandeel
ramen	schatten, begroten
raming	schatting, begroting
randvoorwaarden	eisen, voorwaarden (waaraan in elk geval moet worden voldaan)
ratio	verstand; oorzaak, rede; verhouding tussen
rationeel	verstandig, redelijk
reactief	afwachten, te laat, achter de feiten aan
realiseren	maken, bouwen, behalen, bereiken
recentelijk	onlangs, kortgeleden, net
reces	vakantieperiode
rechtens	volgens het recht, rechtmatig
reclamant	degene die bezwaar maakt, de klager, de eiser
rectificeren	verbeteren, rechtzetten
reden daartoe is	dit wordt gedaan omdat
reductie	vermindering, korting
reeds	al
referentie	verwijzing
refereren aan	verwijzen naar
reflecteren	ergens op reageren; nadenken over
regarderen	aangaan
regie nemen	leiden
regulier	gebruikelijk, gewoon
relationeel	in relatie tot, binnen
relevant	belangrijk
reparatiewetgeving	wetgeving die ervoor moet zorgen dat een bestaande wet beter werkt
repercussie	maatregel die ertegenin gaat, reactie
repliceren	antwoorden
respectievelijk	en, of
respons	antwoord, reactie
restitutie	teruggave, terugbetalen, u krijgt ... euro terug
restricties	beperkingen, grenzen
resulteren in	leiden tot
resumé	samenvatting
resumerend	samenvattend
retourneren	terugsturen
retourzenden	terugsturen
retributie	bijdrage
revitalisering	het opknappen, nieuw leven inblazen
ruchtbaarheid geven aan	aandacht geven, bekendmaken
sancties	maatregelen, straf, boete
sanctioneren	goedkeuren, zeggen dat iets moet doorgaan, óf: straffen, bestraffen
schoon	hoewel, al
schrijven (het -)	de brief
sedert	sinds, vanaf
separaat	apart, los
seponeren	niet vervolgen, er niets mee doen
shared services	samenwerking, centralisatie; deeltaken die op verschillende afdelingen worden uitgevoerd, allemaal laten uitvoeren door één overkoepelende afdeling
significant	opvallend, statistisch verantwoord
slechts	alleen
specifiek	vooral, in het bijzonder
speerpunt	belangrijkste onderdeel, punt waar we de meeste aandacht aan geven
spin-off	gevolg, bijproduct
stagnatie	vertraging, stilstand
stagneren	vertraagd raken, tot stilstand komen
stakeholder(s)	betrokkene(n), betrokken partij(en)
stellen	verklaren, meedelen
storneren	terugstorten
stornering	terugboeking
strategie	plan, aanpak
stringent	strak, streng
structureel	jaarlijks, belangrijk, voldoende
stukje, een - beleid/ vooruitgang/...	beleid/vooruitgang/...
subjectief	persoonlijk, eigen mening, alleen maar op het eigen gevoel lettend
suboptimaal	niet zo goed, minder goed dan verwacht
subsidiabel	wat subsidie kan krijgen, wat geld van de overheid kan krijgen
substantieel	belangrijk, flink
summier	kort, beperkt
suppletoir	aanvullend
tal van	veel
target	doel
taskforce	werkgroep, projectgroep
te (Breda/Leeuwarden/ Venlo/...)	in (Breda/Leeuwarden/Venlo/...)
te allen tijde	altijd
...technisch (beleidstechnisch, enz.)	[vermijden]
te dezen	hier, hierin, hierbij, in dit geval, in dit opzicht
tegemoetzien	verwachten, krijgen
tegen de achtergrond van	omdat, vanwege
telkenmale	telkens
temporiseren	uitstellen, vertragen
ten aanzien van (t.a.v.)	over
ten behoeve van (t.b.v.)	om, voor, bestemd voor, gericht aan
ten bewijze van	als bewijs van, om ... te bewijzen
ten dele	gedeeltelijk
ten detrimente van	op kosten van
teneinde	om
ten gevolge van	als gevolg van, door
ten grondslag liggen aan	de reden is
ten gunste van	voor
ten minste	minstens, in elk geval, minimaal
ten principale	wat de kern van de zaak betreft, wat de hoofdzaak betreft
ten tijde van	toen, op het moment van, in de tijd van
ten uitvoer brengen	uitvoeren, laten uitvoeren
ten volle van bewust, zich er - zijn	goed weten, goed begrijpen
tenzij	maar niet als
te onzent	bij ons
ter bereiking hiervan	om dit te bereiken
ter beschikking hebben	hebben, bezitten
terdege	uiteraard, wel, nauwkeurig
terechtwijzen	iemand op de vingers tikken, iemand zeggen dat hij een fout maakt
terechtwijzing	tik op de vingers
ter gelegenheid van	bij, omdat
ter hand nemen	beginnen
ter hand stellen	geven
ter realisering van dit oogmerk	om dit te bereiken
terstond	meteen, direct, onmiddellijk; zo meteen, straks
terugkoppelen	informeren, doorgeven wat besloten/besproken is
terugmelden	melden (wat besproken is)
ter zake	over
ter zake kundig	deskundig, goed in zijn/haar vak
ter zake van	in, als het gaat om, wat ... betreft
ter zitting	op/tijdens de zitting
te uwen name	op uw naam
te uwent	bij u
tevens	bovendien, ook; zowel ... als, samen; op hetzelfde ogenblik
tezamen	samen
te zijner tijd	ooit, in de toekomst, later
thans	nu, op dit moment (of: weglaten, bv. in 'als thans bedoeld in artikel 28 ...')
tiental	tien
tijdpad	planning
tijdsbestek	tijd, periode
toekomen, doen -	sturen
toentertijd	toen
toetsen aan	vergelijken met
topic	onderwerp
tot de conclusie komen	na (lang) nadenken een beslissing nemen, de conclusie trekken dat
tot taak hebben	moeten
trachten	proberen
transparant	open, doorzichtig, te controleren
tweetal	twee
u gelieve	wij vragen u
uit anderen hoofde	om een andere reden
uit het oogpunt van	om
uit hoofde van	door, op grond van, namens
ultimo (jan/feb/mrt/ ...)	eind (jan/feb/mrt/...), op de laatste dag van de maand
universeel	algemeen
urgent	dringend, iets wat haast heeft
urgentie	haast, het spoedeisend zijn
usance	gebruik
utilitair	gericht op praktisch nut
uwenthalve	voor u, wat u betreft
uwentwege	van uw kant, in uw naam
uwerzijds	van u/door u, van uw kant
vacant	vrij
vacaturehoudend	waar een vacature bestaat
valide	geldig, krachtig, verantwoord, betrouwbaar
valideren	goedkeuren
valorisatie	kennis echt gaan benutten, kennis toepassen in de praktijk
vandaar	daarom
van de zijde van	door, van
van gemeentewege	door de gemeente, door ons
van mening zijn	vinden
van oordeel zijn	vinden
van plan zijn	willen
van start gaan	beginnen
van tevoren	vooraf
vanuit de organisatie	[vermijden]
vanwege	omdat
vanwege het feit dat	omdat
veelal	vaak
veelszins	in veel opzichten, op veel gebieden
veelvuldig	vaak
verbeterpunten	dingen die beter moeten, fouten
vergewissen, zich ervan -	zekerheid moeten hebben over, zeker moeten weten dat; ervoor zorgen iets zeker te weten, uitzoeken
verketelen	een cv-ketel vervangen
verkiezen boven	kiezen voor iets anders, iets anders een betere keuze vinden
vermanen	op de vingers tikken, de les lezen
vermogen	kunnen, in staat zijn; bezit
verordening	regels waaraan men zich moet houden, bindende regeling
te verrekenen en/of te ontvangen	(hangt af van wat bedoeld is) te ontvangen, maar er kan nog iets vanaf gaan (?)
verstenen	bestraten
verstreken periode	afgelopen tijd
vertaalslag	uitwerking voor
vertrouwen opzeggen	wegsturen, ontslaan
verwerven	kopen, krijgen
verzuimen	niet doen wat je zou moeten doen, je niet aan de afspraak houden
viertal	vier
vigeren	gelden
vigerend	geldend, huidig
vijftal	vijf
vlieguren maken	werken, aan de gang zijn, ervaring opdoen
voldoen	betalen
volgaarne	graag
volgtijdelijk	na elkaar
voorafgaand aan	eerder, vooraf
voorafgaandelijk	vooraf
vooraleer	voordat
vooralsnog	voorlopig, tot nu toe
voorhanden zijn	beschikbaar zijn
voorheen	vroeger, eerder
voor het geval dat	als
voorliggend	deze, dit
voormeld	hierboven vermeld
voornemen	plan
voornemens zijn	van plan zijn, willen
voornoemde	deze, dit, eerdergenoemde
voornoemde werkzaamheden	de(ze) eerdergenoemde werkzaamheden, deze werkzaamheden
voorshands	voorlopig, nu
voorts	verder, bovendien, en, ook, verder
voorwaarden scheppen	mogelijk maken
voor wat betreft	over
vorderen	eisen
vorenbedoelde	deze, dit
vorenomschreven	deze, dit
vorenoverwogene	wat hiervoor uiteen is gezet, de overwegingen die hiervoor vermeld zijn/staan
vorenstaande	hiervoor genoemde, deze, dit, voorgaande, vorige
vraagpunt	vraag
vrezen voor	bang zijn voor
vrijwel	bijna
waarborgen	zorgen dat iets blijft bestaan, vasthouden
waarnemen	zien; tijdelijk de functie hebben van
weder	weer
wederom	weer, opnieuw
wat betreft	over
watergang	sloot, gracht
weliswaar	natuurlijk
welke (de brief welke, handelingen welke)	die, dat
wellicht	misschien
wensen	willen
werkbaar	praktisch
werkvoorraad	achterstand
werkzaam zijn	werken
weshalve	daarom
wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd	heeft u nog vragen, bel dan gerust met (naam, telefoonnummer)
wijze	manier
willens en wetens	bewust, toch
woonachtig zijn	wonen
woonvoorziening	woning
wortelopdruk	wortels van bomen die de stoep/het wegdek omhoogduwen
xenofobie	angst voor buitenlanders, hekel aan buitenlanders, vreemdelingenhaat
xenofoob	bang voor buitenlanders, een hekel hebbend aan buitenlanders
yell	slagzin, kreet
yup	jong persoon met een goede baan
zelfredzaamheid	zich kunnen redden
zestal	zes
zevental	zeven
zich beraden	nadenken over
zich verstaan met	overleggen met
zien op	betrekking hebben op, gaan over
zij, hoe dit ook -	in elk geval, wat er verder ook van te zeggen is
zij, wat daarvan -	of dit nu werkelijk het geval is/aan de orde is of niet
zijde, van de - van	van de kant van, van
zijdens	van de kant van, door
zodanig	zo
zodoende	zo
zonder meer	zomaar, gewoon
zonder uitzondering	altijd, helemaal
zorg dragen	ervoor zorgen
zorgvuldig	netjes, precies, nauwkeurig
zo spoedig mogelijk (z.s.m.)	zo snel mogelijk
zulks	dit, dat, zoiets
zulks impliceert derhalve	dit betekent dus, het gevolg hiervan is dat
zwaktebod	iets slechts aanbieden, alleen maar omdat er niets beters is, slecht voorstel