Open menu Onze Taal logo

Hoofdmenu

  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congres 2023
  • Zoeken
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Congressen
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  1. Home
  2. Schatkamer
  3. Lezen
  4. Uitdrukkingen
  5. Naar de knoppen gaan

Wat betekent naar de knoppen gaan en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Naar de knoppen gaan betekent ‘ten onder gaan, kapotgaan’.

Volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) is knoppen in deze uitdrukking een eufemisme voor kloten: men vond kloten wat grof en maakte er daarom knoppen van. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) vermeldt de zegswijze onder knop in de betekenis “knoop aan een kleedingstuk of een gebruiksvoorwerp, dienende om het te sluiten of als versiering”. Een knop kon ook iets van weinig waarde aanduiden. Het WNT vervolgt: “In sommige verbindingen, waarin bal(len) of kloot(en) gewoner is, zal knop een euphemisme voor een dezer woorden zijn.”

Er zijn veel vaste combinaties met naar (en ook wel met andere voorzetsels) die de betekenis ‘kapot’ hebben, zoals deze:

  • naar de barbiesjes (een verbastering van Berbice in Brits-Guyana);
  • naar de bliksem;
  • naar de duivel;
  • naar de filistijnen;
  • naar de gallemiezen;
  • naar z’n grootje;
  • naar de maan;
  • naar z’n mallemoer (mallemoer is een verkorting van malle moeder en betekende eigenlijk zoiets als 'een al te bezorgde moeder', mogelijk met verwijzing naar de moeder van de duivel);
  • naar z’n moer (moer is een verkorting van moeder: dit verwijst naar de moeder van de duivel, als verpersoonlijking van het kwade);
  • naar de haaien;
  • naar de vaantjes (wellicht met de bijgedachte aan een zeeman die overboord valt; met vaantjes worden dan de vlaggetjes bedoeld waarmee in het water de ligging van bepaalde soorten vistuig wordt gemarkeerd);
  • naar de sodemieter;
  • naar de verdommenis;
  • naar de verfloddering;
  • om zeep brengen.
logo
  • Genootschap Onze Taal
  • Paleisstraat 9
  • 2514 JA Den Haag
  • info@onzetaal.nl
  • Taalvragen
  • 085 00 28 428 op werkdagen van 9.30 tot 12.00 uur (op donderdag tot 11.00 uur) en van 13.30 tot 16.00 uur
  • Ledenservice
  • 070 356 12 20 (op dinsdag, woensdag en donderdag van 9.30 tot 12.00 uur)

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief Taalpost.

  • Privacybeleid
  • Algemene voorwaarden
  • Cookies