Page 27 - OnzeTaal_dec2019_HR

DE
VOOR DE KLAS

CRAEMER

SCHOOLVAK NEDERLANDS
Heleen Ogier Salukes

Herinnert u zich een les die, misschien zelfs lashback naar het jaar 2000. In de les Neder-
ook tot uw eigen verrassing, opvallend goed landse taalkunde heeft de professor een num-
aansloeg? F mer van het tijdschrift Onze Taal meegebracht.
Het lesuur jeugdliteratuur aan mijn brugklas vloog om. De man vertelt er zó enthousiast over dat hij mijn
De bijdragen vanuit de klas waren verrassend diepzin- nieuwsgierigheid wekt. Ik ga het blad kopen in de uni-
nig. De discussie die tussen de leerlingen ontstond, versitaire boekhandel en lees het in één ruk uit. Een
leek behoorlijk veel op het college ‘Wat is literatuur?’ abonnement vond ik voor mijn kleine studentenbeurs
van het vak ‘Perspectieven op literatuur’ dat ik de vori- te duur, maar ik zou Onze Taal in de vier jaar dat ik
ge dag zelf had gevolgd. Nederlands studeerde nog vaak kopen. Over taal, een
fenomeen dat aan de universiteit als wetenschappelijk
Hoe kwam dat? onderwerp werd behandeld, kon je dus ook toeganke-
Sinds kort studeer ik weer Nederlands, en een van de lijk schrijven. Ooit wilde ik dat zelf doen.
vakken is ‘Perspectieven op literatuur’. Tijdens dit col- ‘Ooit’ was vier jaar geleden, toen ik een mail kreeg
lege ontdekte ik dat literatuur een gradueel concept is. van Onze Taal met de vraag om een van hun vaste
Mijn docent beschreef het als een ui: de kern van de ui columnisten te worden. Het kan niet anders of de
is die literatuur waarvan men het erover eens is dat het vreugdekreet die ik toen slaakte hebben ze gehoord
klassiekers zijn. De buitenste schil van de ui is de cate- tot op de redactie in Den Haag.
gorie waarbij er twijfel ontstaat of het wel literatuur Er werd mij gevraagd om geregeld over ‘het
is. Op zo’n manier naar literatuur kijken maakt mij Vlaams’ te schrijven, dat taaltje dat ze boven de rivie-
enthousiast en vandaar dat ik de jeugdliteratuur-ui bij ren – maar gelukkig niet bij Onze Taal – vaak ‘schat-
mijn brugklas introduceerde. tig’ noemen. Ik heb, en laat dat de laatste mening zijn
Op mijn vraag welke boeken er volgens de klas in de die ik in dit blad ventileer, nooit van die omschrijving
kern en in de schillen daaromheen horen, ontstond gehouden. Zij die het woord in de mond nemen, zullen
een levendig gesprek over Roald Dahl (die werd ‘ver- het misschien niet zo bedoelen, maar er spreekt een
rassend’ en ‘grappig’ genoemd) en Jan Terlouw (‘zet je soort paternalisme uit: ‘ons’ Nederlands van het noor-
aan het denken’): zij horen in de kern. In de schillen den is het ware Nederlands, en de Vlamingen spreken
daaromheen passen de boeken van Jacques Vriens en er een afgeleide van. Het Vlaams als het kleine zusje
Mirjam Mous (‘zet je aan het denken’, ‘spannend’). van het Nederlands. Dat is het niet: er is alleen één
Bij de buitenste schillen ontstond er discussie over Nederlandse taal, met verschillende varianten, en die
het verschil tussen boeken van Carry Slee en Het leven moeten we koesteren. Leve de rijkdom van de ver-
van een loser, een serie geïllustreerde humoristische scheidenheid.
boeken van Jeff Kinney. De meisjes vinden de flauwe Ik heb niet alleen over het Vlaams geschreven. Ik
humor van Het leven van een loser passen bij de buiten- had het ook over taaltrauma’s, over mijn liefde voor
ste schil; bij Slee leer je veel over het leven. De jongens de puntkomma, en over hoe ik mijn taal verloor tij-
vinden de boeken van Slee te voorspelbaar en menen dens mijn depressie.
dat de opmerkelijke wendingen van de ‘loser’-boeken Met schrijven voor Onze Taal heb ik alleen maar ge-
juist een bewijs van literatuur zijn. wonnen, in de zin dat het blad me veel over taal heeft
Dit soort lessen hebben voor mij een gouden randje. bijgeleerd, met als voornaamste inzicht: er huist in
mij zowel een taalkundige als een taalliefhebber, en
die twee mogen een andere kijk hebben op taal. Als
Heleen Ogier (48 jaar) is taalliefhebber erger ik me mateloos aan d/t-fouten,
docent Nederlands aan maar als taalkundige kan ik ze begrijpen.
het Rijnlands Lyceum Foto: Rozemarijn Prinsen Ik vond het fijn u als lezer te hebben. Ik vind het
Wassenaar (havo-vwo) jammer dat ik niet langer het mooie beeld voor ogen
en studeert sinds dit zal hebben van u die mijn stukjes leest. Op deze plek
najaar aan de HvA, zullen we elkaar niet meer terugzien, maar op andere
master Nederlands. plekken in het blad vast nog wel. Om het op zijn
Vlaams te zeggen: salukes, en een dikke merci.
ONZE TAAL 2019 — 12

ANN DE CRAEMER
Dit is de laatste
aflevering van de
reeks ‘Voor de klas’. Dit is de laatste aflevering van de column van Ann De
Craemer. Zij blijft als auteur verbonden aan Onze Taal.

27