Page 29 - OnzeTaal_dec2019_HR

De afgelopen jaargang van Onze Taal stond in het teken
van het schoolvak Nederlands. Wat is er dit jaar alle-
maal gebeurd op dit vlak? En hoe moet het verder?

REDACTIE ONZE TAAL
Vignet: Rhonald Blommestijn

Enthousiasmeren SCHOOLVAK NEDERLANDS

voor taal

Het schoolvak Nederlands [slot]

oen we in januari besloten ‘Het schoolvak Neder- het februari/maartnummer), een beschouwing van Marc
lands’ tot jaarthema uit te roepen, deden we dat van Oostendorp over het schoolexamen Nederlands en
T omdat er allerlei plannen in aantocht waren om van Peter-Arno Coppen over ezelsbruggetjes bij Neder-
het vak grondig op de schop te nemen. Die initiatieven lands (mei), artikelen over het moedertaalonderwijs in
waren ook wel nodig, want Nederlands op de middelbare Vlaanderen en in Spanje (juni en juli/augustus), en in
school heeft geen fijn imago: onevenwichtige lesstof, september interviewde Jan Erik Grezel drie generaties
eenzijdige examinering, en de leerlingen zouden het alle- docenten Nederlands. Bovendien kwam er elke maand
maal maar saai vinden. Het leek ons een goed idee om de een leraar Nederlands aan het woord in de rubriek ‘Voor
pogingen hier iets aan te doen een jaargang lang maan- de klas’.
delijks op de voet te volgen.
Wat heeft dat opgeleverd? Allereerst het inzicht dat SPANNINGSVELD
leerlingen het vak Nederlands inderdaad heel saai vin- Een jaar lang inzoomen op het schoolvak Nederlands
den. Dat was al wel zo’n beetje bekend, maar het was nog laat het beeld zien van een voortdurend spanningsveld
nooit echt goed onderzocht. De Nijmeegse studente Anne tussen taalvaardigheid aan de ene kant en taal- en lite-
van Asseldonk deed dat in opdracht van Onze Taal wél, ratuurkennis aan de andere kant. Gaat het om de cultuur
samen met haar begeleider Peter-Arno Coppen. De resul- of om communicatie? Moet je kiezen tussen literair en
taten, die te vinden zijn in het novembernummer van zakelijk? Leidt grammatica wel tot goed schrijven? Een
Onze Taal, liegen er niet om. Leerlingen willen dan nog belangrijk twistpunt is of taal- en literatuurkennis wel
wel toegeven dat het vak nuttig is, maar ze vinden het nodig is om taalvaardiger te worden. Moet je als docent
niet bijzonder leuk of interessant, en vooral heel saai. wel iets met taal- en literatuurkennis doen?
Een opmerkelijke uitkomst was verder dat bijna negen Het zal nog wel een paar jaren duren voordat er in de
van de tien scholieren er niet over piekeren om Neder- klas werkelijk iets te merken zal zijn van de aanbevelin-
lands te gaan studeren. Dat sluit pijnlijk goed aan bij wat gen van Curriculum.nu. In die tijd blijft Onze Taal de ont-
dit voorjaar de gemoederen nogal bezighield: de ophef- wikkelingen nauwgezet en kritisch volgen, langs de zij-
fing van de studie Nederlands aan de Vrije Universiteit in lijn applaudisserend bij iedere stap die wordt gezet om
Amsterdam. In commentaren werd erop gewezen dat de het schoolvak Nederlands beter en aantrekkelijker te
verengelsing van het hoger onderwijs vast wel verband maken. Dat zal uiteindelijk ook wel lukken, want het vak
houdt met die geringe interesse voor een vervolgstudie omvat heel veel onderwerpen uit de wereld van taal en
Nederlands, maar daarvoor vonden Van Asseldonk en literatuur die ook voor jongeren boeiend zijn. En je hoeft
Coppen dan weer geen aanwijzingen. maar een minuut naar henzélf te luisteren om te horen
hoe efficiënt en creatief zij met taal omgaan – dus het
CURRICULUM.NU móét mogelijk zijn om leerlingen ook in de klas te en-
Intussen werd er van alles ondernomen om het tij te thousiasmeren voor het Nederlands. 
keren. In het aprilnummer legde Mike Hannay van het
Nationaal Platform voor de Talen uit op welke manieren
zijn organisatie de strijd aanbindt tegen de teruglopende ANTWOORDEN TAALTEST (zie pagina 11)
studentenaantallen bij de talenstudies, vooral bij Neder-
lands. En in het oktobernummer stonden we uitvoerig A. Spelling C. Zoek de fouten
stil bij wat dit jaar dé gebeurtenis was als het gaat om het 1. c. Frans-Guyanees 1. bereiden, expatburen, Kerstmis.
schoolvak Nederlands: de presentatie van het eindrap- 2. c. katalyseren 2. Tientallen, cherubijntjes,
port van de ontwikkelgroep Curriculum.nu. Op verzoek 3. a. rock-’n-rollster lindeboom, jong en oud,
van de minister van Onderwijs zette een groep docenten B. Woordenschat esthetische ONZE TAAL 2019 — 12
uiteen waar het naartoe moet met het schoolvak Neder- 1. a. onthouding D. Extra
lands: leerlingen beter aanzetten tot “denken, spelen en 2. c. vertrouwelijk De doek (in de kleur die hoort
werken met taal”. 3. a. apparaat om geuren bij de tijd van het kerkelijk jaar)
Om al die kritiek en al die plannen in het juiste dag- waar te nemen is een antependium.
licht te plaatsen, publiceerden we het afgelopen jaar uit-
eenlopende achtergrondstukken over het schoolvak Ne- Meer uitleg over heen en weer fladderen, lindebomen en
derlands: een historisch overzicht van Hans Hulshof (in andere schrijfwijzen vindt u op onzetaal.nl/taaladvies. 29