Page 34 - OnzeTaal_dec2019_HR
P. 34
BOEKEN
Over nieuwe uitgaven in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent
niet dat de redactie ze aanbeveelt. Prijzen onder voorbehoud. RAYMOND NOË
DE WONDEREN VAN DE TAAL boeken schreef over straatnamen en komt voor erkenning en welke niet, en
Taal is eigenlijk een groot wonder, maar onjuist spatiegebruik) zocht het uit en daarnaast de vraag hoe je een streek-
daar staat vrijwel niemand ooit bij stil. publiceerde zijn leukste en interessant- taal afbakent. Dit soort kwesties vorm-
In haar boek Wat je zegt, gaat vanzelf ste bevindingen in Van appelbol tot den het thema van het in 2017 gehou-
doet taalkundige en wetenschapsjour- Zeeuwse bolus. Behalve op de namen van den symposium ‘De wondere wereld van
nalist Liesbeth Koenen dat wel. In 67 alle baksels gaat hij in op vragen als de streektaalgrenzen’ van de Stichting
stukjes – die deels eerder verschenen in ‘Wat is het verschil tussen een muffin en Nederlandse Dialecten (SND), waar
De Telegraaf – vertelt ze over “de lol en een cupcake?’, ‘Is de tarte tatin inder- bekende dialectologen, en ook de alge-
het wonder van de taal”: over gebaren- daad het resultaat van een culinair on- meen secretaris van de Taalunie, Hans
taal, constructies als ‘Ze reed te appen’, gelukje?’ en (voor wie het nog niet wist) Bennis, hun visie gaven. De teksten van
verkleinwoordjes, Engels in Amsterdam, ‘Wat is het verschil tussen pepernoten de daar gehouden lezingen zijn nu ge-
het woord schoon, woorden die zoet en kruidnoten?’ Het boekje is mooi ver- publiceerd in een gelijknamig boekje,
klinken, de vraag wie de baas is van de zorgd en bevat een register. dat te bestellen is op de website van de
taal, sterke werkwoorden, clichés, spel- Van appelbol tot Zeeuwse bolus. Gebak- SND: Nederlandsedialecten.org.
linggeintjes, de ‘jaarwoordenzoeker’ van woordenboek is een uitgave van Nijgh & De wondere wereld van de streektaal-
Onze Taal – en over wat je hersenen Van Ditmar en kost € 15,– (gebonden, grenzen, onder redactie van Veronique
allemaal wel niet moeten doen om taal 191 blz.). ISBN 978 90 388 0738 6 De Tier e.a., is een uitgave van de SND
voort te brengen, hoewel het allemaal en kost € 12,50 (gelijmd, 91 blz.).
vanzelf lijkt te gaan. VERGETEN WOORDEN ISBN 978 90 7386 915 8
Wat je zegt, gaat vanzelf. 67 opgewekte Talen veranderen, en hun woordenschat
taalverhalen is een uitgave van De Kring ook – kijk maar naar de vele in onbruik
en kost € 14,99 (gelijmd, 143 blz.). geraakte termen in het Woordenboek der (advertentie)
ISBN 978 94 6297148 6 Nederlandsche Taal (WNT). Maar onder
die vele vergeten woorden zitten er heel
GRONINGS veel die een leuk of interessant verhaal
Onder de titel Mengelmouzen schrijft in zich bergen en het daarom verdienen
import-Groningse Jos Rietveld sinds aan de vergetelheid ontrukt te worden,
2010 columns in het Dagblad van het aldus de historisch taalkundigen Dirk
Noorden over de ‘Grunneger toal’ die zij Geirnaert en Roland de Bonth in Kli- € 24,–
in de stad Groningen op straat hoort. maatschieter, dwangzoen en kastelen in
Die stukjes zijn nu gebundeld in een Spanje. Daarin beschrijven ze zo’n zestig
gelijknamig boek. Ze gaan meestal over van dit soort woorden, zoals wereldwijf
typisch Groningse woorden en uitdruk- (vroeger: ‘prostituee’), hevemoeder
kingen, zoals platjelopen, butje, niegel, (‘vroedvrouw’), bevaarwellen (‘afscheid Engelse en Amerikaanse
proeksel, bekslikkerij, vlinderknippen en nemen’), onvis (‘vis van weinig waarde’) uitdrukkingen. Van ‘to get straight
nog zo’n 180 andere, maar schetsen ook en – waarschijnlijk het allerleukste A’s’ tot ‘the whole nine yards’
een portret van de stad Groningen en woord in dit boek – futselboek: ‘een
haar inwoners. denkbeeldig boek met uitvluchten, Alleen bij
Mengelmouzen. Grunneger toal van straat, verzinsels, bedriegerijen en leugens’. Onzetaalwebwinkel.nl
Klimaatschieter, dwangzoen en kastelen
markt, kroeg, kerk en kantine is een uit-
ONZE TAAL 2019 — 12 GEBAKWOORDENBOEK STREEKTAALGRENZEN duidelijk zijn. In dit naslagwerk vindt
exclusief voor Nederland!
gave van Koninklijke Van Gorcum en
in Spanje. Woorden die we wisten is een
kost € 14,95 (gelijmd, 208 blz.).
uitgave van Scriptum en kost € 12,50
Het Britse en het Amerikaanse
(gelijmd, 144 blz.).
ISBN 978 90 232 5704 2
Engels kennen vele uitdrukkingen
ISBN 978 94 6319 205 7
die voor Nederlanders niet meteen
Arretjescake, Arnhemse meisjes, frangi-
u de vertaling van zo’n 1500
pane, froufroutjes, macarons, makro-
het Limburgs erkend als streektalen,
nen, läckerli, lunettes, madeleines,
plús informatie over de herkomst.
maar bijvoorbeeld het Zeeuws niet. Dat
spekkoek, tompoucen en vlaai: allemaal In Nederland zijn het Nedersaksisch en uitdrukkingen, plús voorbeeldzinnen,
Een nuttig opzoekboek waar je ook
even lekker, maar waarom heten ze werpt de vraag op hoe een overheid kan
34 zoals ze heten? René Dings (die eerder bepalen welke streektaal in aanmerking nog iets van opsteekt.