Wat is juist: zes boterhammen opkunnen of zes boterhammen op kunnen?

In wel zes boterhammen op kunnen en ‘Is het waar dat jij zes boterhammen op kan?’ zijn op en kunnen/kan losse woorden. Ook in de volgende gevallen is dat zo:

• zijn geluk niet op kunnen
• geen kant meer op kunnen
• niet tegen iemand op kunnen
• je lol op kunnen met iets

De meeste combinaties van een voorzetsel en kunnen blijven ook los staan:

• het niet voor kunnen (‘het niet kunnen bijhouden’)
• er niet door/in/binnen/over kunnen
• er niet bij kunnen (‘niet kunnen bereiken’, ‘niet kunnen snappen’)
• er niet over uit kunnen (‘zich sterk verbazen’)
• niet terug kunnen
• ergens niet buiten kunnen

Aankunnen en afkunnen

Er zijn twee combinaties van voorzetsels met kunnen die wél één woord zijn:

• aankunnen
  • Het is bewonderingswaardig wat zij allemaal aankunnen.
  • Ik hoorde dat Anja behoorlijk wat whisky’tjes aankan.
  • Fernando stopte met zijn baan omdat hij de drukte niet meer aankon.
• afkunnen
  • Ze zeiden dat ze het samen wel afkonden.