Wat is juist: verradelijk of verraderlijk?

Verraderlijk (mét een r vóór -lijk) is juist. Verradelijk (zonder r vóór -lijk) is op zichzelf geen ‘foute’ vorm, maar is wel verouderd.

Verraderlijk

Verraderlijk is afgeleid van verrader, waaraan het achtervoegsel -lijk is vastgeplakt. Het betekent ‘trouweloos, slecht’, ‘onverwacht gevaarlijk/onaangenaam’ en ‘bedrieglijk, stiekem iets (vaak: de gezondheid) ondermijnend’. Voorbeelden:

De verraderlijke spion wist te ontkomen.
Ze is op verraderlijke wijze op een zijspoor gezet.
Het leek heerlijk weer, maar er stond een verraderlijke wind.
De afdaling was gevaarlijk door de verraderlijke bochten.
De ziekte van Lyme is verraderlijk.

Verradelijk

Verradelijk (zonder r vóór -lijk) is verouderd. Het is afgeleid van het werkwoord verraden of van het zelfstandig naamwoord verraad en betekent hetzelfde als verraderlijk.

Verraderlijk (met r) heeft verradelijk verdrongen. Dat gebeurde onder meer doordat de betekenissen van deze woorden sterk op elkaar leken. Het historische Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) vermeldt beide vormen nog wel, maar noemt verradelijk al “verouderd”. Bij verradelijk én bij verraderlijk geeft het WNT de betekenissen ‘trouweloos, ontrouw, vals’. Maar als het gaat om de betrekkelijk nieuwe betekenis ‘onverwacht gevaarlijk’ en ‘bedrieglijk, sluipend’, zoals in verraderlijke bochten en een verraderlijk ziekte, is volgens het WNT alleen verraderlijk mogelijk. Kennelijk was verradelijk al verdrongen toen deze betekenissen in gebruik kwamen.