Wat betekent van in de zin ‘Er hing een mooie tekening van Sofie’?
Van kan hier drie betekenissen hebben: ‘gemaakt door’, ‘in het bezit van’ en ‘naar de beeltenis van’.
Een tekening van Sofie kan drie dingen betekenen:
- Sofie is de bezitter van de tekening.
- Sofie heeft de tekening gemaakt.
- Sofie is door iemand anders getekend.
Bezit
Het voorzetsel van geeft vaak aan wie/wat iets bezit, zoals in het huis van Sofie en de lange staart van de kat. Als bedoeld is dat Sofie de eigenaar van de tekening is, heeft een tekening van Sofie betrekking op bezit.
Logisch onderwerp
Van kan ook datgene aanduiden wat voor ons gevoel het onderwerp is van de handeling die in het zelfstandig naamwoord besloten ligt. We noemen dit ‘het logisch onderwerp’. Zo zijn in het borrelen van de soep (de soep borrelt) en de afgang van de minister (de minister gaat af) respectievelijk de soep en de minister het logisch onderwerp. Een tekening van Sofie kan dus ook een werkstuk zijn dat Sofie gemaakt heeft.
Logisch lijdend voorwerp
Maar van kan ook het logisch lijdend voorwerp aangeven van de handeling die in het zelfstandig naamwoord besloten ligt: het opdienen van de soep (de soep wordt/is opgediend) en het schofferen van de minister (de minister wordt/is geschoffeerd). Zo opgevat is een tekening van Sofie (Sofie wordt/is getekend) een tekening waarop Sofie staat afgebeeld.
Zonder context zijn daardoor formuleringen als het verraad van de vrijheidsstrijder en de beoordeling van de commissie dubbelzinnig. Heeft de vrijheidsstrijder verraad gepleegd of is hij verraden? Heeft de commissie iets/iemand beoordeeld of is de commissie zelf beoordeeld?
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
