Wat is juist: omikron of omicron?

Omikron is de aanduiding van een Griekse letter, net als bijvoorbeeld bèta (de Griekse b) en delta (de Griekse d). De omikron is de korte o. De tegenhanger van de omikron is de omega, de lange oo.

In het Nederlands is de k van Griekse woorden (in het Grieks: de letter kappa) vaak een c geworden. Dat komt doordat deze woorden mét die c via andere talen in het Nederlands zijn terechtgekomen, meestal het Latijn, het Frans of het Engels. Bijvoorbeeld: microscoop, microfoon, microbe, categorie, catastrofe en democratie.

In het Engels is omicron gebruikelijk. Ook in het Nederlands had de keuze op de spelling met een c kunnen vallen, maar de meeste woordenboeken en de officiële woordenlijst kiezen voor omikron. Ook in onze spellinglijst hebben we omikron opgenomen.

Uitspraak: ‘ómikron’

De klemtoon in omikron ligt meestal op de eerste o. Ook in omega, de Griekse lange oo, ligt de klemtoon doorgaans helemaal vooraan.

Omikron betekent letterlijk ‘o klein’, dus: ‘kleine o’. Omega betekent letterlijk ‘o groot’, dus: ‘grote o’. Wie ‘omíkron’ en ‘oméga’ zegt (met de klemtoon op de tweede lettergreep), benadrukt het verschil tussen deze letters. Vele jaren geleden werd daarom de uitspraak ‘omíkron’ en ‘oméga’ aan leerlingen van het gymnasium aangeleerd. In de praktijk is deze uitspraak niet gebruikelijk.

Epsilon en ypsilon

Ook de Griekse letters epsilon en ypsilon/upsilon bestaan uit een losse letter (de e en de y/u) en een nabepaling, psilon, die ‘kaal’ betekent. Epsilon betekent dus eigenlijk ‘kale e’ en ypsilon ‘kale y/u’. Ook in epsilon en ypsilon ligt de klemtoon doorgaans helemaal vooraan.