Wat is juist: de honderd meter lange oprijlaan of de honderd-meter-lange oprijlaan?
Juist is: de honderd meter lange oprijlaan.
Honderd meter lange geeft in zijn geheel aan wat de lengte van de oprijlaan is. Het lijkt daardoor misschien één begrip te zijn, maar je schrijft deze woorden toch los van elkaar.
Wat voor honderd meter (lang) geldt, geldt bijvoorbeeld ook voor vier eeuwen (oud), twintig kilo (zwaar) en 85 meter (hoog). Het gaat telkens om een telwoord en een zelfstandig naamwoord dat een soort maat (leeftijd, gewicht, hoogte, enz.) aanduidt. De grammaticale term voor honderd meter is een ‘bepaling van maat’. Zo’n bepaling van maat staat vaak voor bijvoeglijk naamwoord, zoals lang, oud, zwaar, hoog.
Zulke combinaties schrijf je in losse woorden, ook als ze voor een zelfstandig naamwoord (oprijlaan) staan. Je voegt ook geen streepjes toe. Een paar voorbeelden:
- Het staatshoofd reed in een limousine over de honderd meter lange oprijlaan.
- In het museum lag een vier eeuwen oud schoteltje.
- Ik probeerde een twintig kilo zware kanonskogel op te tillen.
- Het 85 meter hoge gebouw torent boven de laagbouw uit.
Ook als je de bepaling van maat met een tegenwoordig deelwoord combineert, zoals wegend, durend, kostend of tellend, schrijf je alle woorden los:
- Ik heb laatst zelf een twee kilo wegende pompoen gekweekt.
- De vier uur durende wandeling was iets te veel voor de bezoekers.
- Het 164 kamers tellende hotel is gebouwd in 1958.
- Deze 1250 euro kostende reis is het geld meer dan waard!
Op het tabblad ‘Voorbeelden’ vind je nog meer combinaties.
Jarenlang, eeuwenoud
Vaste combinaties zónder telwoord schrijf je wel aan elkaar, zoals jarenlang, eeuwenoud en metershoog:
- Wij voerden een jarenlange strijd tegen onderdrukking.
- We kwamen langs eeuwenoude rotsformaties.
- De metershoge muurschildering is eindelijk klaar.
In deze combinaties hoor je telkens één hoofdklemtoon aan het begin van het woord: járenlange strijd, ééuwenoude rotsformaties, métershoge muurschildering. Dat is vaak een aanwijzing dat je met een samenstelling te maken hebt en je het als één woord schrijft.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Toch nog een vraag?
Onze taaladviseurs staan elke werkdag voor je klaar.
https://onzetaal.nl/taalloket/vraag-stellen
(gebruikelijke belkosten, geen extra kosten)
Of stel je vraag via social media of per mail
|
centimeter |
een 12 tot 14 centimeter dikke plank |
|
dag |
het drie dagen lange congres |
|
dollar |
de dertien dollar kostende boek |
|
eeuw |
het vier eeuwen oude schoteltje |
|
euro |
de 1250 euro kostende reis |
|
frank |
de 30.000 frank kostende tafel |
|
gang |
een drie gangen tellend menu |
|
graad |
het 21 graden warme water |
|
gram |
het 200 gram wegende pakje |
|
gulden |
het tien gulden kostende taxiritje |
|
hectare |
de zeven hectare grote kas |
|
jaar |
het vijf jaar oude kind |
|
kamer |
het vijf kamers tellende appartement |
|
kilo |
de twee kilo wegende pompoen |
|
kubieke meter |
een 65 kubieke meter grote zeecontainer |
|
kwartier |
de vijf kwartier durende autorit |
|
liter |
een twee liter grote fles |
|
maand |
een drie maanden durend project |
|
meter |
een 85 meter hoog gebouw |
|
millimeter |
de zestien millimeter dikke yogamat |
|
minuut |
het vijf à zes minuten durende filmpje |
|
pagina |
het 83 pagina’s tellende rapport |
|
pond |
een acht pond zware baby |
|
seconde |
een vijf tot tien seconden lange adempauze |
|
ton |
de 18 ton zware truck |
|
uur |
de drie uur durende wandeling |
|
vierkante meter |
de dertig vierkante meter grote studio |
