Wat is juist: appel of appèl?
In bijvoorbeeld een appel/appèl op iemand doen is volgens de officiële spelling alleen appel, zonder accent, goed. In de praktijk is appèl ook heel gebruikelijk.
Volgens de officiële spelling is alleen appel goed in een appel op iemand doen (‘iemand iets dringend verzoeken’). Toch komt ook appèl vaak voor. Wat ons betreft is de spelling mét accent grave goed te verdedigen: het accent fungeert voor Nederlandstaligen als een uitspraakteken. In de spellinglijst op deze website staan beide spellingen.
Knipperlichtrelatie
De Nederlandse spelling heeft een lange knipperlichtrelatie achter de rug met het accent grave in appèl. In de eerste officiële woordenlijst (Woordenlijst voor de spelling der Nederlandsche Taal van De Vries en Te Winkel, 1863) stond appèl. Van Dale nam van zijn eerste (1864) tot en met zijn achtste druk (1961) ook appèl op. Daarna werd het appel, onder invloed van het Groene Boekje van 1954, dat het accent grave schrapte. In het Groene Boekje van 1995 werd het toch weer appèl, en in de uitgave van 2005 weer appel. In 2015 is het appel gebleven.
De reden dat appel in de officiële spelling geen accent krijgt, is dat het in de taal van herkomst – het Frans – ook zonder accent wordt geschreven. Het accent in appèl is voor veel Nederlandstaligen echter onlosmakelijk verbonden met het woord. Het fungeert als een uitspraakteken, net als in hè en blèren. Bovendien is appel (zonder accent) zó’n veelvoorkomend woord om de vrucht aan te duiden, dat die betekenis ‘vrucht’ zich bij veel lezers direct opdringt.
Betekenis en voorbeelden
Appèl heeft verschillende betekenissen. De bekendste zijn: ‘hoger beroep’, ‘sein om zich te verzamelen’ en ‘reclamering, melding van een overtreding’ (bijvoorbeeld in de sport). Hieronder staan meer voorbeelden van uitdrukkingen en combinaties met appel/appèl.
Officieel | Alternatief |
er was een appel voor hands | er was een appèl voor hands |
op het appel ontbreken | op het appèl ontbreken |
appeldagvaarding | appèldagvaarding |
appelgeding | appèlgeding |
appelgrond | appèlgrond |
appelinstantie | appèlinstantie |
appelmogelijkheid | appèlmogelijkheid |
appelprocedure | appèlprocedure |
appelrecht | appèlrecht |
appelrechter | appèlrechter |
appelvonnis | appèlvonnis |
appelzaak | appèlzaak |
avondappel | avondappèl |
middagappel | middagappèl |
ochtendappel | ochtendappèl |
spoedappel | spoedappèl |
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!