‘De schoonspringer maakte een driedubbele salto.’ Maakte hij nu drie of zes omwentelingen?
Een driedubbele salto is een drievoudige salto, oftewel drie omwentelingen met het lichaam.
In samenstellingen met dubbel (driedubbel, vierdubbel, tiendubbel, enzovoort) betekent dubbel ‘-voudig’ of ‘-maal’.
- De kunstschaatsster ging onderuit bij de driedubbele rittberger. (= een sprong met drie omwentelingen)
- Driedubbel glas isoleert beter dan dubbel glas. (= drie lagen glas)
- Deze maand een driedubbeldik nummer! (= drie keer zo dik als normaal)
- Zinnen met drie- of vierdubbele ontkenningen zijn vaak lastig leesbaar. (= drie- of viermaal een ontkenning / drie of vier ontkenningen)
- Ik heb veel boeken, maar zij heeft het tiendubbele. (= het tienvoudige / tien keer zo veel boeken)
- De terreurorganisatie ontkent elke betrokkenheid bij de driedubbele moord, maar erg geloofwaardig klinkt dat niet. (= drie moorden)
Veel mensen vinden het niet ‘logisch’ dat driedubbel ‘driemaal’ betekent. Dubbel is immers hetzelfde als tweemaal: dan zou driedubbel 3 × 2 = 6-maal zijn. Maar taal is geen wiskunde. En ook geen logica. Een ouder iemand is niet ouder dan een oud iemand, een loodgieter doet weinig meer met lood en drie keer meer en drie keer zo veel betekenen in de praktijk vaak hetzelfde.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Is het nieuw dat driedubbel ‘driemaal’ betekent?
Nieuw is het niet dat driedubbel ‘driemaal’ of ‘drievoudig’ betekent. Al in de eerste editie van Van Dale, uit 1864, staat driedubbel omschreven als “drievoudig”, en bijvoorbeeld tiendubbel als “tien maal zoo veel”.
Ook het werkwoord verdriedubbelen komt al meer dan 150 jaar in de woordenboeken voor. Van Dale omschrijft verdriedubbelen in 1864 als: “driedubbel nemen”. Het is een synoniem van verdrievoudigen.
