Is er een verschil tussen vijf keer meer dan en vijf keer zo veel als?

In het dagelijkse taalgebruik betekenen vijf keer zoveel als en vijf keer meer dan hetzelfde. Toch is er voor sommigen een verschil. Daarom is bijvoorbeeld ‘Duitsland heeft vijf keer zo veel inwoners als Nederland’ duidelijker dan ‘Duitsland heeft vijf keer meer inwoners dan Nederland.’

Een zin als ‘Duitsland heeft bijna vijf keer meer inwoners dan Nederland’ kan in theorie tot verwarring leiden. Voor de meesten gaat het dan om 85 miljoen inwoners (5 x 17). Voor sommigen kán echter ook 102 miljoen inwoners (17 + (5 x 17)) bedoeld zijn. ‘Duitsland heeft bijna vijf keer zo veel inwoners als Nederland’ heeft daarom de voorkeur: daarmee is elk misverstand uitgesloten.

Vooral in de spreektaal wordt zoveel keer meer dan gebruikt als variant van zoveel keer zo veel als. Bij grotere getallen is dat in de praktijk geen probleem. Bij kleinere getallen soms wel. Aan de volgende (overigens niet zo gebruikelijke) zinnen is beter te zien dat de twee constructies eigenlijk iets anders zeggen:

Ik heb zeker één keer meer boeken dan mijn broer. (= ruim twee keer zo veel)
Ik heb één keer zo veel boeken als mijn broer. (= evenveel)
Voor een grotere bakvorm hebt u een half keer meer beslag nodig. (= anderhalf keer zo veel)
Voor een kleinere bakvorm hebt u half zo veel/een half keer zo veel beslag nodig. (= twee keer zo weinig)

Bij grotere getallen, eigenlijk al vanaf twee, en vaak zelfs al bij één, valt dit duidelijke verschil voor veel mensen weg: twee keer meer en twee keer zo veel betekenen voor de meeste taalgebruikers hetzelfde, maar niet voor iedereen.