Wat is juist: het centraal station of het centrale station?
Het centraal station is de gangbaarste aanduiding om het belangrijkste station van een plaats te benoemen.
Het centraal station en het centrale station zijn allebei goed, maar er is een klein betekenisverschil. Het centraal station is een vaste verbinding om het belangrijkste station van een plaats te benoemen. Het centrale station is meer beschrijvend: het gaat om een station dat binnen een plaats een centrale ligging heeft.
Het centrale station is geheel volgens de regels gevormd. Na het lidwoord het krijgt het bijvoeglijk naamwoord in principe namelijk een buigings-e. Dat gebeurt bijvoorbeeld ook in het oude station en het kleine station. Maar in vaste verbindingen, die vaak een eigen betekenis hebben, kan die e worden weggelaten. Het centraal station van een bepaalde plaats is niet een station dat toevallig de eigenschap ‘centraal gelegen’ bezit. Het gaat hier om een vaste verbinding die een bepaald station aanduidt, namelijk het belangrijkste station.
Vaste combinaties zonder buigings-e
Als een bijvoeglijk naamwoord en een het-woord samen een min of meer vaste benaming vormen, mag de buigings-e dus vervallen. Andere voorbeelden zijn het dagelijks bestuur, het persoonlijk voornaamwoord, het algemeen belang. Soms is het geheel zó’n vaste benaming dat het toevoegen van de buigings-e zelfs vreemd zou overkomen. Het bekendste voorbeeld daarvan is het korte geding: dat klinkt een beetje raar. Het kort geding is gebruikelijk. Als het geheel een ingeburgerde eigennaam is, zoals het Europees/Europese Parlement heeft het weglaten van de e ook de voorkeur. Klik op het tabblad ‘Voorbeelden’ hierboven voor meer van dit soort vaste combinaties zonder buigings-e.
Meervoud van de vaste combinatie
In het meervoud verschijnt de buigings-e vaak wél. Het is dus de centrale stations, de bijvoeglijke naamwoorden, de medische teams, de dagelijkse besturen. Slechts een enkele keer klinkt dat vreemd: zo kan korte gedingen een associatie oproepen met ‘kortdurende gedingen’. In dat geval is de variant zonder buigings-e ook in het meervoud gangbaar: kort gedingen.
Extra bijvoeglijk naamwoord
Het komt ook voor dat er nóg een bijvoeglijk naamwoord voor de vaste combinatie staat. Daaraan voeg je doorgaans wél een buigings-e toe. Bijvoorbeeld: het nieuwe centraal station, het gehele medisch team, het daadkrachtige dagelijks bestuur. Je ziet in deze gevallen ook vaak twee buigings-e’s verschijnen: het nieuwe centrale station, het gehele medische team, het daadkrachtige dagelijkse bestuur.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Voorbeelden van vaste combinaties
In de voorbeelden hieronder is het tamelijk tot zeer gebruikelijk de buigings-e weg te laten, maar het is niet ‘fout’ die e wél toe te voegen.
- het algemeen belang
- het algemeen klassement
- het algemeen welzijn
- het archeologisch onderzoek
- het bevoegd gezag
- het bijvoeglijk naamwoord
- het buitengerechtelijk incasso
- het burgerlijk huwelijk
- het Caraïbisch gebied
- het Centraal Bureau voor de Statistiek
- het centraal zenuwstelsel
- het christelijk geloof
- het dagelijks bestuur
- het dagelijks brood
- het dagelijks leven
- het dagelijks onderhoud
- het democratisch gehalte
- het democratisch proces
- het doctoraal examen (N.B. doctoraalexamen is ook mogelijk; de hoofdklemtoon ligt dan op doctoraal)
- het economisch beleid
- het economisch klimaat
- het economisch landschap
- het economisch leven
- het economisch verkeer
- het elektrisch licht
- het elektrisch net
- het Europees Parlement
- het financieel kader
- het fotografisch geheugen
- het gemeentelijk huisvestingsbureau
- het geestelijk eigendom
- het genetisch onderzoek
- het gerechtelijk dossier
- het gerechtelijk vooronderzoek
- het grafisch ontwerp
- het Groot Dictee der Nederlandse Taal
- het hoger onderwijs
- het honderdjarig jubileum
- het huishoudelijk afval
- het Iberisch Schiereiland
- het industrieel erfgoed
- het innerlijk leven
- het intellectueel eigendom
- het juridisch kader
- het kerkelijk huwelijk
- het koloniaal verleden
- het koninklijk besluit
- het Koninklijk Huis
- het kort geding (N.B. kortgeding is ook mogelijk; de klemtoon ligt dan op kort)
- het landelijk alarmnummer
- het landelijk gemiddelde
- het landelijk schriftelijk eindexamen
- het maatschappelijk leven
- het mannelijk geslacht
- het medisch centrum
- het medisch team
- het menselijk lichaam
- het middelbaar onderwijs
- het mondeling examen
- het nationaal hitteplan (of: Nationaal Hitteplan)
- het Nationaal Monument op de Dam
- het noordelijk halfrond
- het officieel statuut
- het olympisch vuur
- het onrechtmatig handelen
- het oostelijk halfrond
- het openbaar kunstbezit
- het openbaar onderwijs
- het Openbaar Ministerie
- het openbaar vervoer
- het optisch midden
- het politiek bestel
- het rechtmatig deel
- het rechtmatig handelen
- het religieus erfgoed
- het schriftelijk eindexamen
- het sociaal beleid ('het beleid op sociaal gebied')
- het sociaal minimum
- het sociaal recht
- het sociaal-cultureel werk
- het tachtigjarig bestaan
- het technisch onderhoud
- het Twaalfjarig Bestand
- het verpleegkundig team
- het verzameld werk
- het verzekerd bedrag (veel gebruikt in verzekeringscontexten)
- het vijftigjarig huwelijk
- het voortgezet onderwijs
- het vreemd vermogen
- het vrouwelijk geslacht
- het westelijk halfrond
- het zuidelijk halfrond
