Wat is juist: ‘Zowel de film als het boek is goed’ of ‘Zowel de film als het boek zijn goed’?

‘Zowel de film als het boek is goed’ krijgt volgens de taalnorm nog steeds de voorkeur, maar op ‘Zowel de film als het boek zijn goed’ is grammaticaal gezien niets aan te merken. Het enkelvoud en het meervoud in dit soort zinnen komen bovendien al heel lang naast elkaar voor. In een boek uit 1886 over plant- en dierkunde staat bijvoorbeeld: “Zoowel de kelk als de kroon zijn veelbladig.”

Zowel x als y is ...

Als het onderwerp van een zin bestaat uit twee enkelvoudige dingen of mensen die je aan elkaar verbindt met zowel ... als ..., kun je kiezen voor een enkelvoudige persoonsvorm. Daarmee benadruk je dat de lezer de twee genoemde dingen of personen als twee onafhankelijk naast elkaar staande elementen moet opvatten. Voorbeelden:

• Zowel het een als het ander heeft voordelen. 
• Je kunt wat mij betreft ontspannen kiezen, want zowel het pak als de jurk staat je prima.
• Zowel de Volkskrant als Trouw bracht het nieuws op de voorpagina.

Zowel x als y zijn ...

Wie kiest voor een meervoud in ‘zowel x als y zijn ...’, legt minder nadruk op de afzonderlijke zaken. Het meervoud geeft aan dat de genoemde elementen nauw samenhangen of als één geheel begrepen moeten worden. Goed zijn dus ook: 

• In het huisje zijn zowel een kinderstoel als een kinderbedje aanwezig. 
• Zowel de Volkskrant als Trouw brachten het nieuws op de voorpagina.

Zowel de films als het boek zijn ...

Als een van de delen na zowel of als meervoudig is, of als beide delen meervoudig zijn, is alleen een meervoudige persoonsvorm juist:

• Zowel de films als het boek waren een groot succes.
• Zowel de prins als de prinsessen bleken erg belangstellend te zijn.
• Zowel mijn ouders als mijn broers wonen in Coevorden.

Zowel mijn broer als ik zijn ...

Het meervoud is ook de beste keuze als er sprake is van twee enkelvoudige onderwerpen die elk een verschillende persoonsvorm vereisen:

• Zowel mijn broer als ik zijn in Utrecht geboren. (mijn broer is / ik ben)
• Zowel jij als hij hebben het heel goed gedaan. (jij hebt / hij heeft)
• Zowel zij als ik vinden het juist een erg mooie film. (zij vindt / ik vind)