Open menu Onze Taal logo

Hoofdmenu

  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Educatie
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Trainingen
  • Over ons
  • Zoeken
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Educatie
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  1. Home
  2. Schatkamer
  3. Lezen
  4. Uitdrukkingen en spreekwoorden
  5. Naar de ratsmodee

Wat betekent naar de ratsmodee en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als iets naar de ratsmodee gaat, gaat het naar de bliksem: het gaat kapot of raakt verloren. Ook personen kunnen naar de ratsmodee gaan. Dan loopt hun leven helemaal verkeerd, bijvoorbeeld door een faillissement of verslaving. 

Ratsmodee is te herleiden tot het Jiddisch. In het Jiddisch bestond de uitdrukking nooch der Aschmedaj, die letterlijk ‘naar de duivel gaan’ betekende. In figuurlijke zin werd er ook mee bedoeld: ‘naar de bliksem gaan, ten onder gaan’. Aschmedaj is de naam van een demon, die onder meer in het bijbelboek Tobit voorkomt. De naam Aschmedaj is in de uitdrukking onder invloed van in de rats zitten veranderd (verbasterd) in ratsmodee.

De verbasterde uitdrukking is eind negentiende eeuw voor het eerst op schrift aangetroffen. In 1894 stond in een ingezonden brief in de Java-bode een citaat uit een spotlied: “(...) Waardoor het geloof naar de ratsmodee gaat”.

Er zijn meer uitdrukkingen waarin de duivel in al dan niet verbasterde of verbloemende vorm voorkomt, zoals ‘Dat haal je de koekoek’ en ‘Joost mag het weten’. 

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!

Meer weten?
Close doneren block

Fijn dat je Onze Taal steunt

Zo kunnen we taalnieuws, taaltips en taaladvies blijven verspreiden.
Bedankt!

Bedrag

€ 5 € 7,50 € 10
€
logo
  • Genootschap Onze Taal
  • Paleisstraat 9
  • 2514 JA Den Haag
  • Taalvragen
  • 085 00 28 428 (werkdagen 9.30-12.30 en 13.30-16.00 uur)
  • taaladvies@onzetaal.nl
  • Ledenservice
  • 070 356 12 20 (dinsdag en donderdag 9.30-12.00 uur)
  • info@onzetaal.nl

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief Taalpost.

  • Privacybeleid
  • Algemene voorwaarden
  • Cookies
  • Contact