Wat betekent in de rats zitten en waar komt deze uitdrukking vandaan?

In de rats zitten betekent ‘je zorgen maken, bang zijn dat iets misgaat of verkeerd afloopt’. Bijvoorbeeld: ‘Uiteindelijk werd mijn plan goedgekeurd, maar ik heb wel een paar uur in de rats gezeten.’ 

Rats is een verkorting van ratjetoe, dat we nu kennen als ‘onsamenhangend geheel’ of ‘zooitje’. Ratjetoe is weer een verbastering van het Franse woord ratatouille. Dat is een gerecht met allerlei gekookte groenten door elkaar. In ratatouille zit het werkwoord touiller, dat ‘omroeren’ betekent. Ratjetoe was in de negentiende eeuw de benaming voor gestampte kost, een maaltje dat zeelieden en soldaten vaak kregen voorgeschoteld. Ook de verkorting rats had eigenlijk betrekking op stamppot.

In de loop van de tijd kwam de uitdrukking in de rats zitten in gebruik. Waarschijnlijk was rats hier een verbloemend grapje: er werd eigenlijk op gedoeld dat iemand in zijn broek had gepoept van angst. In de rats zitten was dus eigenlijk hetzelfde als in de stront/drek zitten. 

Is er een verband tussen in de rats zitten en naar de ratsmodee gaan? Dat lees je op deze pagina.