Wat betekent in de piepzak zitten en waar komt deze uitdrukking vandaan?

In de piepzak zitten betekent ‘in angst zitten’, ‘je grote zorgen maken’ en ook wel ‘in een vervelende situatie verkeren’.

De herkomst van deze uitdrukking is niet helemaal duidelijk. Mogelijk is piepzak hier een woord dat vooral in de Zaanstreek bekend was en waarmee een mengsel van oude koffie, suiker en melk bedoeld is. Dat mengsel werd (soms met wat kaneel) opgewarmd. Het is dus mogelijk dat in de piepzak zitten een variant is van andere uitdrukkingen waarin een benaming voor een ‘brouwsel’ zit: in de rats (ratjetoe) zitten, in de pekel zitten en in de soep zitten.

Een heel andere verklaring voor de herkomst van in de piepzak zitten is dat het hier eigenlijk om het woord pijpzak gaat, dat ‘doedelzak’ betekent. De bespeler van een doedelzak drukt deze zak samen tijdens het spelen. Als je in die zak zou zitten, zou je het daardoor flink benauwd kunnen krijgen. Dit zou later dan opgevat worden als ‘het benauwd krijgen omdat je je zorgen maakt of bang bent’.

Een vergelijkbare uitdrukking is in de penarie zitten, waarmee je ook zegt dat je in moeilijkheden zit.