Page 26 - OnzeTaal_sept2020_HR

‘NL’, ‘Belg.’ of allebei?

Het vaststellen van ‘regiolabels’ in woordenboeken

Deze maand verschijnt de nieuwe editie ONDENKBAAR
van het Prisma-woordenboek Hedendaags Dat systeem van labels, dat inmiddels zo vertrouwd
aanvoelt, was vijftien jaar geleden nog ondenkbaar.
Nederlands. De zogeheten ‘regiolabels’ Zelf heb ik als student in de jaren negentig nog vijf-
daarin zijn geactualiseerd. Hoe ging dat honderd kwesties uit het hoofd geleerd die ‘fout’ wa-
ren. Kaderen in (‘passen bij, stroken met’) bijvoorbeeld.
in zijn werk? En wat zegt dat over het Omdat een dergelijk woord niet gebruikelijk was in Ne-
derland, kon het volgens de inzichten van toen nérgens
Nederlands in België? in het Nederlandse taalgebied tot de standaardtaal be-
horen.
In die tijd begon die opvatting wel te kantelen: er
MIET OOMS ontstond discussie over de vraag of er toch zoiets kon
Illustratie: Onze Taal bestaan als een Belgisch-Nederlandse standaardtaal.
En in 2003 bracht de Nederlandse Taalunie zelfs een
adviesrapport uit waarin stond dat standaardtaal ook
orig jaar vroeg de redactie van de Prisma- in slechts een déél van het taalgebied gebruikelijk kan
woordenboeken of ik de zogeheten regio- zijn. Sindsdien hebben taaladviseurs in Nederland en
labels in hun woordenboek kon controleren. Vlaanderen de boodschap ‘dit is goed en dit is fout’
ONZE TAAL 2020 — 9 komen. Bij het woord voorbijgestreefd in de betekenis passen. Vroeger werd alles wat niet in Nederland voor-
V Dat zijn aanduidingen die aangeven dat woor-
vervangen door ‘dit is in dat deel van het taalgebied
den niet overal in het Nederlandse taalgebied voor-
gebruikelijk’ en ‘dit vinden de meeste mensen ervan’.
Ook de woordenboeken begonnen hun beleid aan te
‘achterhaald’ staat nu bijvoorbeeld ‘Belg.’, omdat dat
wel standaardtaal is, maar alleen in Vlaanderen. En bij
kwam, gelabeld als ‘Zuidn.’ of ‘Belg.’, met de implicie-
het woord pinpas staat ‘NL’, omdat het vrijwel alleen in
te betekenis: ‘dit is geen standaardtaal’. Maar toen
Nederland bekend is.

standaardtaal had, voldeden die labels en de gevoels-
Het was mijn opdracht om te kijken of de bestaande
labels nog klopten. Als ik labelloze woorden en uitdruk- men het idee aanvaardde dat Vlaanderen een eigen
waarden ervan niet meer. De woordenboekgebruiker
kingen zag die bij nader inzien toch vooral in bepaalde wilde niet meer weten óf een woord voorkomt in
26 regio’s voorkwamen, mocht ik dat ook melden. Vlaanderen, maar ook hoe geaccepteerd het is binnen