Page 20 - OnzeTaal_okt2020_HR

#ONZETAAL Praat mee over allerlei kwesties op www.facebook.com/onzetaal, en op Twitter: @onzetaal.

WEL EEN PITTIGE TANTE, MAAR GEEN PITTIGE OOM

SASKIA AUKEMA
oewel je aan de vorm goedzak en wassers. En we herkennen vooral vrou- (niet te verwarren dus met ‘kennisjes’
H leuk mens niet kunt zien of het om wen in feeksen, haaibaaien, hittepetitten, en ‘vriendinnetjes’ – behalve gezellig-
een man of vrouw gaat, is het toch dui- kenaus, krengen, mutsen, secreten, ser- heid heb je daar niet veel aan).
delijk welke van de twee bedoeld wordt: penten, slangen, sletten, slonzen, snollen, Dan zijn er ook nog vaste verbindin-
de goedzak zal meestal een man zijn, tangen, troela’s, trollen, trutten, tuthola’s gen, bijvoorbeeld voor jongvolwassen
dat leuke mens meestal een vrouw. en natuurlijk in aanduidingen als dat vrouwen: een jonge blom, een verwend
Zijn er, zo vroegen we in de sociale vreselijke mens. nest, een spichtig ding of een arm kind.
media, meer van dit soort aanduidingen Ons taalgebied lijkt dus bevolkt door Er zijn ook meer pittige tantes dan
die onzichtbaar maar duidelijk naar óf botte haantjes en losbandige heksen – pittige ooms, een jarige job is geen
een man óf een vrouw verwijzen? Het tot je ook gaat kijken naar bijvoeglijke jarig jetje en een krasse knar geen oude
antwoord: ja! Maar zijn ze allemaal zo naamwoorden. Dan zijn vooral vrouwen taart.
gezellig als die goedzak en dat leuke ook ‘beeldig’, ‘bevallig’, ‘dartel’, ‘lief- Maar pas op, het kan tot slot na-
mens? Nou nee. tallig’, ‘pront’, ‘snoezig’, ‘struis’, ‘volup- tuurlijk allemaal wel andersom. In het
Vooral mannen worden weggezet tueus’ en ‘wulps’. En ‘petit’ ook: in hun zuiden van het Nederlandse taalgebied
met aanduidingen als azijnpissers, baas- wereld onder de pakweg 1 meter 75 kan een leuk mens ook heel goed een
jes, bromberen, bullebakken, dinosauriërs, hebben vrouwen vaker dan mannen een man zijn. En uit baldadigheid kunnen
druktemakers, etterbakken, flapdrollen, ‘baantje’ (met ‘collegaatjes’) en inciden- conventies natuurlijk altíȷ´d op de schop.
flierefluiters, klojo’s, knorrepotten, kwal- teel een eigen ‘bedrijfje’. Tegelijkertijd Zoals een lezer schrijft: “Zelf noem ik
len, lobbesen, mafkezen, oelewappers, zijn er ook ‘mannetjes’, maar die zijn vrouwen ook weleens eikels, heerlijk
oliebollen, pannenkoeken, poephoofden, niet klein – ze zijn eerder handig voor zo’n vrijheid in taal!”
randdebielen, ransapen, schobbejakken, een klusje hier en daar. En iets soort- Alle schobbejakken en tuthola’s:
schuinsmarcheerders, smeerpijpen, suk- gelijks geldt voor ‘vrindjes’: mannen die dank voor de beeldende inzendingen!
kels, sulletjes, vreemde vogels en zakken- wel even wat voor je kunnen ritselen

’s Vrouws manco

Toen Kees van Kooten zich onlangs mijn onvrede over Foto: Roel Bazen

ergerde aan de bovenburen, ontwaakte ’s mans ergerlijke leef-
wijze en de onbeschaam-
dr. Kipping, die zich verbaasde over de mate waarin zijn eega
“het emancipatoir tekortschieten van hier deel aan heeft.
onze toch zo rijke Nederlandse Taal”. SMALEND
Terzelfdertijd bekruipt mij een
licht gevoel van onvrede jegens
DR. E.I. KIPPING het emancipatoir tekortschieten van
SNEERLANDICUS onze toch zo rijke Nederlandse Taal en deszelfs ge-
slachtsregels. Wanneer wij binnen een zekere context
evoelsmatig zou ik dit hebben mogen willen spreken van ‘’s mans verstandelijke vermogens’ of ‘’s
kunnen schrijven: ‘’s mans houding bevalt mij mans gewoonte om zus en ’s mans neiging om zo’, dan
G niet’ en ‘’s vrouws opstelling evenmin’, zulks is dit gekortwiekte des altoos smalend, ja zelfs lichtelijk
omdat mijn huidige onvrede wordt veroorzaakt en ge- minachtend bedoeld. Maar tegelijkertijd laat dat ironi-
voed door een vanaf januari van dit rampjaar al te luid- sche lidwoordje ’s nog ruimte voor een heroverweging,
ruchtig boven mij huizend echtpaar. ja zelfs voor een rehabilitatie van de zo luchtigjes be-
In grammaticaal opzicht is ’s vrouws opstelling even-
ONZE TAAL 2020 — 10 het bepaald lidwoord de – zijnde des en hier ingekort tot enig lid van het zwakke geslacht op een vergelijkbaar
schimpte persoon in kwestie.

wel apert foutief Nederlands, aangezien de genitivus van
Nemen wij nu de vrouw in ogenschouw. Indien wij

’s – uitsluitend gebruikt mag worden voor mannelijke of
sterk neerbuigende wijze zouden willen neer- of wegzet-
onzijdige zelfstandige naamwoorden. Wanneer ik der-
ten, dan rest ons, grammaticaal verstoken als wij in haar
geval zijn van dat fijnzinnige ’s’je, al jarenlang nauwe-
halve rep van een bepaald gedrag ‘des vrouws’, zondig ik
lijks een andere uitweg dan te spreken over ‘dat mens
in ernstige mate tegen onze gulden grammatica, om niet
te zeggen dat ik mij belachelijk maak en dat de door mij
zo neutrale en eervolle betiteling mens graag een vol-
beoogde schimpscheut aan het adres van deze boven-
buurvrouw zijn beoogde doel mist. van’. Maar over de discriminerende aard van deze ooit
gende keer, want vanuit mijn raam zie ik dat stel van
Ik zal mij derhalve het hoofd moeten breken over een boven weer veel te ruim en scheef hun Biro parkeren,
20 venijnige doch grammaticaal correcte verwoording van waar ik dit echtpaar Jut en Jul even fijntjes op ga wijzen. 