Page 26 - OnzeTaal_nov2019_HR
P. 26
NAMEN OP DE KAART RIEMER REINSMA
Over de taal die je tegenkomt als je door de atlas bladert.
IJsselmeer
edere voetballiefhebber weet: IJsselmeervogels is
zo ongeveer de nummer één van de Nederlandse
I amateurclubs, en komt uit Bunschoten-Spaken-
burg. Een beetje gemene quizvraag zou dan kunnen
zijn: aan welk water – op de hedendaagse landkaart –
ligt Bunschoten-Spakenburg? Het IJsselmeer, zou je
denken, maar is dat ook zo?
Van Wikipedia worden we niet veel wijzer: “De
rood-witten komen uit Spakenburg, in de Nederlandse
provincie Utrecht, aan de boorden van de voormalige
Zuiderzee.” Fout is het natuurlijk niet: iedereen weet
dat de Zuiderzee later tot IJsselmeer is omgedoopt. Dat
gebeurde na de aanleg van de Afsluitdijk, in 1932: de
noordkant van de Zuiderzee werd de Waddenzee en de
zuidkant het IJsselmeer. Toevallig werd de Spakenburg-
se club in precies datzelfde jaar opgericht. De naam
speelde dus uitstekend in op de actualiteit van toen.
BOVEN DE DIJK
Maar dat zou niet heel lang zo blijven. Het IJsselmeer
heeft voortdurend terrein verloren: eerst aan de Flevo-
polder, daarna aan het Markermeer, dat ontstond toen
de Houtribdijk gereedkwam, oftewel de dijk tussen De ‘Zuyder Zee’ in 1658.
Lelystad en Enkhuizen. Dat Markermeer, dat ten zuiden Illustratie: Johannes Janssonius.
van de dijk ligt, loopt over in de randmeren onder
Flevoland. Bunschoten-Spakenburg ligt aan zo’n rand-
meer. SAAI WATER
Beleven mensen die scheiding tussen het IJsselmeer, De Zuiderzee, waarop zeilschepen tegen de storm moes-
het Markermeer en de randmeren ook echt zo? Wielren- ten opboksen, heeft toch nog altijd een woester en
ner Dirk de Vries in ieder geval wel. Hij fietst al jaren romantischer imago dan zo’n tam en braaf IJsselmeer –
tochten “rond het IJsselmeer”; onlangs deed hij dat en al helemaal dan het Markermeer en de randmeren.
voor de duizendste keer. Dit voorjaar zei hij tegen NRC De kans lijkt al met al klein dat IJsselmeervogels zich
dat hij plaatsen als Edam aan het Markermeer níét aan- ooit gaat noemen naar het saaie water waaraan de club
doet: hij blijft ‘boven’ de Houtribdijk. écht gelegen is.
Maar niet iederéén vindt dat het IJsselmeer inge-
krompen is tot de bovenste helft. Neem bijvoorbeeld Dit is de laatste aflevering van ‘Namen op de kaart’. Vanaf
de website Holland: de officiële gids voor uw bezoek aan januari verzorgt Riemer Reinsma een andere rubriek.
De Zuiderzee heeft een
woester en romantischer ANTWOORDEN TAALTEST
imago dan zo’n tam en (zie pagina 13)
braaf IJsselmeer. A. Spelling C. Zoek de fouten
1. enigszins, laconiek, mond-
1. b. appelbeignets
2. a. pulldownmenu
hygiënist, volleybalteam.
ONZE TAAL 2019 — 11 Nederland. Die rekent ook zuidelijke plaatsen als Edam, B. Woordenschat D. Extra
3. b. orthopedie
2. verwittigd, grossierden,
Halloween, marshmallows.
Volendam en Monnickendam tot de IJsselmeersteden.
1. a. evenwichtig
En zelfs de Zuiderzee is in het dagelijks taalgebruik
2. a. engel
nog springlevend. Zo bestaat er een basisschool De Zui-
De gehoekte streep op
derzee in de Amsterdamse wijk IJburg – een wijk die pas
uniformen is een chevron.
3. b. vlak schaven
een jaar of twintig geleden ontstond, en die naar offici-
ele maatstaven aan het IJmeer ligt, dat in verbinding
staat met het Markermeer. Deze naam lijkt een stil pro- Meer uitleg over bijvoorbeeld de hoofdletter van
test. Niet alleen tegen de naam IJmeer (dan wel Marker- Halloween vindt u op onzetaal.nl/taalloket.
26 meer), maar in feite ook tegen IJsselmeer.
