Page 23 - OnzeTaal_nov2019_HR

Foto: Erik Smits was, werd die domheid steeds bevestigd, terwijl mijn TINKEBELL. wijst de bovenste tekst aan: “Hier staat

hoofd gewoon heel anders werkte. Ik werd ook snel rood.
bijvoorbeeld 縁.” Zoals ze het uitspreekt, klinkt het
Dat een leraar, meneer Keukelaar heette hij, me tijdens
“In het Nederlands heb je drie alinea’s nodig om dit
een spreekbeurt onderbrak met de vraag of ik een open precies als het Nederlandse woordje en.

haard aan het nadoen was, hielp ook niet echt.” symbool uit te leggen. Het staat voor intermenselijke
ontmoetingen waarin lot en serendipiteit samenvloei-
SOMMEN MAKEN en, de basis waarop ik leef en werk. Je komt bijvoor-
“Tot na mijn dertigste heb ik gedacht dat ik dom was. beeld iemand bij de bushalte tegen met wie je ineens
Journaliste Carolina Lo Galbo zei me na een interview een geweldig gesprek hebt, waardoor het voelt alsof die
dat het haar speet dat ze me niet had gevraagd voor haar ontmoeting ‘meant to be’ was. Dat is 縁. De meeste
serie over hoogbegaafde kinderen. Ik was stomverbaasd. mensen hebben de neiging van alles vooraf te plannen
Pas toen ze me artikelen over het onderwerp stuurde, of vast te leggen en sluiten zich daarmee af voor het
begon ik te twijfelen aan wat ik altijd had aangenomen.
Toch ben ik nog altijd onzeker; ik durf bijvoorbeeld geen
intelligentietest te doen, zeker sinds na een burn-out
mijn rekenvermogen drastisch bleek te zijn afgenomen. “Wat ik zo mooi aan Japans
Ik moet van mezelf daarom elke dag tien minuten lang
sommen maken.” vind, is dat er zoveel kan
Las je als kind veel?
“Niet per se, ik was meer geïnteresseerd in de natuur; ik zitten in één enkel karakter.”
was fanatiek jeugdlid van het Wereld Natuur Fonds. Mijn
lievelingsboek op de lagere school was Minjoe op zwerf-
tocht van Jan Banen, een educatief boek over een kat die
allerlei dieren ontmoet, zoals een stekelbaarsje dat laat spontane, onvoorziene. Zo lopen ze schatten mis. Als
zien hoe ze tijdens de paartijd haar eitjes kwijtraakt. Ik je gevoelig en alert bent, kom je altijd wel iets tegen wat
heb het vaak herlezen.” je kunt gebruiken. Bij projecten bereid ik me daarom
Pratende katten, Tinker Bell, Alice ... heb je iets met minimaal voor, en ook op mijn reizen laat ik zoveel
sprookjesfiguren? mogelijk open. Ik heb geleerd mezelf daarin volledig te
“Toen ik mezelf als puber TINKEBELL. noemde, kende ik vertrouwen.”
het elfje Tinker Bell uit Peter Pan niet eens. In de mavo- “Mijn Fukushima-boek opent met zo’n spontane
klas zat een meisje dat Anne heette en zich van de ene ontmoeting vol serendipiteit. Een vriend bij de Japanse
op de andere dag Annebell noemde. Ik vond het stom, ambassade zei meteen: ‘Daar hebben we in Japan een
dacht: als jij ineens Annebell bent, dan ben ik voortaan woord voor: 縁.’ Ik schreef het over op de rug van mijn
TINKEBELL.; ik werd vaak Tinka in plaats van Katinka hand met een rode pen. Die drie weken dat ik in Japan
genoemd, dus het was een kleine stap.” was, trok ik de lijntjes telkens over als de inkt vervaag-
de. Het werd een soort self-fulfilling prophecy, want al-
SERENDIPITEIT lerlei Japanners bogen zich over mijn hand om te lezen
Wat voor tekst staat er op je handrug? wat er stond, waardoor ik de meest uiteenlopende figu-
“Ik ken niet veel Japans, maar wat ik zo mooi aan de taal ren ontmoette. Bij thuiskomst liet ik het symbool op
vind, is dat er zoveel kan zitten in één enkel karakter. mijn hand tatoeëren: in mijn eigen handschrift en in
het rood, alsof ik het er net zelf met balpen op had
gezet. Want eigenlijk houd ik niet van tatoeages.”
TINKEBELL.: redder van de wereld STAREN
“Op de laatste dag in Japan ontmoette ik twee experts
TINKEBELL. (Katinka Simonse, 1979, Goes) voltooide in op het gebied van het aanleggen van vliegvelden; over
2005 de studie design aan het Sandberg Instituut te Am- elk vliegveld ter wereld wisten die wel iets bijzonders te
sterdam. Ze noemt zichzelf ‘verhalenschrijver en -maker’. In vertellen. Van hen leerde ik dat bij 縁 nog iets anders
haar boeken, columns, kunstwerken en ‘publieke interven- hoorde, namelijk: 一期一会: ‘Ichi-go ichi-e’, het koes-
ties’ onderzoekt ze – vaak op radicale wijze – de blinde teren van die onherhaalbare momenten. Op de dag dat
vlekken in de samenleving. Zo doodde ze haar kat en maak- het Fukushima-boek van de drukker kwam, heb ik het
te er een handtas van om de hypocrisie van leerdragende en onder 縁 op mijn hand laten zetten.”
vleesetende dierenliefhebbers bloot te leggen, liet ze zich- Hoe verhoudt zich dit alles tot Lewis Carroll?
zelf steriliseren omdat voortplanting de fosfaatcrisis in de “Het Carroll-project is feitelijk een interventie op mijn
hand werkt, en reisde ze een uitgeprocedeerde asielzoeker eigen leven waarin zijn werk een kader levert om situa-
achterna om te onderzoeken hoe veilig hij in werkelijkheid ties te duiden. Die uiteindelijke herschrijving zal dus in
was. hoge mate afhangen van lot en serendipiteit, al lijken
Omdat ze ervan overtuigd is dat ze met haar acties de er sinds ik ermee bezig ben dingen te gebeuren die frap-
wereld kan redden, volgt ze de (sociale) media, politiek en pante samenhang hebben met scènes uit zijn werk.
tendensen in de samenleving op de voet en reageert ze vaak Natuurlijk is het ook de geestverwantschap met Lewis
op intuïtieve wijze. De controverse en kritiek gebruikt ze als Carroll die dit soort situaties oplevert. Ik speel natuur-
onderdeel van haar kunst: zo gaat ze in Dearest Tinkebell lijk ook weer met de regels die hij geeft.” ONZE TAAL 2019 — 11
(2009) het gesprek aan met de (vaak doodgewone) mensen “Kunst en leven zijn bij mij totaal verweven. Om tot
achter de haatmails. rust te komen heb ik de gewoonte een uur eerder op te
Overige publicaties: De Duitsers zijn uitgeschakeld, en ande- staan dan noodzakelijk. Dan wil ik gewoon voor me uit
re waargebeurde verhalen (2013), Waarschuwing: de schrijver staren. De laatste jaren heb ik een tuin met een veran-
van dit boek is kunstenaar (2016) en Het gevaar van angst: da, dus zit ik daar, of het nu zomer of winter is. Er zit
hypochonderen in Fukushima (2018). geen enkele filosofie of methode achter; gewoon kijken
hoe hard de grassprietjes groeien.”  23