Page 48 - 03 Onze Taal mei-juni THEMA Taal en dier 2025 HR

#onzetaal

Sa sk i a A u k e m a ( r ed ac t i e On z e T aa l )
Saskia Aukema (redactie Onze Taal)
el
g
en
s
o
uk
el
v
s
a
d
n
i
en
er
o
d
n
er
‘
e
G
Geluksvogels en andere ‘ondieren’’
n het woordenboek verwijst niet ieder dieren-
n h e t w o o rd en b o e k v er w i j s t n i e t i e d er d i eren - Het andere geslacht kent wat meer nuances. Daar
woord daadwerkelijk naar het dier dat je ver- onderscheidt men wel de stresskippen, huismussen,
woord daadwerkelijk naar het dier dat je ver-
Maltezer leeuwtje opeens een
Iwacht. Dan is een Maltezer leeuwtje opeens een tijgermoeders, kattenkoppen, haaibaaien en viswijven.
hónd, een kleine vos een vlínder en een varkenshaas En als er echt benadrukt moet worden dat er sprake
een vlínder en een
is een stuk van een várken, dat bovendien niet meer is van (ja sorry, dit moet even) een mossel of een bever,
is een stuk van een várken, dat bovendien niet meer
leeft. dan benoemen we dat dikwijls via verleidelijke
Soms verwijst zo’n dierenwoord naar nóg een katachtigen als de glamourpoes, hoezenpoes, pitspoes,
ander dier. Je weet wel, dat ene dier dat op twee prikpoes (‘verpleegster’), stoeipoes, tikpoes (‘typiste’)
benen loopt, dat huizen bewoont en dat een taal – en Van Dale meldt zelfs de neukpoes, sekspoes en
heeft om te communiceren. Die ene diersoort die pornopoes. Als de enige genderneutrale tak van de
kattig kan zijn of van de leg. Die hondenstreken levert, Felis silvestris catus vinden we nog de smeerpoes.
hazenslaapjes doet, in een zwijnenstal leeft en zich een
vreemde eend in de bijt kan voelen. Die snatert, kakelt, Kronkel-pad
hinnikt, mekkert, hamstert, dingen na-aapt en anderen Daarnaast zijn er woorden voor dieren die hadden
in de omgeving soms afblaft. kúnnen bestaan. Een vliesvleugelig insect met een
Inderdaad! Het gaat over al die sluwe vossen, poëtische inborst had zo een dichtbij kunnen zijn.
domme ezels, slome slakken. Over alle boekenwurmen, En gieren die ’s winters herberren (dat is jargon;
grijze muizen, gewoontedieren, kuddedieren, geldwolven, biologen weten nog niet precies waarvoor), dat zijn
werkpaarden, carrièretijgers, christenhonden, motor- herbergieren.
muizen, sloddervossen, zondebokken, bezige bijtjes, En zo bestaan ook de back-spin, de cura tor,
geluksvogels, paniekvogels, paradijsvogels, haantjes- de- de damer-uil, de doe-koe, de hu-mus, de mi-hoen,
voorste, feestbeesten, feestvarkens, parade paardjes, de anana-sijs, de Ara-mees, de bierk-rat, de gem-eend,
rupsjes-nooit-genoeg en zwarte schapen. de bonnef-ooi, de kilometer-slang, de kronkel-pad,
de vrijg-ezel, de pel-vis, de warmin-gup, de berga-mot,
Pielemuis en mossel de mastur-beren, de pr-uilen, de open-krabben en de
Er zijn er met een pielemuis. Dat zijn dan de baard- kasj-mieren.
apen, beunhazen, rioolra en, bromberen, knuffelberen Nou, genoeg gegeit. Een olifant met eindredactie-
en ongelikte beren. snuit blaast nu dit verhaaltje uit. ■
Praat mee over allerlei kwesties op onze digitale media.
48 Onze Taal

2
5

:
1
1
1
9
-
OT_0325_48_onzetaal.indd 48
O T _ 0 3 2 5 _ 4 8 _ o n ze t a a l . i n d d 4 8 2 29-04-2025 11:13 3
0
2
0
4
-