Page 24 - OnzeTaal_mei2021_HR
P. 24

TAALTOESTANDEN  MARC VAN OOSTENDORP


            De achtergronden bij het taalnieuws. Illustratie: Evalien Lang


            De juiste namen







                   innen een week werd de Nederlandse vlogger en
                   rapper Défano Holwijn in februari van dit jaar
            B twee keer bij een verkeerde voornaam genoemd.
            Bij EditieNL sprak een presentator hem aan als ‘Delano’
            en enkele dagen later zei CDA-leider Wopke Hoekstra
            ‘Stefano’ tegen hem.
               Is dat begrijpelijk? De voornaam Défano kwam in
            2014 in totaal vijf keer voor in de Nederlandse Voor-
            namenbank. Via Google vind je alleen verwijzingen naar
            Holwijn als je op ‘Défano’ zoekt. Iemand die de vlogger
            niet kent, heeft dus waarschijnlijk ook nog nooit van
            de naam gehoord. Toch sprak het online-tijdschrift
            OneWorld van “microagressie”, een term die Holwijn
            in latere interviews overnam om Hoekstra’s gedrag
            te kwalificeren. “Microagressies”, legde OneWorld uit,
            “zijn kleine, alledaagse opmerkingen en handelingen
            die voortkomen uit een grotere, achterliggende machts-
            structuur (zoals racisme of seksisme).” Het tijdschrift
            wees er fijntjes op dat Wopke nu ook niet bepaald een
            alledaagse naam is.
            ONVERSCHILLIGER
            Het is naar als iemand je naam verkeerd zegt. Geen bete-
            re manier om iemand het bloed onder de nagels vandaan   voor zaken als microagressie verder ontwikkeld. In
            te treiteren dan door diens naam achteloos verkeerd uit   Amerika is er vorig jaar bijvoorbeeld een hoogleraar be-
            te spreken of overduidelijk te demonstreren dat je je   rispt door zijn universiteit omdat hij weigerde de naam
            deze niet herinnert: ‘Zo, mevrouw Dingetje, hoe gaat het   van een student correct uit te spreken. Een extra com-
            met Huppeldepup?’ Het suggereert dat je niet wezenlijk   plicatie in dat geval was overigens dat de student in
            geïnteresseerd bent in de persoon. Correcte spelling is   kwestie Phuc heette. De discussie werd eind vorig jaar,
            niet een van mijn levensdoelen, maar als iemand mij   tijdens de presidentsverkiezingen, nog versterkt toen
            aanschrijft als ‘Mark’ in plaats van Marc, voel ik me   een Republikeinse tegenstander van vicepresidentskan-
            even miskend. “Noem mij, bevestig mijn bestaan”,   didaat Kamala Harris overduidelijk met opzet haar naam
            schreef Neeltje Maria Min in haar beroemde gedicht   een paar keer verkeerd uitsprak: “Ka-MAL-a, Ka-MAL-a
            ‘Mijn moeder is mijn naam vergeten’.             or Kamala, Kamala, Ka-mala, -mala, -mala, I don’t
                                                             know, whatever.”
                                                               Er is geen onderzoek gedaan naar de vraag of mensen
      Geen betere manier om iemand                             van kleur vaker met een verkeerde naam worden aan-
      te treiteren dan door diens naam                       gesproken dan witte mensen, maar het zou me niet
                                                             verbazen als dat zo was. Het is hoe dan ook een ingewik-
      achteloos verkeerd uit te spreken.                     kelde kwestie, waarin bijna per definitie fouten worden
                                                             gemaakt. Het is vooral belangrijk om te beseffen dat
                                                             mensen namen op een bijzondere manier verwerken in
                                                             de hersenen. Mensen zijn onbewust sterk gehecht aan
               Nu is vaak niet te achterhalen of je gesprekspartner   de klank en vorm van hun eigen naam – er zijn bewijzen
            zoiets doet uit onwil of per ongeluk. Als iemand zich   dat Marcen als ik statistisch gezien een grotere kans
            voorstelt (‘Ik ben Wopke’) heb je vaak maar één kans om   hebben van Marsen te houden dan mensen die Dennis
            de naam helemaal precies te vangen en te onthouden.   of Kevin heten –, maar vinden de namen van anderen
      ONZE TAAL 2021  —  5  Holwijn, komt er een complicatie bij: een ongebruike-   dit perspectief in het dagelijks leven zoveel mogelijk om
                                                             meestal niet zó belangrijk dat ze hun best willen doen
            Zeker bij minder gebruikelijke namen kan er dan van
                                                             alle details te onthouden. De kunst lijkt mij te proberen
            alles misgaan. Voor mensen van kleur, zoals Défano
            lijke naam wordt sneller verkeerd verstaan, maar het is
                                                             te draaien: anderen vergeven als ze zich vergissen, en
                                                             zelf je best doen om andermans naam zo precies moge-
            net zo goed mogelijk dat een al dan niet bewust racis-
                                                             lijk te zeggen.
            tisch sentiment iemand net wat onverschilliger maakt
            over de naam van de ander.
                                                               En, zoals Défano Holwijn zelf zei: “Mijn moeder heeft
            MARS                                               me geleerd dat er veel op mijn pad kan komen, maar dat
                                                             je altijd door moet. Niet dat je iets niet erg mag vinden
            De Verenigde Staten kennen een langere traditie van im-  of nergens van mag balen, maar je leven kan niet stop-
   24       migratie uit de hele wereld. Ook is daar de gevoeligheid   pen.”                            
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29