Page 25 - Onze Taal _mei2019_HR

gens juryvoorzitter René Appel spreekt Lilian Marijnis- wingen hield, werd het bij deze woorden even stil: “Ter-
sen vlot, helder en direct, en maakt ze zich nooit schul- wijl de winsten van bedrijven met 400% stegen, kregen
dig aan het zo vaak door politici gebezigde verhullende mensen al veertig jaar amper meer te besteden. Terwijl
taalgebruik. “Als fractieleider van de SP toont ze zich buitenlandse aandeelhouders miljarden cadeau krijgen,
een alerte debater. Ze kiest gewone woorden waar dat staat de publieke sector in de fik.”
kan en moeilijke wanneer dat moet. Kortom, Lilian “In de fik”: dat was klare taal!
Marijnissen is een uitstekend taalgebruiker.” “Ja, het is belangrijk dat een heel breed publiek me
direct begrijpt. In die zin ben ik echt meer een volksver-
STEMVERHEFFING tegenwoordiger dan een politicus. Het hoeft echt geen
Die taalvaardigheid komt Marijnissen vooral deze maan- jip-en-janneketaal te worden, maar ik wil voor iedereen
den goed van pas. Na de Provinciale Statenverkiezingen te snappen zijn. Ik ben opgeleid als politicoloog en ken
volgen nog Europese verkiezingen en ook dan moet ze natuurlijk de academische stijl, en lees ook veel com-
veel speeches houden, debatten voeren, en interviews plexe taal in ambtelijke teksten en rapporten. Het vraagt
en persconferenties geven. Dan zal weer eens blijken echt wel enige inspanning om in je verhalen die taal en
hoezeer taal een van de belangrijkste instrumenten is die terminologie dan niet over te nemen. Maar daar doe
voor moderne politici. ik graag mijn best voor.”
Toch nog even terug naar gisteravond. Hoe ging het
debat? ONDERWIJS
“Wel goed, maar het kan natuurlijk altijd beter. Ik merk- Wat herinnert u zich van de lessen Nederlands?
te wel dat het voor mij als enige dame in zo’n heren- “Nederlands vond ik na geschiedenis het leukste vak. Ik
gezelschap lastig is om je punt te maken. Mannen gaan las op jonge leeftijd al alles wat los en vast zat. Die ver-
sneller met stemverheffing spreken, terwijl dat bij vrou- halen en geschiedenissen boeiden me en hielpen me aan
wen wat complexer is.” een grotere woordenschat. Tegenwoordig lees ik meer
Gelden er voor vrouwen andere regels dan voor man- vakliteratuur en biografieën. Boeken lezen, samenvat-
nen? tingen maken en spreekbeurten houden – die taalvaar-
“Ik vind van wel. Het is lastig om niet te schreeuwerig digheden spraken me meer aan dan de grammatica.
over te komen en zonder stemverheffing er toch goed Hoewel ik niet denk dat ik daar nu heel veel problemen
tussen te komen. Vrouwen krijgen het eerder te horen mee heb.”
als ze emotie tonen. Ik wil niet schreeuwen. Dat zou me Er zijn veel discussies over het schoolvak Nederlands.
minder effectief maken. Maar ik wil er vooral niet over Wat zou u willen veranderen aan dat onderwijs?
klagen, ik ben gewoon mezelf!” “Die discussies ken ik niet, maar natuurlijk was er on-
Binnen de SP valt te horen dat Marijnissen hierin nu langs wel het bericht dat de opleiding Nederlands aan de
al geslaagd is. Volgens een partijgenoot uit Uden valt Vrije Universiteit Amsterdam is opgeheven. Dat vind ik
een vergelijking met haar voorganger Emile Roemer en een teken aan de wand. De minister zei: ‘Tja, er komen
diens voorgangster Agnes Kant in haar voordeel uit: nu eenmaal minder studenten en er zijn nog andere
“Lilian heeft het pittige van Agnes Kant, maar komt opleidingen’, maar ik vind die opheffing heel slecht.
minder kattig over. En ze heeft het aardige van Emile
Roemer, maar kan haar punt beter neerzetten.”
Sybrand Buma van het CDA viel u in het debat aan: hij
stelde dat uw partij al 45 jaar langs de kant staat en “Al die opleidingen in het
geen regeringsverantwoordelijkheid durfde te nemen.
U reageerde daar behoorlijk stevig op. Had u daarop Engels, dat is echt niet nodig
geoefend?
“Nou, niet met rollenspelen, zoals andere fractievoorzit- en niet goed. We moeten meer
ters doen. Je wilt wel je authenticiteit bewaken. Ik rea-
geerde toen door te zeggen dat ik trots was op wat wij in investeren in onze eigen taal.”
de oppositie hebben kunnen doen, en dat wij in die tijd
inderdaad aan de kant hebben gestaan: aan de kant van
de schilders die op hun 65ste met pensioen willen, met
een paar duidelijke voorbeelden. Ja, daar had ik me goed Op zoveel plekken staat het Nederlands onder druk.
op voorbereid, want het lijkt een soort stokpaardje van Geregeld kun je in Nederlandse restaurants alleen maar
Buma: telkens werpt hij ons dit voor de voeten. Terwijl in het Engels bestellen. Voor best wat mensen is dit erg
het ook nog eens niet klopt, want we zitten in veel ge- lastig en voelt dit niet comfortabel. Al die opleidingen in
meente- en provinciebesturen, vaak ook met het CDA!” het Engels, dat is echt niet nodig en niet goed. We moe-
ten meer investeren in onze eigen taal, zodat die zich
TIERELIER ook blijft ontwikkelen. Al die interessante Engelse
U spreekt in ritmische korte zinnen, zoals: “De win- namen en termen – welk doel dient dat?”
sten zijn hoger dan ooit. De economie draait als een Er zijn in Nederland nog steeds veel laaggeletterden:
tierelier. Maar de publieke sector is verwaarloosd.” heeft de SP plannen om daar iets aan te doen?
Schrijft en spreekt u bewust volgens zo’n soort ritme “Het is belangrijk om daarin te investeren. Wij steunen
en muzikaliteit in de taal? de recente protestacties van onderwijzers. Die zijn over- ONZE TAAL 2019 — 5
“Dat doe ik wel bewust, ja. Ik kies daarom bepaalde belast. Er komen steeds meer tweetalige kinderen in de
woorden ook graag, zoals tierelier inderdaad. Die vind ik klas met taalachterstanden. Mijn moeder is veertig jaar
fijn en duidelijk. Misschien blijven ze ook door die rit- kleuterleidster geweest; ze had kinderen in de klas met
mes beter hangen.” een migrantenachtergrond die geen woord Nederlands
Marijnissen gebruikt graag tegenstellingen, parallel- spraken. Zij hebben extra zorg en aandacht nodig, die
lismen, getallen en metaforen. Toen ze vorig jaar sep- weer niet ten koste mag gaan van de andere kinderen.
tember haar eerste toespraak bij de Algemene Beschou- Dat vraagt wel extra investeringen.”  25