Page 23 - Onze Taal _mei2019_HR

DE

hier voltrekt zich waarschijnlijk onder onze ogen
een betekenisverandering. CRAEMER
Dat leeftijd niet alleen een rol speelt bij de
kennis van Amsterdamse woorden maar ook bij
het gebruik ervan, blijkt uit de laatste vraag,
waarin deelnemers konden aangeven of ze van
een bepaald woord de Amsterdamse of de Neder- Draagvlak
landse variant ook werkelijk gebruiken. Oudere
deelnemers blijken vaker, in alle gevallen voor
meer dan 60%, te kiezen voor de Amsterdamse
varianten snorder, toges, linkmiegel, geinponem, n België trekken op 26 mei alle meerderjarige Bel-
tinnef, hassebassie en geteisem, terwijl jongeren gen naar de stembus voor de verkiezingen voor
een duidelijke voorkeur hebben voor (illegale) I het Federaal Parlement, het Europees Parlement
taxichauffeur, achterwerk, sluwe vent, grappen- en de regionale parlementen.
maker, rotzooi, borreltje en gespuis. Dit betekent Als politiek dier volg ik de debatten tussen de ver-
dat ook een flink deel van de niet-Amsterdam- schillende partijkopstukken op de voet. Ik luister
mers die de enquête hebben ingevuld, zegt ty- daarbij ook graag naar het taalgebruik. Wat me dit jaar
pisch Amsterdamse uitdrukkingen te gebruiken, opvalt, is dat politici over alle partijgrenzen heen een
en dat is opmerkelijk. Wat daar de achtergrond woord ontdekt hebben waar ze gek op zijn: draagvlak.
van is, is niet precies te achterhalen; misschien Het woord wordt al langer gebruikt, maar het valt op
speelt mee dat mensen die Amsterdamse woor- dat het ons dit jaar in elk debat om de oren vliegt. Er is
den gewoon aantrekkelijk vinden. een draagvlak om de kerncentrales open te houden en
er is een draagvlak om ze te sluiten. En ook voor min-
MOOISTE WOORD der migratie bestaat er een draagvlak, maar voor meer
De Jiddische woorden porem, kinnesinne, acheneb- eveneens.
bisj, bijgoochem en koefnoen blijken duidelijk be- Wie heeft in godsnaam dat woord gelanceerd en
kender te zijn onder Amsterdammers dan onder denkt daarbij dat er iets substantieels mee gezegd
niet-Amsterdammers, daarmee blijk gevend van wordt? Journalist Joël De Ceulaer drijft op Twitter vaak
hun oorsprong. Maar ook buiten Amsterdam zijn de spot met de zogenoemde ‘debatfiches’ van de poli-
ze heel bekend. Zo kent 80,4% van de Amster- tieke partijen. Op zulke fiches krijgen partijleden in-
dammers en 66,6% van de niet-Amsterdammers structies over wat ze bij bepaalde vragen van journa-
het woord bijgoochem – dat in 2014 werd verkozen listen kunnen antwoorden. Ik ben ervan overtuigd dat
tot mooiste Amsterdamse woord. op elke fiche van onze partijen, van links tot rechts,
Van de woorden die ooit als typisch Amster- het woord draagvlak met een fluostift gemarkeerd is.
dams golden, zijn het de Jiddische leenwoorden Als een woord zó vaak gebruikt wordt, wordt het een
die zich tot ver buiten Amsterdam en over alle hol woord. En wie holle taal gebruikt, komt niet be-
generaties hebben verbreid. Amsterdamse vor- trouwbaar over. Ook: zijn onze politici zo oncreatief
mingen als stukkies draaien en drijfsijssie lijken met taal dat ze niet op het idee komen om draagvlak af
daarentegen gedoemd te verdwijnen.  en toe te vervangen door iets anders? Wat denken ze
van ‘Dit idee geniet goedkeuring van de bevolking’ of
‘Ik geloof dat de bevolking zich achter onze visie kan
scharen’? Daarmee zeg je net hetzelfde, maar ben je
geen papegaai die de ander na-aapt.
De 17-jarige Anuna De Wever, hét gezicht van de
ANTWOORDEN TAALTEST klimaatspijbelaars in België, verraste me elke keer
(zie pagina 13) weer met haar frisse taal: geen draagvlak te bespeuren.
Maar o wee: ook Anuna is inmiddels besmet met het
A. Spelling draagvlak-virus.
1. c. déjà-vu-indruk Ben ik te streng? Politiek is een harde stiel en het
2. a. feniks kan lastig zijn om moeilijke materie helder te ver-
3. c. guerrillaoorlog woorden. Moet ik het onze politici (en Anuna) verge-
ven dat ze liever een vaag woord gebruiken dan een in-
B. Woordenschat spirerende zin? Op Twitter wordt er inmiddels volop
1. a. korrelig de spot mee gedreven onder de hashtag #draagvlak.
2. c. vernederen Idem trouwens met de zinsnede een positief en verbin-
3. b. wereldwijde gemeenschap van moslims dend project, gelanceerd door de nieuwe liberale Gentse
burgemeester, maar inmiddels gretig overgenomen
C. Zoek de fouten door andere partijen (#positiefenverbindendproject).
1. acupuncturist, aanbeval, zelfgebrouwen. Slotsom: ik denk niet dat ik te streng ben. Ik denk
2. abstinentie, promiscue. dat de mensen die ons vertegenwoordigen beter kun-
nen, en ons geen woorden in het gezicht moeten gooi-
D. Extra en die zó kapotgebruikt zijn dat niemand er nog naar ONZE TAAL 2019 — 5
De knoop op pagina 13 is een platte knoop. luistert.

Meer uitleg over de schrijfwijzen promiscue, ANN DE CRAEMER
déjà-vu-indruk en andere woorden vindt u op
onzetaal.nl/taaladvies.
23