Page 27 - OnzeTaal_juni2021_HR

NAMEN

Namen in Huis ten Bosch

Foto: 663highland / Wikimedia NIJNTJE
Onvervalst Nederlands is verder
de naam van het restaurant Bikken
Bikken. De Japanners spreken het
uit als ‘biekènbiekèn’, zegt een online
vertaalwoordenboek. Afgezien van
de naam is er overigens weinig Neder­
lands aan de eetgelegenheid te be­
speuren. Op de menukaart geen
stamp potten, snert en wat dies meer
zij. Bikken Bikken is een hamburger­
tent.
En op het eerste gezicht hoort ook
Huis ten Bosch in Japan. Café Nijntje in deze categorie thuis.
Zó staat de naam op de gevel, zonder
elf ben ik er nooit geweest, staat op Google Maps onder de at­ Japanse schrifttekens. Toch noemt
maar het moet een hallucine­ tractie Domtoren in Japanse tekens geen enkele Japanner het café zo.
Z rende ervaring zijn: een stukje “domu­tō”, een combinatie van het Nijntje is onuitspreekbaar voor de hele
nagebootst Nederland tussen de Ja­ Nederlandse dom en tō, het Japanse niet­Nederlandssprekende wereld, en
panse bergen, niet ver van Nagasaki. woord voor ‘toren’. is daar al sinds lang vervangen door
Daar ligt Huis ten Bosch: een soort Miffy, een naam van onduidelijke her­
Madurodam, maar dan op ware groot­ WASSENAAR komst. Japanners noemen het café dan
te. Je ziet er bijvoorbeeld het stadhuis Het themapark heeft een eigen JR­ ook: ‘kafemiffı’. Het mag een wonder
van Gouda, molens en grachten. station (van de Japan Railways). Als je heten dat de wereldberoemde langoor
Het themapark is ontworpen door daar per trein aankomt, kan het niet op de Japanse caféruit bij zijn Neder­
Yoshikuni Kamichika, die tijdens een Nederlandser. Op de stationsgevel landse naam genoemd wordt.
Europees bezoek in 1979 een diepe prijkt alleen de Nederlandse naam,
fascinatie voor Nederland had opgevat. en in Nederlandse letters: “Huis ten
In Huis ten Bosch loop je vanaf het Bosch Station”. Kom je echter per RIEMER REINSMA
Amsterdamse centraal station in enke­ auto, dan staan er twee namen: boven­
le minuten naar de Utrechtse Dom. aan Japanse schrifttekens, daaronder
de Nederlandse naam in Latijnse let­ Muziekjes
‘DOMU-TŌ’ ters. Net als bij de Domtoren geven de
Huizen, molens, grachten, alles is Ne­ Japanse tekens weer hoe de Japanners PAULIEN CORNELISSE
derlands. Maar geldt dat ook voor de de Nederlandse naam uitspreken:
namen die hier gebruikt worden? Het ‘Hausutembosu’. In het Japans eindigt e laatste keer dat ik in Japan
themapark is vooral gericht op het ei­ een lettergreep nooit op een s, vandaar Dwas, ontmoette ik de grote
gen Japanse publiek, dat zich even in die achtergevoegde u’s. Willen zij naar Japankundige Alex Kerr. Hij woont
Nederland wil wanen, maar daarnaast Huis ten Bosch reizen, dan kopen ze al vijftig jaar in Japan en schreef
ook op mensen van buiten Japan – on­ een kaartje naar “Hausutenbosu­eki” inzichtelijke boeken over de cul-
der wie slechts een handvol Nederlan­ (eki is ‘station’). tuur.
ders. Het taalgebruik in het park is dan Echt vertááld is Huis ten Bosch Kerr hekelt de Japanse neiging
ook een compromis: de Nederlandse dus niet. Blijkbaar is het net zo’n uit om alle openbare ruimtes vol te
sfeer vraagt om Nederlandse of althans graniet gehouwen naam als Concert­ laten stromen met muziekjes. In-
Europese namen, in Latijnse letters, gebouworkest of Rijksmuseum, die derdaad moet je in het stedelijke
maar begrijpelijkheid en mak kelijke in andere talen onvertaald blijft en Japan hard zoeken naar plekken
leesbaarheid stellen andere eisen. hooguit een beetje anders uitgespro­ waar het gewoon stil is.
Japanse bezoekers zien de namen ken wordt. Een beetje veranderd om Kerr was verbluft toen hij tijdens
graag weergegeven in Japans schrift, in de Japanse mond te passen is ook een bezoek aan het Japanse Huis ONZE TAAL 2021 — 6
en wie uit de rest van de wereld komt, Wassenaar. Dat is de naam van een ten Bosch ineens een rust voelde
wil Engelse namen of dito vertalingen. ‘gated community’ die strikt genomen neerdalen die hij associeerde met
En zo hebben we hier niet alleen een geen onderdeel van het themapark is: het Japan van vóór de technolo-
Café De Haven en een Domtoren, er wónen Japanners, die hier of elders gische revolutie. Pas na een tijdje
maar ook een Amsterdam Square en werken. Om Wassenaar uitspreekbaar ontdekte hij wat het was: er was
een Forest Villa, én – meestal – de te krijgen laten de Japanners de slot­r daar geen muziek.
bijbehorende Japanse schrijfwijze. Zo weg: ‘wássena’. 27