Page 28 - OnzeTaal_jul_aug2021
P. 28

Je bent geen verkoper.
                                TED-geboden                   Plug je bedrijf en producten niet, en doe
                                                                 ook niet aan fondsenwerving.
                         Vertel het verhaal van je leven.
                     Geen standaardpraatje, maar een grote droom
                         of verhaal met grote nieuwswaarde.        Laat je publiek lachen.
                                                                  Een talk zonder humor is als
                                                                      een ei zonder zout.
                               Laat jezelf zien.
                    Toon je nieuwsgierigheid en je passie tijdens je
                     presentatie – je successen én je mislukkingen.    Lees niet voor.
                                                               Presenteer zo veel mogelijk uit je hoofd.
                             Vertel een verhaal.               PowerPoint is geen openbare spiekbrief,
                          Geen opsomming van feiten.             maar alleen een middel om enkele
                                                                      illustraties te tonen.
                          Maak het niet te moeilijk.
                      Gebruik duidelijke taal, breng complexe     Spreek niet langer dan nodig.
                          zaken terug tot de essentie.          Maximaal 18 minuten. Steel geen tijd
                          Geef concrete voorbeelden.                  van de sprekers na je.
                       Voorkom een ronkende egotrip.                   Oefen en oefen.
                    Door op te scheppen raak je de aandacht van   De bereidheid hard te werken aan
                              je publiek kwijt.                je verhaal is de beste garantie voor 8 en 9.




        “Generaal Van Uhm toonde het                         deren. Hetzelfde geldt voor een samenvatting waarin je
                                                             de kern van het verhaal nog eens inhoudelijk benoemt.
         geschrokken publiek wat het                         Zo’n ‘informatieve samenvatting’ heeft een groter effect
                                                             op het onthouden van informatie dan een slot zonder
         geschiktst was om zijn taak                         samenvatting of met enkel een herhaling van de presen-
                                                             tatiestructuur (een zogenoemde ‘indicatieve samen-
         uit te voeren: een geweer.”                         vatting’).
                                                                TED-sprekers kondigen het slot meestal niet aan met
                                                             frases als ‘Nu kom ik aan het eind van mijn verhaal’ of
            spreker onthouden kunt worden: Making messages memo-  ‘Dat was het.’ Ze gebruiken stilistisch opvallende formu-
            rable. Wat zijn belangrijke bouwstenen voor een speech   leringen als ‘Er is eigenlijk maar één ding dat telt: …’
            die het publiek bijblijft?                          Foer eindigde zijn TED-talk met: “If you want to live a
               Wackers: “Geheugentheorie onderscheidt drie strate-  memorable life, you have to be the kind of person that
            gieën, ‘encodeerprincipes’ genoemd, die het onthouden   remembers to remember.”             
            bevorderen: organisatie, visualisatie en elaboratie. Wat
            die eerste betreft: je helpt je luisteraars de informatie te   Martijn Wackers is docent academische presentatie- en
            organiseren door je verhaal in een beperkt aantal punten   schrijfvaardigheden aan de TU Delft en sprekerscoach bij
            (‘chunks’) te presenteren en door op het eind de kern-  TEDx Delft. Hij promoveerde op 24 juni in Leiden op onder-
            boodschap nog eens helder te formuleren. Dat onthoud   zoek naar retorische adviezen om onthouden te worden. Met
            je het best. De tweede strategie, visualisatie, vind je in   Josje Kuenen schreef hij Presenteren: wat werkt echt en wat echt
            TED-talks vaak terug in het gebruik van visual props:   niet? Onderbouwde adviezen over presentatietechnieken (Com-
            denk aan de kruiwagen vol suikerklontjes van Jamie    municatiereeks, 2012).
            Oliver, en aan het geweer in de beroemdste TED-talk
            van een Nederlander: generaal Peter van Uhm toonde   Op www.onzetaal.nl/ted-talks staan nog enkele voorbeelden
            het geschrokken Amsterdamse publiek het instrument   van inspirerende TED-talks.
            dat het geschiktst was om zijn taak uit te voeren, en
            waarmee hij zijn ideaal het best kon verwezenlijken:
            een heus geweer.”                                 Megakerk-infotainment?
               “De derde geheugentechniek is de zogenoemde diepe
            verwerking (‘elaboratie’). Daarin staat het publiek cen-  Wat opvalt bij de TEDx-bijeenkomsten in Delft zijn de zeer
            traal in je voorbereiding: wie zijn het, wat is interessant   positieve sfeer, de hyperoptimistische inleidingen, de swin-
      ONZE TAAL 2021  —  7/8  to action’ en een anekdote. Door een anekdote zie je voor   alle duizend aanwezigen samen konden drummen. Het
                                                              gende dj’s, de emotionerende succesverhalen en bijvoorbeeld
            voor hen, hoe betrek ik ze erbij? Geschikte technieken
            zijn bijvoorbeeld (retorische) vragen stellen, een ‘call
                                                              een TED-talk waarbij drumstokjes werden uitgedeeld zodat
                                                              publiek werd zelfs gevraagd met een gospelkoor mee te zin-
            je wat er aan de hand is en koppel je de gebeurtenissen
                                                              gen. De typering ‘megachurch infotainment’ drong zich op.
            eerder aan je eigen ervaringen, zo blijkt uit onderzoek.”
                                                                Maar de bezoekers bleven achter met het besef veel boeien-
            OPVALLENDE FORMULERINGEN
                                                              de verhalen over wetenschapsgebieden te hebben gehoord,
            Wackers heeft zelf experimenteel onderzoek gedaan naar
            het effect dat retorische technieken aan het slot van in-
                                                              wakkerder waren gebleven dan op veel wetenschappelijke
            formatieve presentaties hebben op het geheugen van het   die ook beklijven. Ook meldden ze dat ze aandachtiger en
                                                              bijeenkomsten, en dat ze optimistisch gestemd en zonder
            publiek. Daaruit bleek dat het aankondigen van het slot   hoofdpijn de zaal hadden verlaten.
   28       (‘Ik rond af’) het onthouden van informatie kan bevor-
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33